Teslim Baba

Matematikte yıldız, Slav diyaleklerinin yanında İngilizce, Fransızca, Almanca ve İtalyanca da öğreniyor, hem bu dillerde şiir yazıp okuyacak kadar. Eğitimle açıklanamaz becerisi fakat; o ileride “bilimin şairi” olarak anılacak. Zor bir çocukluğun ardından..

Gerçekle bağını koparan görüntüler zihnine ışık patlamaları halinde geliyor, yeşil ışıltılar ve hemen sonrasında icat edeceği şeylere dönüşecek gri bulutlar. İyi ki şizofreni teşhisi koyabilecek tecrübesiz bir psikolog yok o zamanın okul çevresinde. Çünkü anlaşılan bu cılız delikanlı keşfi açık bir Sufi meşrep kendince. Ömrü boyunca icatlarıyla, fikirleriyle insanlığın birliği, refahı, tekamülü peşinde..

Hatıralarından; “Neden ve sonuç arasında bağlantı kurmada önemli becerilere sahip oldum. Kısa bir süre sonra, şaşkınlıkla, aklımdan geçen tüm düşüncelerin dışsal bir izlenimden etkilendiğini farkettim”.. Desene; akıl gibi, ilim de, ilham da, hikmet de Allah’tan…

Peki bizimki neler mi zikretmiş heyuladan? “Modern Dünya”yı oluşturan neredeyse herşeyde katkısı var desek, umarım abartmış olmayız. Başlıca;

* Modern “alternatif elektrik”(AC) kullanımını onun sistemler üzerine yaptığı çalışmalara, keşiflere borçludur.

* “Radyo”nun çalışmasını sağlayan en önemli teknolojilerin(yüksek frekanslı jeneratörler, eşlenmiş devreler, döner seri kıvılcım boşlukları, yağla insüle edilmiş transformatörler vs) mucididir.

* “Yüksek frekanslı endüksiyon fırınları ve ısıtma” onun fikirleri ve katkıları sayesinde hayata geçirilmiştir.

* “Neon ve floresan lambalar” konusundaki icatların verimliliğini artırması ve kullanım sahasını genişletmesiyle öncüdür.

* “Yapay yıldırım demetleri” üretmeyi başaran ilk kişidir.

* “Radar”ı fikretmiştir ve kullanımında önemli katkıları vardır.

* Uzaktan veri iletimi sonucu bir bilginin kopyalanabileceğini ilk gösteren o olmuştur.

* Ses ve görüntünün uzun mesafelerde iletilebileceğine dair ilk çalışmaları yapmıştır…

Kendisi anılırken bir sohbette aşağı yukarı bu şekilde, merak etmiştim ben de, dinliyordum az ötede. Şöyle çalındı sanki adı kulağıma; “Teslim Baba”! YaHu kimdir bu “Teslim Baba”? Ses etmedim önce, böylesi önemli bir biliminsanının adını hiç duymadığım çakılmasın diye. Neyse ki Emin kardeşim az sonra sordu.. Meğer biz öyle duyarmışız amma söylenen başka, mevzubahis şahsiyet; “Nikola Tesla”… Lakin pek hoşumuza gitti, tesadüf değil ya ikimizin de böyle duyması. Ve sonra hayatını daha detaylı okuyunca iyice inandım, gerçekten de yakışmıştı; “Teslim Baba”.. Nitekim 20 ve 21.yy’lara damgasını vuran fikir adamı, ilginç şahsiyet, büyük mucit “Tesla”nın adı aramızda böyle kaldı. Ola ki bir hikmeti vardı…

İşitebileceğiniz en ilginç hayat hikayelerinden birisi kendisininki: 1856 yılınının Temmuzunda doğmuş, efsaneye göre şimşekler arasında; elektriğin babası olacak ya… Ağır hastalıklarla geçen bir çocukluk, maceralı bir eğitimin akabinde Amerika’ya gidiyor. Mark Twain hayranı, beş parasız. Ve sene 1884, Temmuz, kapağı New York’a, Thomas Edison’un yanına atmış. İlim aşkı o kadar yüksek ki, bilirsiniz aşıklardan iyi tüccar olmaz, haliyle -yeter ki icatları hayata geçsin- Edison’un yanında çalışırken kendisine birçok patentini kaptıracak ve aralarında (anlaşılan Edison’un hırs ve kıskançlıkla sürdüreceği muhalefet dolayısıyla) kıyasıya bir rekabet başlayacak..

Garip düşünceleri, inanılmaz hayalleri var, acayip çalışkan; kısa süre içinde döngüsel manyetik alanı keşfediyor, ilk alternatif akım motorunu çalıştırıyor, geliştirdiği sistemler yepyeni bir teknolojiyi müjdeliyordu.. Kendi başınalığı seven biri olmasına karşın kendisine gelen seminer tekliflerini, müjdelediği yeni teknolojileri tanıtma adına kabul etmeye başladığında iyi de bir hatip olduğu anlaşılacaktı. Nihayet Teslim Baba(Tesla) 19 ve 20.yy’ın en nev-i şahsına münhasır popüler bilim şahsiyetlerinden biri olacaktır. Her semineri adeta bir gösteriye dönüşecek, oluşturduğu suni yıldırımlar arasında sahne alacak, üzerinden geçirdiği yüksek voltajlı elektrikle elindeki ampulü yakacak, sunumlarında neonlar kullanacak; hem halkı hem biliminsanlarını hem buluşlarından faydalanmak isteyen yatırımcıları kendine hayran bırakacaktı. Aslında şüphesiz duyulacak hayranlık bilimin imkanlarına, insan beceri ve aklına, daha da doğrusu Yaradan’ın hikmetlerinedir..

Kendisine destek verenlerin başında “Westinghouse” gelir. Ancak ticari kaygıları hiçe sayan tutumu Tesla’nın defalarca parasız kalmasına sebep olacaktır. Ama o özürcü değil çözümcüdür. Deneylerine sermaye bulmak ve kendine güvenenleri üzmemek için defalarca yatırımcılarına patentlerini hibe ettiği bilinir. Pek çok keşfinin patentini almayı dahi unutabilmiştir. Semeresini başkaları yemiştir. Bir röportajında; “Para insanların kendine biçtiği kıymete haiz değildir. Benim bütün param deneylere yatırılmıştır. Bunlarla yeni keşiflerde bulunup insanoğlunun yaşamını biraz daha kolaylaştırmasını sağlıyorum” demiş. Doğru söze ne denir? Görünen o ki onun ibadeti hizmet, hizmeti de ilmi marifetiyleydi…

Hepsi bu değil tabi. Bilmem hayata geçirdikleri mi yoksa hayalleri mi daha kıymetli? Ve beni hayrete düşüren bazı karakter özellikleri.. Niyetim haftaya da Teslim Baba’yı çoğu -henüz- gerçekleşmemiş hayalleri, zamanımıza ve ötesine dair kehanetleri, sırrı tam çözülememiş başka deneyleri, Sufi meşrep kimi halleri, sözleri, ölümüyle FBI’ın eline geçen notları ve bunların olası akibetleri üzerinden anmaya devam etmek.. Selam olsun! Hu

Musa Dede / GÖLGENİN HAKİKATİ