“Winston Churchill”in selamı var Sayın Bakan !

 Yazılanlardan, burada, kendisinden beklendiği üzere, “günün anlam ve önemi”ne uygun bir konuşma yaptığı anlaşılıyor. Ama, pek kimsenin üzerinde durmadığı bir cümle sıkışmış satır aralarına:�“…Birçok belediye başkanı, dışarıda çiçek böcek, sanat, sanatçı, kültür aktivitesi ile uğraşıyor; arkadaşlar yapmayın ! Eyvallah çiçeğe ihtiyacımız var, sanata ihtiyacımız var, sanatçı da gelsin hepsi başımızın üstünde ama ilk işimiz kentsel dönüşüm…”

Gözlerime inanamadım; tekrar tekrar okudum. Maalesef, aynen böyle söylenmişti… Sayın Bakan’ın,  “Bakanlığı’nın paradigması”yla açıkladığı görüşlerine elbette saygımız var. Ama bana sorarsanız, “kentsel dönüşüm” üzerine, ne bundan daha “tâlihsiz ve hayal kırıklığı yaratan bir cümle” sarf edildi, ne de “önceliklerimizi bu kadar sıradanlaştıran” bir tarif yapıldı bugüne kadar. Neden mi ?

“…Çiçeği, (bu kadar yetkili bir ağızla, -üstelik Manisa lâlesinin gözünün içine bakarak-) ‘çiçek-böcek’ kalıbıyla hafifsemek; sanatı ve kültürel aktiviteleri, ‘dahi anlamına gelen -da- ile ayırarak’ sınıflandırmak ve ‘ikinci iş’ olarak yaftalamak; daha maç başlamadan, ‘sürece olan hakimiyetinizi tartışmalı kılacağı’ gibi, hepimiz için hayatî önem taşıyan ‘kensel dönüşüm fikri’nin, ölü doğmasına da çanak tutmaktan başka bir işe yaramaz da” ondan..

Ama Sayın Özhaseki’nin hakkını da yemeyelim; “…Cehalet, bilgisizlik ve fakirliğin getirdiği sağlıksız şehirlere sahip olduk (itirafıyla başlayıp)…/ …Şehirlerin de bir ruhu var.  Onlar da insanlar gibi doğar, büyür, bazen yok olurlar…/ …Şehirlerin geleceği o şehirde yaşayan insanların, temsilcilerinin ufuklarıyla doğru orantılıdır… /…Sağlıksız ve kimliksiz yapılardan şikâyet ettik ya, şimdi yeniden yapacağız. Bunlar da kimliksiz çıkacaksa biz bu işi niye yapıyoruz ki ?” diyerek, konuşmanın sonunu (İlk cümlesiyle taban tabana zıt bir perspektifle) bağlamışlar. Lâf olsun diye söylenmediyse eğer, işte burada mutabıkız kendisiyle…

Sorulması gereken soruların cevabı, “çok başka kapılar”a çıkıyor çünkü: “…Kentli, bu kentsel dönüşümün neresinde acaba ? Kent dönüşür ama kentli olduğu yerde kalırsa, bunun çok vahim sonuçları olur; farkında mısınız, acaba ?”  Zira, “Kentin nasıl dönüşeceği” sorusundan, daha önemlidir “kentlinin nasıl ve neye dönüşeceği” sorusu… “Kent, Kentli dönüşemeden dönüştüğünde, dönüşse dönüşse, bir ‘ucûbe’ye dönüşür çünkü. Kentsel dönüşümü, gerçek anlamda başarabilmek için, önce kentliyi ruhen eğitiniz ve inceltiniz ! Söylediğinizi anlasın. Yaklaşım göstermeyi bilsin. Uzlaşma penceresi açık olsun. Takım oyuncusu olabilsin… Güzeli, iyiyi, doğruyu ve estetik olanı talep etmeye başlasın. Çirkinliğe razı olmamayı içselleştirsin… Bunları ancak sanatla yapabilirsiniz. Bunu yapabildiğinizde, “binaların hoş bir teferruat” olduğunu göreceksiniz. Kaldı ki, bu seferberliği, incitmeden ve incinmeden yürütmek de ancak böyle mümkün olabilir. Aksine davranışların, “kent ve kentli”ye mutluluk vermediği, bu konuda, (taraflarının, Devlet, mülk sahibi, kiracı ve müteahhit olduğu) yargıya intikal etmiş uyuşmazlık sayısına bakarak anlaşılabiliyor zaten… Çözüm, “baktığımızı görebilmek”te gizli galiba…

3 -4 yıl kadar önce, değerli bir okuyucu, “Festivaller Kenti İzmir” fikrimizi yadırgayanlara, hoş bir cevap göndermişti; bu köşede paylaşmıştım… Sayın Bakan’ın bize sorduğunu, Churchill’in kurmaylarına cevap olarak verdiğinden bahseden bir anekdot idi. Yeri gelmişken, tekrar “alıntılamak” zorunda hissetim kendimi: “…İkinci Dünya Savaşı tırmanırken, İngiliz bürokratlar, bütçede kesinti yapma peşindedir, ama bu kesintiyi nereden yapabileceklerine bir türlü karar veremezler. Sonunda, ‘bulduk’ diye Churchill'in yanına giderler; ‘kültür-sanat bütçesini kısacağız…’ Yeni Başvekil Churchill, hiç duraksamadan yapıştırır cevabı: ‘şayet kültür-sanat bütçesini kısacaksak, o zaman niçin savaşıyoruz  beyler ?’ Vazgeçerler…” Sayın Bakan;�“Manisa Lâlesi’nin âhını almayın” derim…