İsrail ve Kıbrıs da 22 Mayıs’ı bekliyor

Üst düzey bir yetkiliye göre görüşmeler bir süredir fiilen askıdaydı.

Bunun Kıbrıs görüşmeleri için bundan birkaç hafta öncesine göre bir tek nedeni vardı. O da Kıbrıs Rum kesiminde yapılacak parlamento seçimleri.

Buna Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun 5 Mayıs’ta görevden çekildiğini açıklamasıyla bir neden daha eklendi.

Üstelik Davutoğlu’nun bir gün önce Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile görüşmesi ardından “benim tercihim değil” diyerek açıkladığı olağanüstü kongre tarihi de, Kıbrıs Rum seçimleriyle aynıydı: 22 Mayıs.

Dolayısıyla Kıbrıs görüşmeleri 22 Mayıs’tan sonra hem Kıbrıs Rum hükümetindeki değişikliğe, hem de Türkiye’deki hükümet değişikliğine göre yeniden
başlayacak.

Yanlış anlaşılmasın, yeni AK Parti genel başkanı ve başbakan ister kulislerde en çok şans verilen Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, adı konuşulan Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, ya da Erdoğan’ın işaret edeceği başka bir isim olsun dış politikada ciddi bir değişiklik olacağı için önem taşımıyor bu tarih.

Çünkü yeni dönemde, başka alanlarda olduğu gibi dış politikada da tek belirleyici Erdoğan olacak. Dolayısıyla Kıbrıs gibi İsrail gibi Türk dış politikası bakımından stratejik önemdeki görüşmelerde pazarlık ve karar mercii, artık başbakan olmayacak, cumhurbaşkanı olacak.

İsrail ile görüşmeler bir süredir ileri bir aşamaya gelmişti; hem Türk, hem İsrailli resmi kaynaklar bunu söylüyordu.

Hatta Davutoğlu’nun çekilmesi söz konusu olmasa belki Mayıs içinde son, ya da sondan bir önceki görüşmenin yapılabileceği konuşuluyordu diplomatik camiada. Ancak Davutoğlu’nun çekilmek zorunda kalması, o görüşmeleri de AK parti olağanüstü kongresinin yapılacağı 22 Mayıs sonrasına erteledi. Erdoğan zaten İsrail’le görüşmeleri çok yakından takip ediyordu, ama artık o takip başbakan aracılığıyla olmayacak muhtemelen, doğrudan olacak.

Hem Kıbrıs’ta çözüm, hem İsrail’le normalleşme sadece Türkiye, Yunanistan, Kıbrıs’taki iki toplum, İsrail ve Filistin için değil, bütün Doğu Akdeniz ve Orta Doğu güvenlik ve refahı için de önem taşıyor. Hatta bu gelişmeler Suriye iç savaşı üzerinde dahi etkili olabilir. Tabii Türkiye’nin Batı ile özellikle de Kıbrıs çerçevesinde Avrupa Birliği (AB) ile ilişkilerinin yakınlaşmasında kilit önemde.

İşler planlandığı yönde gelişir ve Kıbrıs’ta Türk tarafının da kabul edebileceği bir çözüm ve İsrail’le normalleşme sağlanırsa, bunu büyük ekonomi projeleri izleyebilir. İlk akla gelenler, İsrail ve Kıbrıs adası açıklarındaki doğal gazın Türkiye üzerinden boru hatlarıyla AB pazarlarına taşınması ve Türkiye’den Kıbrıs’a tatlı su nakliyatı; malum boru hattı hazır bile.

Ama önce 22 Mayıs’ın geçmesi gerekiyor; başka pek çok şey gibi Kıbrıs ve İsrail görüşmeleri de o tarihi bekliyor.