Kırşehir'in kaya tuzundan yapılan "tuz lambaları"na ilgi büyük

Kırşehir kaya tuzundan yapılan ve görsel güzelliğinin yanı sıra odanın hava dengesini sağlaması nedeniyle sağlığa da faydalı olduğu belirtilen, kalp, lale ve vazo şeklindeki gece lambaları, Himalaya tuzundan yapılan benzerleriyle rekabet ediyormuş.

Kırşehir merkez Tepesidelik mevkiindeki ocaktan çıkarılan kaya tuzundan üretilen lambalar, başta İstanbul, Ankara, Konya ve Bursa olmak üzere batı illerinden yoğun sipariş alıyormuş.

Pakistan'da işçi ücretlerinin düşük olması nedeniyle ucuza ithal edilen Himalaya tuzundan yapılan gece lambalarıyla rekabet eden Kırşehir'deki üreticiler, yaşadıkları bu dezavantaja rağmen büyük talep alıyormuş.

Tepesidelik’deki ocakta uzun yıllar çalıştıktan sonra 3 yıl önce kardeşiyle Kırşehir'in tek kaya tuzu atölyesini açan girişimci Erdal Bayram, AA muhabiri Abdullah Yıldız’a yaptığı açıklamada, Kırşehir kaya tuzunun Pakistan'daki Himalaya tuzuna göre daha sağlıklı ve görselliğinin daha iyi olduğunu iddia etmiş.

Bayram şöyle diyor:

"Tek rakibimiz Himalaya tuzudur. Pakistan’da üretiliyor ve ucuz olduğu için ithal ediliyor. Orada işçilik çok ucuz. En iyi ustanın maaşı 60-100 dolar.

Benim burada yaptığımın maliyetine İstanbul’daki müşterimin ayağına kadar getiriyorlar. Himalaya tuzunun özelliği, kırmızı renkte olması. Bunun sebebi de demir oksit oranıdır. Demir oksit oranı fazla olduğu için zararlı olduğunu düşünüyoruz.

Lambaları gaz lambası, abajur, küre, vazo, çanak, yaprak, lale, kalp şeklinde üretiyoruz. Ayrıca, tuz sabunu, ayak bakım tuzu, yemeklik tuz, granül tuz gibi birçok çeşitte tuz mamullerimiz var.

Türkiye genelinde 6 tuz işletmesi var. Bunlardan sadece Kırşehir tuzu sert yapısı ve özellikleriyle diğerlerinden ayrılıyor. Kırşehir kaya tuzu torna işlemesine uygun sertlikte.

Tuz lambaları ortamdaki hava dengesini sağlıyor. Astım, bronşit gibi rahatsızlığı olanlara yardımcı tedavi olarak kullanılıyor. Nefes darlığına iyi geldiği söyleniyor.

İşlerimiz çok iyi, siparişlere yetişemiyoruz. Aylık 5-6 bin lamba üretiyoruz. Bu üretime rağmen talebe yetişemiyoruz. Hedefimiz üretimimizi iki katına çıkarmak.”

* * *

Sayın Bayram’ın tuz için sağlık açısından söyledikleri doğru mudur bilemem.

Ancak, bir girişimcinin yerel bir ürünün ticaretini yapmak için farklılaşması iyi olmuş.

Siparişleri de çokmuş. Ben de ‘Hayırlı işler’ diyeyim.

Mardin Nusaybinli 17 yaşındaki Berfin’in hayali

‘NASA’da çalışmak

Mardin'in Nusaybin ilçesinde oturan ve uzay bilimlerine ilgi duyan 17 yaşındaki Berfin Dağ, Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nde (NASA) çalışabilme hayaline kavuşmak için valilik ve ailesinin desteğini almış. Berfin, sosyal medyada başlattığı etkinliklerle uzaya ilgi duyanları bir araya getiriyormuş.

Berfin, AA muhabiri Halil İbrahim Sincar’a yaptığı açıklamada, çocukluğundan beri uzay bilimine ilgi duyduğunu, liseden mezun olunca da NASA'da çalışan Türk astrofizikçi Umut Yıldız ile tanışma fırsatı bulduğunu söylemiş.

Biyoloji ve uzay bilimlerini çok sevdiği için moleküler biyoloji bölümünü okuyup astrobiyolog olmaya karar verdiğini anlatan Berfin kendisi gibi uzaya merak salanlara da rol model olmak istediğini anlatmış ve eklemiş:

"Uzay meraklısı gençleri sosyal medyada toplamaya başladım. Kurduğum internet sitesinde herkesin uzay bilimleriyle ilgili projelerini paylaşmasını istiyorum.

İnsanların fırsat bulamadığı için hedeflerinden vazgeçmelerini istemiyorum. Bütün gençlerin hayallerinin mektubunu yazıp, astrofizikçi Umut Yıldız'a göndermeye başladık.

İlk mektubu ben göndermiştim. Ondan sonra ilk haftada 400 mektup oldu. Yani uzay bilimleriyle ilgilenen 400 genç bulduk."

