Başkan seçmek çok mu zor

Keza Fransa. 2017 yarışı için kılıçları çekmiş durumdalar. Oysa biz kararlıyız. Hızlandırılmış seçim süreciyle bunu 40 günde hallederiz.

*

ŞİMDİ elma ile armudu biraz karıştıracağım. ABD’ninki başkanlık, Fransa’nınki yarı başkanlık sistemi.
ABD’de güçlü bir başkan, Fransa’da yetkilerini parlamentonun içinden çıkan hükümetle paylaşan kuvveti azımsanmayacak bir cumhurbaşkanı var.
Türkiye’de ise cumhurbaşkanının yetkisinin sınırlı, yürütmenin daha donanımlı olduğu parlamenter sistem söz konusu.
Ancak ağustos ayındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra nasıl bir sistem uygulanacağını cümle âlem merak ediyor.
Dolayısıyla böyle bir bulanıklık ortamında teşbihte hata olmaz.

*

ABD’de iki dönem başkan olan Demokrat Partili Obama’nın 2016’da tekrar aday olmasına imkân yok. Dolayısıyla Demokrat partili adaylar hafiften sahaya çıkıyor.
En güçlü adaylardan biri eski Dışişleri Bakanı Hillary Clinton. Hillary, 2008’de parti içi seçimlerde Obama’ya yenik düşmüştü.
Şimdi Dışişleri Bakanlığı dönemini konu alan “Hard Choices” (Zor Tercihler) isimli yeni otobiyografi kitabıyla nabız yokluyor.

*

HILLARY didik didik ediliyor. Bir sürü iddia var. Yaşı mesela. Seçilirse 69 yaşında olacak. “Kadın başkan için geç bir yaş” diyen var. Ayrıca damar hastalığı yüzünden sağlık riski bulunduğu iddiaları mevcut.
Yine Bill-Hillary Clinton çiftinin siyasetle nasıl zenginleştiği en çok konuşulanlar arasında. Sonra şu Bingazi meselesi. Clinton’ın bakan olduğu dönemde 2012’de ABD’nin Libya temsilciliği baskına uğrayıp Amerikalı büyükelçi ve üç Amerikalı öldürülmüştü.
Bir yandan da Bill Clinton’ın başkanlığı dönemindeki seks skandalı yeniden ısıtılıyor. Beyaz Saray stajyeri Monica Lewinsky, skandalın nasıl hayatını mahvettiğini anlatıyor.

*

EĞER tüm bu fırtınaya rağmen Hillary resmen aday adayı olduğunu açıklarsa iş orada da bitmeyecek. Ciddi para toplaması gerekecek. Parti içindeki diğer rakiplerini alt etmesi gerekecek.
2016 başında başlayacak parti içi aday belirleme süreci tüm eyaletlerdeki oylama sonrasında 2016 yazında tamamlanacak. Hillary, bu yarışta ipi göğüslerse, bu kez rakip Cumhuriyetçi Parti’nin adayıyla kozlarını paylaşacak; ta ki 8 Kasım 2016 tarihinde seçmen oyunu verene kadar.

*

FRANSA’ya gelince. Geçen hafta ilk kez modern tarihinde eski bir cumhurbaşkanı mali şubeye çekilip yolsuzlukla sorgulandı.
2017 seçimlerinde yeniden cumhurbaşkanı adayı olabileceği söylenen Nicolas Sarkozy, hakkındaki bir soruşturmayla ilgili olarak devlet memurlarını etkilemeye çalıştığı gerekçesiyle 15 saat ifade verdi. 10 yıla kadar hapis riskiyle karşı karşıya.
Her ne kadar yargının siyasallaştırdığını iddia etse de eski Cumhurbaşkanı’nın Elysee yoluna çıkmadan önce tüm bu şaibelerden kurtulması gerekiyor. Ayrıca parti içi desteği sağlayıp en az 500 belediye encümeninden imza toplaması şart. Tüm bunları seçim gününe 3 ay kalaya kadar bitirmiş olması lazım.

*

ŞİMDİ ya onlar seçim yapmayı bilmiyor ya biz bu işin piri olduk. Demokratik, şeffaf ve adil olacak diye sanki çok oyalanıyorlar.
Oysa anlaşılan daha kısa bir sürede de bu işi kotarmak mümkün. Bakınız Türkiye sistemi. Bakınız ziplenmiş seçim sistemi. İşinize gelirse 40 günde bitirmek de mümkün.

Son üç gün

Şaka bir yana 10 Ağustos önemli de bir tarih. Çünkü ilk kez cumhurbaşkanı doğrudan halkın oylarıyla seçilecek. Seçim tarihinde tatil, köy, yazlık gibi yerlerde olacak seçmenler oy kullanabilmek için kısa sürede adres değişikliği yaptırabiliyor. Seçim listelerin değişiklik için son gün 9 Temmuz. Değişiklik için Nüfus Müdürlükleri’ne başvurmak yeterli. Sonra ‘bilmiyorduk’ olmasın.