Tarihi toplantı Rus krizi nedeniyle Türkiye’de yapılamıyor

Buna muadil bir toplantının en son yapıldığı tarih 787 yılı, yani yaklaşık on üç asır önce.

Daha Türkler Anadolu’da yok, Müslümanlık daha çiçeği burnunda bir din, yeni yeni yayılıyor

Hıristiyanlık tarihinin en önemli toplantılarından meşhur İznik Ekümenik Konseyi yapılıyor.

Daha 1054 yılındaki Doğu-Batı kiliseleri ayrımına, yani Hıristiyanlığın Ortodoks ve Katolik kollarına bölünmesine bile asırlar var.

İşte bu yıl Türkiye’de yapılmasına karar verilen toplantının en yakın muadili o olacaktı; o kadar tarihi, o kadar önemli.

***

Düşünün ki, Katolik ve daha sonra Protestan kiliselerinin ortaya çıkışından sonra Ortodoks kiliselerini bir araya getirme fikrinin ortaya atılması bile tarihte kalmış.

İlk olarak 1902’de teklif edilmiş,1961 yılında hazırlıklarına başlanmış, 55 yıl önce.

Ve Rum Ortodoks Patriği Bartolomeo’nun girişimleri sonucu 2014’te İstanbul’da yapılan bir toplantıda, bu Konseyin 2016’da İstanbul’da yapılmasına karar veriliyor.

Dolayısıyla bu, dünyada 300 milyon inananı bulunan Ortodoksluğun ilk bir araya gelişi olacak, o yüzden “Pan-Ortodoks Konsey” deniyor.

***

Yer olarak Aya İrini belirleniyor.

Aya Sofya’dan önce inşa edilmiş, Hristiyanlığın ilk patrikhanesinin kurulduğu, Fatih’in özel korumaya aldırdığı Aya İrini.

On altıncı yüzyılda, yani Türklerin Konstantinopolis’i fethedip İstanbul yaptığı 1453’ten sonra kurulmuş Rus Ortodoks kilisesi bile, Fener ile yaşadığı ezeli güç mücadelesine rağmen kabul ediyor, bu toplantıya katılmayı.

Papa Francis, Vatikan’dan iki gözlemci göndermeyi kabul ediyor, Ortodoks olmayan diğer kiliseler de…

Türkiye açısından önem taşıyor bu durum.

***

Konseyin son provasını 2016 Ocağında yine İstanbul’da yapmak için hazırlıklar sürerken, Aralık sonlarında Moskova’dan bir mesaj geliyor.

Rus Ortodoks Partiği Kirill, Türkiye ve Rusya arasında yaşanan siyasi kriz nedeniyle İstanbul’daki toplantıya katılmak istemediğini bildiriyor.

Bir ay kadar önce, 24 Kasım’da bir Türk F-16’sı, Suriye sınırını ihlal eden Rus Su-24 uçağını düşürdükten sonra çıkan krizden söz ediyoruz.

Türk jetleri ülke sınırlarını korumak, Rus jetleri Suriye’deki Beşar Esad rejimini korumak için görevdeyken patlayan, sıkıntılarını hâlâ yaşadığımız krizden yani.

***

Rus Ortodoks Patriği bu siyasi olayı öne sürerek, dinler tarihi açısından önem taşıyan bu toplantıyı boykot etme kartını oynuyor.

Rum Ortodoks Partiği Bartolomeo ikilemde kalıyor, Ruslar ve onların peşinden Sırplar gelmezse, bu toplantının anlamı kalmayacak.

“Bizim misyonumuzun içeriği dînîdir, siyasi değildir” dedi dün bu konuyu açıklarken. “Ya iptal edecektik, ya da bir başka yere taşıyacaktık. Biz de İstanbul’daki Patrikliğimize bağlı olan Girit’te yapmaya karar verdik”.

Konsey toplantısı artık İstanbul değil, Girit’te 17-27 Haziran’da yapılacak.

Moskova uçak krizi sonrasında sadece turizm, ticaret, güvenlik kartlarını değil, din kartını da oynuyor Ankara’ya karşı.

***

Patrik Bartolomeo ise Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’dan randevu istediğini söylüyor; hem bu son gelişmeleri anlatmak, hem de Heybeliada Ruhban

Okulunun yeniden açılması dahil konuları kendisine bu kez Cumhurbaşkanı olarak sunmak için.