Mustafa Kutlay: Ses de artık kontrol altında

Mustafa KUTLAY

CALIFORNIA'da bulunan Dolby Laboratuvarları, ses dalgaları üzerinde tam kontrol sağlayan bir teknoloji geliştirmeyi başardı. Bu teknoloji sayesinde, yanyana oturan iki kişiden biri çok yüksek düzeyli bir müziği duyabilirken, yanında oturan ikinci kişi sessiz bir ortamda kalabiliyor.

ABD California'da bulunan Dolby Laboratuvarları, geliştirdiği yeni bir teknoloji ile ses dalgaları üzerinde kontrol sağlamayı başardı. Bu yeni teknoloji ile, artık sesin istenilen alanın dışına çıkması engelleniyor. Yapılan deneylerde, 90 db gücünde müzik (sonuna kadar açılmış, 2x100 watt gücünde bir müzik setinin gücüne eşit), bir metre arayla oturan iki kişiden sadece birine yönlendirilebildi. İki denekten biri müziği olan gücüyle dinlerken, ondan sadece bir metre uzakta bulunan ikinci denek, müzik çaldığının bile farkında değildi.

7 YILLIK EMEK

Bugüne kadar Dolyb Surround, Dolby Digital, Dolby Prologic gibi pek çok standart ses formatını geliştiren Dolby Laboratuvarları, ses üzerinde tam kontrol sağlayan bu yeni teknolojiyi geliştirmek için 300 milyon dolara yakın harcama yaptı. Yaklaşık 7 yıldır süren çalışmalar geçtiğimiz aylarda ilk meyvelerini vermeye başladı.

Bu yeni teknolojide, ses dalgaları yaratılan özel bir manyetik alan ile istendiği gibi yönlendirilebiliyor. Bu sistemde sesin hapsedileceği alan belirlendikten sonra, akustik olarak bazı ölçümler yapılıyor. Bu ölçümler sonunda, manyetik alanı yaratacak özel cihazların nerelere yerleştirileceği, buna karşılık ses verecek olan tesisatın konumunun ne olacağı tespit ediliyor.

Geliştirilen bu yeni teknolojinin birkaç yıl içinde yaygın olarak kullanılabilir hale geleceğini belirten Dolby Loboratuvarları yetkilileri, bugün için sistemin çok maliyetli olduğunu kaydediyorlar. Sistem ucuzladığı zaman, birkaç bin dolara evlerde kullanılabilir hale gelecek.

Dolby Laboratuvarları'nın bu yeni teknolojisi hayata geçtiğinde, artık apartmanlarda yüksek müzik dinlenmesinden kaynaklanan komşu tartışmaları bitecek. Hatta, aynı evde yaşayan kişiler birbirlerinin dinlediği müziği bile duyamayacaklar.

Bu teknolojinin ilk olarak diskotek gibi yüksek sesli müzik çalınan yerlerde kullanılması bekleniyor. Böylece, şehir içinde ve yerleşim bölgesinde bulunan diskotek ve barlar artık o çevrede yaşayanları rahatsız etmeyecek.

Kişiye özel ses yayını

DOLBY yetkilileri, geliştirilen sistemin sesi bugün için bir metrelik bir alana bile hapsedebildiğini, kısa süre sonra bu alanın daha da küçültülebileceğini kaydediyorlar. Böylece, kalabalık bir toplulukta, sadece kişiye özel ses yayını yapılabilecek. Bu özellikle, havaalanları gibi kalabalık yerlerde görev yapan personel için kullanılacak.

Yazılım devleri mahkemelik oldu

ÖZELLİKLE resim ve grafik işleme programı Photoshop ile tanınan Adobe yazılım firması, Flash 5 adlı Internet animasyon hazırlama programının yapıcısı Macromedia'ya tazminat davası açtı. Adobe Photoshop progmanında kullanılan şerit palet pencerelerinin patent hakkının kendilerine ait olduğunu belirten Adobe yetkilileri, Macromedia'nın patent hakkını çiğneyerek, kendi dizaynlarını aynen kullanmış olduğunu ileri sürdü.

Macromedia yetkilileri, Adobe'nin bahsettiği patentin geçerli olamayacağını, ortada dava açılacak bir konunun bulunmadığını savundular. Uzmanlar, Macromedia'nın Flash 5 programını piyasaya çıkarmaya hazırlandığı bir sırada açılan davanın, anlamlı olduğunu ileri sürdüler.

Motorola, dünya telefonu çıkardı

DÜNYANIN önde gelen cep telefonu üreticilerinden ‘‘Motorola’’' firması, dünyanın her yerinde kullanılabilen bir cep telefonunu piyasaya çıkardı. Amerika'da ‘‘Nextel’’ firmasi aracılığiyle satılan ‘‘Nextel i2000’’ tipi yeni cep telefonu, dünyanın her yerinde aynı numarayı ve aynı telefonu kullanma imkanı veriyor.

65 ülkede ‘‘dual-mode’’ sistemiyle çalışan telefon Afrika, Asya, Avustralya, Avrupa, Ortadoğu ile kuzey ve guney Amerika'daki tüm dijital (sayısal) ve GSM şebekelerde kullanılabiliyor.

‘‘Nextel i2000’’in en büyük özelliği bulunduğu ülkenin dijital şebekesine otomatik olarak uyum sağlaması. Telefon ayrıca uluslararası kodları da kendisi buluyor.