Büyük İskender Çipras’a karşı

Ancak Çipras’ı önümüzdeki günlerde zor bir dönem bekliyor. Çünkü Makedonya’nın efsanevi kralı Büyük İskender, ölümünden 23 yüzyıl sonra da Balkanlar’da iktidar oyunlarında yer almayı sürdürüyor.

27 YILLIK MEVZU

ASLINDA hikâye Yugoslavya’nın dağılması ve bu ülkenin yedi bölgesinden biri olan Makedonya’nın bağımsızlık yolculuğuna başlamasına kadar geri gidiyor. Yunanistan ve Makedonya, o gün bugündür Büyük İskender mirasını paylaşamadı.

Yunanistan, İskender’in Yunan olduğunu savunurken, kendi ülkesi içinde bir Makedonya bölgesi olduğundan Üsküp’ün bu adı kullanmasına onay vermedi. Bu nedenle Makedonya, ‘Eski Yugoslavya Cumhuriyeti Makedonya’ olarak BM kayıtlarına geçti. Türkiye, başından beri Makedonya’nın yanında yer alırken Atina, Üsküp ile yaşanan anlaşmazlık yüzünden Makedonya’nın NATO ve AB’ye katılımını bloke etti.

Makedonya, doğu-batı geçişi üzerinde yer alan küçük bir ülke. Ancak AB ve Avrupa’nın Batı bloğu içinde görmek istediği de bir konumda. İşte biraz da büyük müttefiklerin teşvikiyle Çipras ve Makedonya Başbakanı Zoran Zaev, geçen haziran ayında Makedonya’nın isim anlaşması konusunda uzlaşmaya vardılar. Ve eylül ayında Makedonya’da seçmen, ülkenin adının ‘Kuzey Makedonya’ olarak değiştirilmesini öngören bu uzlaşmaya onay verdi. Halkoylamasına katılımın yüzde 50’nin altında kalması şaibe yaratsa da Makedonya hükümeti, anlaşmanın hayata geçirilmesi için üzerine düşen sorumluluklarını yerine getirdi.

TOP ATİNA’NIN SAHASINDA

VE top böylece Atina’nın sahasına düştü. Ancak büyük de bir gürültü kopardı. Çünkü 2015 yılından bu yana Çipras ile birlikte iktidarı paylaşan muhafazakâr ANEL Partisi’nin lideri Panos Kammenos, Makedonya anlaşması nedeniyle hem hükümetten, hem de Savunma Bakanlığı’ndan ayrılarak küçük çaplı bir deprem yarattı. Solcu SYRIZA Partisi’nin lideri Aleksis Çipras, ANEL’den eski bakan ve bağımsız birkaç oyu da alıp bir oy farkla azınlık hükümeti kurup güvenoyu almayı başardı.

Lakin Makedonya tartışması bitmedi. Milliyetçi Yunanlar, İskender mirasının Makedonya’ya terk edildiğini öne sürerek pazar günü başkent Atina ve Selanik’te büyük gösterilere hazırlanıyorlar. Makedonya uzlaşmasına karşı çıkan bir diğer güç ise Rusya. Balkanları kendi arka bahçelerinden biri sayan Rusya, Makedonya uzlaşmasına NATO ve AB’nin yayılmasına izin vereceği gerekçesiyle karşı çıkıyor.

ERKEN SEÇİME DOĞRU

YUNANİSTAN’da normal şartlarda genel seçimler ekim ayında. Son gelişmeler ışığında Başbakan Çipras’ın takvimi biraz erkene alabileceği konuşuluyor. 2010’da ekonomik krize giren Yunanistan’ın geçen ağustos ayında kemer sıkma paketinin sona erdiğini açıklamıştı. Dün Atina Temsilcimiz Yorgo Kırbaki’ye “Yunanistan’da ekonomik kriz bitti mi” diye sorduğumda “Kağıt üzerinde öyle ama dışarıda öyle değil” dedi ve Yunanistan’daki son durumu şöyle özetledi:

- “Yunanistan, borçlanmak için para piyasalarına açılamıyor. Hâlâ kreditörlerin (AB, Avrupa Merkez Bankası, IMF) sağladığı 24 milyar Euro’luk güvenlik yastığından yararlanıyor. Altyapı için devlet neredeyse hiç yatırım yapmıyor. Yüzde 27 olan işsizlik yüzde 20’nin altına düştü, ama özellikle gençler saat başı ödeme ile iş bulup ayda 400-450 Euro’ya çalışıyor. Atina’da sadece kebapçı ve manikürcü dükkanları açılıyor.

- Çipras’ın büyük olasılıkla haftaya parlamentoya getireceği Makedonya anlaşmasıyla başlayarak bir dizi yasa tasarılarını geçirdikten sonra mayıs ayı içinde erken seçim ilan etmesi ihtimali yüksek. Kriz öncesi 750 Euro olan, kriz döneminde yaklaşık 510 Euro’ya düşen asgari ücreti 30-40 Euro arttırabilir. Din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması ve dar gelirlilere vergi indirimi ile ek ödenekler yapılmasını sağlayan yasa tasarıları söz konusu.”

Anketlerde muhalefetteki merkez sağcı Yeni Demokrasi partisi, Çipras’ın SYRIZA partisinin en az 9-10 puan önünde gidiyor. Çipras, son andaki ekonomik açılımlarla ülkedeki hoşnutsuzlukların üstesinden gelebilir mi, zaman gösterecek. Ancak belli ki, Makedonya ile kriz çözülse de Balkanlar güç mücadelesinin önemli alanlarından biri olmaya devam edecek.