15 soruda yeni sağlık sigortası

1- Kimler, Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamında?

Nüfusun tamamı zorunlu GSS kapsamında sağlık hizmeti alıyor. Çalışan ve emekliler Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bağlı olduklarından bakmakla yükümlü oldukları kişilerle birlikte GSS kapsamında devletin sunduğu sağlık hizmetinden yararlanıyor.

2- Çalışmayanlar nasıl sağlık hizmeti alıyor?

Gelir testi yaptırıyor, gelirlerine göre GSS için aylık prim ödeyerek, hem kendileri hem de bakmakla yükümlü oldukları kişiler sağlık hizmeti alabiliyor.

3- Çalışmayanlar ne kadar prim ödüyor?

Gelir testine göre 2017 için aylık geliri 592 liranın altında olanlar GSS için prim ödemiyor, devlet karşılıyor. Geliri; 592 lira ile 1.777,5 lira arasında olanlar 71 lira, 1777,5 lira ile 3.554 lira arasında olanlar 213 lira ve geliri 3.554 liranın üzerinde olanlar 426 lira ödüyor.

4- Gelir testine göre primler nasıl belirleniyor?

Prim, aynı konutta yaşan kişilerin gelir ve giderine göre belirleniyor. Gider düşüldükten sonraki tutar o konuttaki kişi sayısına bölünerek, aylık gelir tespit ediliyor ve GSS primi belirleniyor.

5- Gelir testi yaptırmayıp, sağlık hizmeti alamayan var mı?

Her yıl 10 milyon kişi devletin sunduğu sağlık hizmetinden yararlanmak için gelir testi yaptırıyor. 3 milyona yakın kişi de gelir testi yaptırmayıp, hiçbir sağlık hizmetinden yararlanamıyor. Gelir testi yaptıranları 11,7 milyar liralık test giderini de devlet karşılıyor.

6- Yeni düzenleme ne getiriyor?

Meclis’te görüşmeleri süren Torba Yasa ile artık gelir testi yaptırılmayacak, ailenin gelir-giderine bakılmayacak. Devletin sunduğu sağlık hizmetinden yararlanmak isteyenler, asgari ücretin yüzde 3’ü kadar bir tutarı, yani 53,3 lirayı, aylık yatırarak GSS kapsamına girmiş olacak.

7- Farklı prim ödemeleri olacak mı?

Tek prim ödemesi olacak, 53.3 lira ödenecek.

8- Bu haktan kimler yararlanacak?

Hem kişinin kendisi hem de bakmakla yükümlü oldukları kişiler sağlık hizmeti alabilecek.

9- 53.3 lirayı ödeyecek gücü olmayanlar ne yapacak?

Bugün olduğu gibi gelir testine girecek ve aylık geliri 592 liranın altında çıkarsa, GSS primini devlet karşılayacak.

10- Bugüne kadar gelir testine hiç girmemiş olanlar ne yapacak?

Yasa çıktıktan sonra 12 ay içinde testi yaptırarak, ödeyeceği prim tutarını belirleyecek. Geçmiş borçları ile birlikte gecikme zamları ve cezaları da silinecek.

11- Geçmişte borcu olanların durumu ne olacak?

Geri dönük borçlar 53 lira üzerinden yeniden yapılandırılacak ve 12 ay ödeme imkanı sağlanacak.

12- Bugünkü prim üzerinden ödeme yapanlar yeni haktan yararlanacak mı?

Yararlanacak, yasa çıktıktan sonra primleri 53 liraya düşecek.

13- 18 ve 25 yaşındakilerin durumu değişecek mi?

18 yaş altı çocuklar anne-babası üzerinden sağlık yardımından yararlanabilecek. 18 yaşın üzerindeki erkek çocuklar, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim görüyorsa 25 yaşını doldurmamış ana veya babasının sağlık güvencesinden yararlanmaya devam edecek. 25 yaşın üzerindekiler yeni düzenleme ile aylık 53 lira prim ödeyerek sağlık hizmeti alabilecek.

14- Emeklilikte yaşa takılanların durumu ne olacak?

Emekli olup da yaşı bekleyenler, SGK’ya prim ödemediklerinden sağlık hizmetinden yararlanamıyordu. Yeni yasa ile bu kişiler aylık 53 lira ödeyerek sağlık hizmeti alabilecekler.

15- Düzenleme ne zaman başlayacak?

Yasa Meclis’ten geçtikten sonra 1 Nisan itibariyle uygulama başlayacak.

SORU-CEVAP KÖŞESİ

- Babam 1968’de vefat etti. Ben engelliyim ve SGK’dan emekli oldum. Babamdan emekli sandığından maaş alabilir miyim? Ahmet Yavuz Taner.

Çalıştığınız ve emekli olduğunuz, aynı zaman da SGK’dan emekli maaşı bağlandığı için artık babanızdan dolayı herhangi bir maaş bağlanmaz.

- Eşimden ayrıldım, babamın emekli maşından faydalanıyorum ama başka bir işte SGK’lı çalışmak istiyorum. Babamın emekli maşının kesilmemesi için ne yapmalıyım? Aylin Ünver

Babanızın SGK’dan mı, Emekli Sandığından mı emekli maaşı aldığını belirtmemişsiniz. Eğer SGK’dan ise başka bir işte çalışmaya başlarsanız, haktan yararlanamazsınız.

- Kendi isteğiyle işten çıkan biri işsizlik maaşı başvurusu yapabiliyor mu? Hakan Altan

Kendi isteği ile işten ayrılanlar işsizlik fonundan maaş alabilmek için müracaatta bulunamıyor.

- Prim günümü doldurup, 9 sene çalıştığım işyerimden istifa ettim. Fakat tazminatımı alamadım. Ne yapmalıyım? Uğur Çalkırın

Tazminata hakkınız doğuyor. Bunun için hukuki yola başvurmanız gerekir.

- 2012 yılında GSS kapsamında borçlandırma yapılmış ve 18 yaşını doldurduğum için bunu babam üzerinden yapmışlar. Babama çıkan prim borcu bana da çıkmış. Bu borç silinmiyor. Ne yapmam lazım? Serdar İlker

Borcunuzu yeniden yapılandırmanız gerekiyor. Meclis’te önümüzdeki günlerde çıkacak olan yasa kapsamında geçmiş borçlarınızı yapılandırabilirsiniz.