ABD’deki süreç Türkiye’yi nasıl etkiler

ABD’de 2020 seçimleri öncesinde Cumhuriyetçi ve Demokrat Parti arasında büyük bir kapışma yaşanıyor. Demokratlar, Rusya’nın 2016 seçimlerine Donald Trump lehine müdahale ettiği yönünde soruşturmadan umduğunu bulamadı. Ancak, eylül ayında Trump’ın Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski’ye rakibi Joe Biden ve oğlunu soruşturması için baskı yaptığının ortaya çıkması Demokratlara ihtiyaç duydukları mühimmatı sağladı. Ve önceki gün Temsilciler Meclisi genel kurulunda Trump’a yönelik görevini suistimal etme ve Kongre’nin işleyişini engelleme suçlamaları kabul edildi.

ÖNGÖRÜLMEZ HAMLELER

◾ Trump’ın başkanlık koltuğunu kaybetme olasılığı var mı?

Temsilciler Meclisi kararının ardından Trump, azil iddianamesi çerçevesinde Senato’da yargılanacak. Anayasa Mahkemesi Başkanı’nın liderlik edeceği yargılamada, senatörler jüri görevi yapacak. Demokratlar teferruatlı, Cumhuriyetçiler ise hızlı bir yargılamadan yana. Senato’da Trump’ın Cumhuriyetçileri çoğunlukta. Cumhuriyetçi Parti’nin 53, Demokrat Parti’nin ise 47 üyesi var. Trump’ın görevden alınabilmesi için de en az 67 oy gerekiyor. Bu durumda en az 20 Cumhuriyetçi üyenin Trump aleyhine karar vermesi gerekiyor ki, Senato’da bu pek mümkün gözükmüyor.

◾ ABD’deki azil süreci dünya politikasını nasıl etkiler?

Yargı sürecinden çok büyük sürpriz olmazsa Trump aleyhine bir karar çıkması beklenmiyor. Ancak oturumlarda tercih edilecek usül ve üslubun uluslararası politikaya da yansımaları olabilir. Özellikle yargı sürecinin uzaması, bunun siyasi bir kozlaşmaya dönüşmesi halinde öngörülmez Trump’tan öngörülmez hamleler gelebilir. Bunlar Senato’daki destekçilerini memnun edecek hamleler olabileceği gibi, dikkati başka yöne çekme adına atılan adımlar şeklinde de olabilir.

OLASI ETKİLER NE OLUR

◾ Türkiye’ye bir etkisi olur mu?

Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi alması ve Suriye harekâtı nedeniyle ABD Kongresi’nde Türkiye aleyhine birçok tasarı bulunuyor. Son olarak ‘2020 Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’na Türkiye karşıtı en az dört madde eklendi. Bunlar Türkiye’ye F-35 uçaklarının verilmemesi, S-400 aldığı gerekçesiyle yaptırım talebi, TürkAkım için yaptırım ve Kıbrıslı Rumlara 32 yıllık silah ambargosunun şartlı kaldırılması önerileri. Türkiye’yi haksız yere hedef alan yasayı Trump’ın onaylaması bekleniyor. Trump yönetimi, Senato’nun ‘Ermeni soykırımı’ tasarısına ise destek vermedi. Türkiye karşıtı diğer tasarılar bu dönemde Senato ile Trump arasında pazarlık konusu yapılmak istenebilir. Çünkü Trump’ı destekleyen bazı Cumhuriyetçi senatörlerin de Türkiye’ye yaptırım istediği biliniyor.

◾ Senato’daki yargılamanın ABD siyasetine yansıması nasıl olur?

Aslında Demokrat kanatta da sürecin ters tepme endişesi olduğu anlaşılıyor. Demokratların hedefi, 2020 seçimleri öncesinde Başkan Trump’ı ulusal güvenliğe bir tehdit olarak gösterip azil sürecinde olmasa bile sandıkta Beyaz Saray’ı geri alabilmek. Ancak Trump, mağduriyet üzerine oynayarak sempati toplamayı deneyebilir. Öte yandan Demokrat Parti henüz güçlü bir başkan aday adayı çıkarabilmiş değil. Gidişat da şimdilik Trump’ın yeniden seçilebileceği yönünde. Ancak geçen seçimlerde kazandığı orta batı denen bazı eyaletlerdeki ekonomik durgunluk belirtileri, Trump’ın yeniden seçilme olasılığı için azil sürecinden daha riskli bir duruma dönüşebilir.