Atatürk’ün Ankara’daki son günü

Mustafa Kemal Atatürk’ün ilk hastalık belirtisi 1937’de ortaya çıktı. Bir süre sonra(22 Ocak 1938) ise Atatürk’ü Yalova Termal Otel’de muayene eden ve karaciğer rahatsızlığından kuşkulanan Dr. Nihat Reşat Belger, ‘siroz’ teşhisi koydu. Dönemin Başbakanı Celal Bayar, ‘Avrupa’dan doktor getirmeyi’ önerdi ama Atatürk, gündemde Hatay konusu olduğu için hastalığının dışarıda duyulmasının iyi olmayacağını düşünerek bu öneriyi kabul etmedi. 6 Mart 1938’de beş Türk doktor tarafından Çankaya Köşkü’nde Atatürk’e konsültasyon yapıldı ve bir kez daha ‘siroz’ teşhisi konuldu.



ANKARALILARIN O’NU SON GÖRÜŞÜ

Atatürk, özellikle dış basında hastalığı hakkında yayılan bilgilerin etkisini dikkate alarak Samsun’a çıkışının 19’uncu yıldönümünde, yani tarih 19 Mayıs 1938’i gösterdiğinde Gençlik Bayramı kutlamalarında Ankara Stadyumu’nda halkın karşısına çıktı. Hastayken bile gösterilerde gençleri izlemeye giden Ata’ya ilgi her zamanki gibi büyüktü. Ankaralılar, bunun O’nu son görüşlerinin olduğunu bilemeyecekti. O günün anısına Ankara Stadyumu’nun adı da ‘19 Mayıs Stadyumu’ olarak değiştirildi.

26 Mayıs 1938’de, Atatürk İstanbul’a giderken Ankara’dan son ayrılışında kendisini uğurlayanlara böyle veda etti. O anı Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk foto muhabirlerinden olan Cemal Işıksel böyle fotoğrafladı.

ATA’NIN ANKARA’DAN SON AYRILIŞI

Atatürk, hem Hatay konusunda Türkiye’nin kararlılığını göstermek hem de muhataplarına mesaj vermek düşüncesiyle Ankara’dan güney illerine seyahat etti. Adana ve Mersin’deki askeri geçit törenine katıldı. Atatürk’ün bu görünürlüğü dış basında hakkındaki söylentileri kesti ancak güney seyahati Atatürk’ün hastalığını iyiden iyiye arttırdı. Tarih 26 Mayıs 1938’i gösterdiğinde ise Atatürk artık Ankara’dan ayrılacaktı. O perşembe günü Atatürk’ün Ankara’daki son günüydü. Devlet erkânı, Ankara Garı’ndaydı. Uğurlamaya gelenler, bu uğurlamanın ‘Ata’nın Ankara’dan son ayrılışı’ olacağını bilemiyorlardı. Atatürk, son tren yolculuğuna çıkarken Ankara’ya ve Cumhuriyet’i birlikte kurduğu dostlarına da veda ediyordu. Ankara Gar’dan 18.30’da İstanbul’a doğru yola çıktı. 27 Mayıs 1938’de İstanbul’a ulaştı. Sağlığı iyice bozulduğu için çok sevdiği Ankara’ya bir daha geri dönemedi. 26 Mayıs 1938 Perşembe günü Ankara Garı’ndan uğurlanan Atatürk, 20 Kasım 1938 Pazar günü Ankara Garı’na bu kez bir milletin gözyaşlarıyla, Türk Bayrağı’na sarılı olarak geldi.

O GÜN GAZETELERDE



Atatürk’ün Ankara’daki son günü, uğurlama fotoğraflarıyla beraber 27 Mayıs 1938 tarihli Ulus Gazetesi’nde ‘Atatürk dün akşam İstanbul’a hareket ettiler’ başlığıyla yer aldı. Haberde, “Reisi Cumhur Atatürk refakatlerinde Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak olduğu halde dün saat 18.30 da hususi trenleriyle İstanbul’a hareket buyurmuşlardır” bilgisi veriliyordu.



27 Mayıs 1938 tarihli Cumhuriyet Gazetesi, Atatürk Ankara’dan ayrılışını, “Cumhur Reisimiz Atatürk bu akşam 18.30’a hususi trenleriyle İstanbul’a hareket ettiler” cümlesiyle verirken, Tan Gazetesi de bu gelişmeyi birinci sayfadan, “Büyük önder Atatürk, bugün saat 18.25’te otomobilleriyle Ankara istasyonuna geldiler. Ve tam saat 18.30’da İstanbul’a hareket ettiler” diye duyuruyordu.