Sitede projelerle ilgili düzenlenecek yarışmada dereceye girenler NASA'ya gönderilecek. Bu şekilde Türkiye'de üretilen bütün projeleri NASA'nın değerlendirmesini sağlayacağız. Fikirlerin Türkiye içerisinde çürümesini engelleyeceğiz."

AZİZ SANCAR’A ÖZENİYORUM

Berfin, Nobel ödüllü Prof. Dr. Aziz Sancar'a çok özendiğini, onun gibi başarılı olmak istediğini anlatmış. "Başarılı olursam Dünya Dışında Canlı Yaşamı Araştırma Projesi'nde yer almak istiyorum. Hem hedefime ulaşmak hem de benim gibi hedefi bulunan insanlara rehber ve yardımcı olmak için çalışıyorum" demiş.

Valiliğin desteğiyle bu yıl Antalya'da düzenlenen bilim kampına katılan Berfin 3 gün süren kampta ay, yıldız ve güneşi gözlemlemiş. Kampta NASA'dan gelen bilim adamlarıyla tanışmış.

Berfin, “Valilik ve ailem hayalimi gerçekleştirmek için bana destek veriyor. Valiliğin bilim danışmanı oldum, kente de bilim üzerine çalışmalar yapacağız. Ailemin ve valiliğin desteğiyle bir yere gelebileceğime inanıyorum" diye konuşmuş.

Vali Mustafa Yaman da Berfin'e yardımcı olacaklarını belirterek, "Hazırlayacağı projelerde yanında olacağız. Berfin'in Antalya'daki bilim kampına katılmasını sağladık. İnşallah hem öğrencilik hem de meslek hayatında Mardin'i çok iyi bir şekilde temsil edecek ve arkadaşlarına örnek olacak" demiş.

* * *

Bu haber bize Mardin Savurlu Prof Aziz Sancar’ın başarısının gençleri nasıl etkilediğini gösterdi.

Önemli olan hayal etmektir. Berfin şimdiden hayali için çok şey yapmış, çıktığı yolda başarılar diliyorum.

Ona yardımcı olan herkese teşekkür ediyorum.

ODTÜ'nün atomik (elektron) mikroskopları

liselilerin internet üzerinden deney yapmasına açıldı

Eğitimde fırsat eşitliği çok tartışılan konulardan biridir. Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nden Doç. Dr. Eren Kalay bu konuda güzel şeyler yapmış. Sayın Kalay, bireysel çabasıyla, lise öğrencilerinin üniversite laboratuvarlarında bulunan atomik (elektron) mikroskopları kullanarak deney ve gözlem yapmasına olanak sağlayacak bir proje başlatmış.

Doç. Kalay, "İnternet yardımıyla uzaktan, canlı olarak zaman ve mekandan bağımsız şekilde, maddeleri nano boyutlarda incelemelerine, kimyasal analiz yapmalarına olanak sağlayabiliyoruz" diyor.

Bu mikroskoplar , özellikle tıp, malzeme mühendisliği, gıda mühendisliği ve nanoteknolojide kullanılıyormuş. Maddeleri nano ve atomik seviyelerde inceleme olanağı sunuyormuş.

ODTÜ Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Doç. Kalay, "taramalı" ve "geçirimli" olmak üzere iki türü olan elektron mikroskoplarının, milyon Euro’ları bulan yüksek fiyatları nedeniyle Türkiye'de ancak bir kaç üniversitede olduğunu söylemiş.

Doç. Kalay şöyle anlatmış:

“Geliştirdiğimiz teknikle ve internet yardımıyla lise öğrencilerinin uzaktan ve canlı olarak zaman ve mekandan bağımsız şekilde maddeleri nano boyutlarda incelemelerine ve kimyasal analiz yapmalarına olanak verebildik.

Amerika'daki liselerde üç boyutlu yazıcı ve elektron mikroskobu teknolojileri kullanılıyor. İyi liseler, bunları araştırmalarında kullanıyor.

Mikroskobu internete bağlayarak gençlere deney yapma imkânı sunan bu uygulamanın müfredata girmesini hedefliyoruz.

Örneğin bir şehirde bir merkezde bu amaçla kurgulanmış bir elektron mikroskobu olsa en az 100 okulun öğrencileri programı kullanabilir.

İstanbul, Muş ve Ankara'daki bazı okullarda ve lise bilim kamplarında projemizi uygulamaya geçirdik. Öğretmen eğitimleriyle bu proje kolaylıkla yaygınlaştırılabilir.”

* * *

Bu güzel uygulamayı ben de duyurmuş olayım.

Çevrenizde bu konulara meraklı gençler varsa siz de onlara söz edin, “Böyle bir şey varmış” deyin.

Nusaybinli Berfin gibi gençlerin sayısı artsın.

Dilerim ODTÜ’nün başlattığı proje tüm üniversitelere örnek olur.

* * *

Herkesin, her zaman iyi haberler alması dileğiyle…