10 soruda kıdem tazminatında merak edilenler

1)Kıdem tazminatına hak kazanmak için emekli mi olmak gerekiyor?

Emekliliğin dışında; çalışanın işvereni işten çıkarması, erkek çalışanlar askerlik, kadın çalışanlar da evlilik nedeniyle işten ayrılmaları halinde kıdem tazminatı alabiliyor. Ayrıca çalışan emeklilik için gerekli prim gün sayısını doldurduğunda yaşı beklemeden de kıdem tazminatını alabiliyor.

2) Emeklilik yaşını beklemeden kıdem tazminatını alıp işten ayrılabilir miyim?

Sigortalılık süresini ve prim gün sayısını doldurup da yaştan dolayı emekli olamayan, yaşı bekleyenler kıdem tazminatını alıp, işten ayrılabilirler. Buna göre 15 yıl çalışan ve 3 bin 600 prim gün sayısını dolduranlar kıdem tazminatını alabiliyor.

3)15 yıl ve 3 bin 600 prim günü dolduran herkes kıdemini alabilir mi?

Hayır, ilk kez sigortalı olduğu tarih, 8 Eylül 1999 tarihinden önce olanlar 15 yıl ve 3 bin 600 prim gün şartını yerine getirmeleri halinde tazminata hak kazanıyorlar.

4)Aynı işyerinde mi 15 yıl, 3600 prim günü doldurmak gerekiyor?

Farklı işyerlerinde, farklı sürelerde çalışılsa dahi toplam çalışma süresinin 15 yıl, 3600 prim günün doldurulması tazminat almak için yeterli. Sadece tazminat, son işyerinizde ne kadar süreyle çalışıyorsanız, o süre üzerinden hesaplanır. Örneğin, son işyerinde 3 yıldır çalışıyorsunuz ama 15 yıl 3600 şartını yerine getirdiniz, işyerinden 3 yıllık kıdeminizi alıp, ayrılabilirsiniz.

5)Tazminatı nasıl alacağım?

Tazminat alabilmek için Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK), 15 yılı ve 3600 prim gün sayısını doldurduğunuza dair yazı alacaksınız ve bu yazıyı da işvereninize vereceksiniz. İşveren, tazminatınızı ödeyerek, işten çıkış işleminizi yapacak.

6)Tazminatı aldıktan sonra yeniden çalışabilir miyim, yeni işyerinden tekrardan tazminat alabilir miyim?

Yeniden çalışabilirsiniz. Çalışmaya başlayanlar 15 yıl, 3600 prim günü tamamlamış olduklarından, yeni girdikleri işyerinde bir yıl çalışıp ayrılsalar bile tazminat alırlar. Bunun için de SGK’dan yeniden yazı alınıp, işverene verilmesi yeterli. Tazminat alabilmek için her seferinde SGK’dan yazı alması gerekiyor.

7)1999 tarihinden sonra çalışmaya başlayanlar ne zaman tazminat alabilir?

İlk sigortalı olduğu tarih 8 Eylül 1999-30 Nisan 2008 tarihleri arasında olanlar ya 25 yıl çalışıp, 4500 prim günü doldurduklarında kıdem tazminatı alabilirler ya da çalışma yılına bakılmaksınız 7000 prim günü doldurduklarında işyerinden kıdem tazminatı alıp, işten ayrılabilirler. İlk sigortalı olduğu tarih Mayıs 2008 ve sonrası olanlar da 5.400 prim günü doldurmaları halinde kıdem tazminatına hak kazanırlar. Tazminat almak için SGK’ya başvurup, yazı alıp işvereninize vermeniz gerekiyor.

8)Emekli olup da çalışmaya başlayanlar kıdem tazminatı alabilir mi?

Emekli olup da çalışanların çalışma hayatına yönelik haklarında herhangi bir kısıtlama bulunmuyor. Çalışanların hakları ne ise emekli olup da çalışanlar da aynı haklardan yararlanıyor. Buna kıdem tazminatı da dahil.

9) Kıdem tazminatı nasıl hesaplanıyor?

Çalışana her tam yıl için 30 günlük giydirilmiş ücret üzerinden kıdem tazminatı ödeniyor. Giydirilmiş ücretin içine ikramiye, prim, yol ve yakacak yardımı gibi tüm ödemeler giriyor. Brüt ücret ile çalışılan yılın çarpımı sonucu toplam kıdem tazminatına ulaşılıyor. Bugün asgari ücret brüt 3.577 lira olduğundan, asgari ücretli bir çalışan işyerinde 10 yıldır çalışıyorsa, 35.775 lira tazminata hak kazanıyor. Bu yıl için kıdem tazminatının tavanı 8 bin 284 lira olduğu için çalışanın maaşı bu rakamın üzerinde olsa da kıdem tazminatı hesaplanırken 8 bin 284 lira üzerinden hesaplanıyor.

10) Memurlar da aynı haklardan yararlanıyor mu?

Hayır, devlet memuruysanız 15 yıl ve 3600 prim gün hakkı geçerli değil. Kendi isteği ile memurluktan ayrılan tazminat alamaz.