10 soruda çalışanların hakları

1) İşveren, çalışanların tamamını ya da bir kısmını ücretsiz izne çıkarabilir mi?

İşveren tek taraflı olarak ücretsiz izin veremez. Çalışan da tek taraflı ücretsiz izin isteyemez. İşveren ile işçi anlaşırsa, belirli süreliğine ücretsiz izin uygulamasına gidilebilir. Bu durumda işveren ücret ödemez, çalışanın da sigorta primleri yatmaz. İşveren, bazı çalışanları çalıştırıp, bazılarını ücretsiz izne de ayıramaz.

2) İşveren çalışan ile anlaşmadan ücretsiz izin verirse ne olur?

Çalışan tek taraflı iş sözleşmesini fesh eder. İşveren, çalışana tazminat, ihbar gibi tüm haklarını ödemek durumundadır.

3) İşveren bu dönemde çalışana yıllık izin kullandırabilir mi?

1 Nisan- 31 Ekim’e kadar işverenin toplu izin hakkı başlıyor. Bu dönemde işveren toplu da izne çıkarabilir, kısmen de izin verebilir. İşveren yıllık izni bu dönemde kullandırıp, yaz dönemi için çalışma koyabilir. Eğer çalışanın geçmişten kalan yıllık izinleri varsa işveren bu izinleri kullandırılabilir. Çalışana ücreti ve haklarının tamamı ödenir.

4) İşveren faaliyetini durdurursa çalışanın durumu ne olacak?

Zorlayıcı sebep nedeniyle işveren faaliyetini durdurabilir. Bu durumda işveren bir hafta süreyle çalışanlarına yarım ücret öder. İşin durması bir haftayı geçerse işverenin ücret ödeme yükümlülüğü biter. Bu durumda çalışanların iş sözleşmeleri askıya alınır, maaş, sigorta primleri ödenmez. Çalışan tek taraflı iş sözleşmesini sonlandırıp, kıdem tazminatını alır.

5) İşçi salgın nedeniyle işe gitmek istemezse ne olacak?

Çalışan keyfi olarak iş gitmemezlik yapamaz. Yaparsa, işveren, çalışanın iş sözleşmesini tek taraflı fesh edebilir. Ancak koronavirüs nedeniyle yeni yayımlanan bir genelgeyle iş yerlerinin alması gereken önlemler var. Eğer bu önlemler alınmamışsa alınana kadar çalışan işe gitmeyebilir. Alınmadığını da işverene ve gerekli yasal mercilere bildirmek durumunda.

6) 65 yaş üstü çalışanlar ve kronik hastalığı olanların durumu ne olacak?

65 yaş üstü kişilerin sokağa çıkma yasağı var. Bu durumda işveren ile çalışan aralarında anlaşabilirse ücretsiz izin veya ücretli izin ya da evden çalışma gibi çözümler bulunabilir. Bulunamıyorsa çalışan maaş ödemek zorunda değil, işe gelmediği gerekçesiyle çalışanın iş sözleşmesini bile fesh edebilir. Bu durumda da çalışana tazminat ödenir.

7) Kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayanların durumu ne olacak?

Kısa çalışma ödeneği alamayanlara işveren ücret ödemek zorunda değil. Ücretsiz izin uygulaması olabilir.

8) Kısa çalışma ödeneği alanın maaşını isterse işveren tamamlayabilir mi?

Kısa çalışma ödeneği ile aylık prime esas kazancın günlük brüt tutarının yüzde 60’ı ödeniyor. İşveren isterse üzerini tamamlayabilir, ancak iş kanununa göre tamamlama zorunluluğu yok.

9) İşveren, çalışana idari izin verebilir mi?

İdari izin verebilir ancak çalışanın ücretini ödemek zorundadır. İdari izni yıllık izne sayamaz.

10) İşveren salgın nedeniyle çalışılmayan zamanlar için telafi çalışması talep edebilir mi?

Son yapılan değişiklikle işverenler 4 ay telafi çalışması yaptırabilir.