Çin diyaloga hazır mı?

Yıllardır beraberindeki heyetle ABD, Japonya, Belçika, Fransa, Hollanda, İsveç, Norveç, Almanya gibi Avrupa’nın birçok ülkesinde devlet kurumlarından ve güvenlik birimlerinden izinli konferanslara katılıyor toplantılar düzenleyerek Doğu Türkistan’da Çin’in uyguladığı baskı ve şiddet politikalarını anlatıyor. Son olarak beraberindeki Kongre üyeleriyle Temsil Edilmeyen Milletler ve Halklar Örgütü (UNPO) ile Liberaller ve Demokratlar Birliği’nin Avrupa Parlamentosu’nda organize ettiği “Çin liderliği Uygurlar konusunda diyaloga hazır mı?” konferansına katıldı.

RABİA KADİR AVRUPA PARLAMENTOSU'NDA / FOTO GALERİ

Düğüne katılmama bile izin verilmedi
Rabia Kadir, “Biz insanlarımızın durumlarını uluslararası Arena’ya taşıyıp Çin’in demokratik hak ve özgürlükler konusunda daha duyarlı olması için Batı’nın dikkatini çekmeye çalışıyoruz. İllegal hiçbir şey yapmıyoruz. Bütün ülke ve uluslararası kurumlar beni ‘Dünya Uygur Kongresi Başkanı’ ve ‘Uygur Türklerinin lideri’ sıfatıyla ağırlıyor ama Türkiye, bırakın toplantı veya konferansı, Kongre Başkan Yardımcısı Seyit Tümtürk’ün kızının düğününe katılmak için bile bana vize vermedi” diyerek gönül koyuyor.

Erdoğan destek vermişti
Başbakan Erdoğan 2009 da Urumçi olaylarından sonra “Çin’in Doğu Türkistan’da yaptığı katliamdır, bu politikalarını derhal durdurmalıdır, yoksa konuyu BM, Avrupa Parlamentosu, İslam konferansı ve uluslararası platformlara taşıyacağız” diyerek Doğu Türkistan halkına çok net bir destek vermişti. Daha sonra Çin’le ekonomik, siyasi, askeri ve stratejik bir anlaşma imzalandı. Ardından Dışişleri Bakanı Davutoğlu, sonra Başbakan Erdoğan Doğu Türkistan ziyaretinde bulundu.

Çin’e Toprak bütünlüğü güvencesi
Davutoğlu Kaşgarlı Mahmud’un türbesinde, “Akrabalarımız olan Uygur Türkleriyle tarihin bizi ayırdığı noktadan tekrar birleşiyoruz. İlişkilerimizi arttırarak devam ettireceğiz. Bu Çin Halk Cumhuriyeti’ne karşı bir tehdit olarak algılanmamalıdır. Çin’in toprak bütünlüğüne saygı duyuyoruz” diyerek hem Doğu Türkistan halkına sahip çıktı hem de Çin’i bölünme endişesi konusunda rahatlatan bir açıklama yaptı.

Avrupa Parlamentosu’nda konferans
Avrupa Parlamentosu’nda 17 Aralık 2013 günü yapılan konferans UNPO Genel Sekreteri Marino Busdachin’in “Çin ile Orta Asya’da bölgesel güvenlik sorunları ve diyalog yolları için fırsatlar” konusundaki konuşmasıyla başladı. Dünya Uygur Kongresi Başkanı Rabia Kadir, Doğu Türkistan’daki baskı, şiddet ve nüfus transferi konularını dile getirdi. Avrupa Parlamentosu Liberaller ve Demokratlar grubundan İtalyan parlamenter Niccolo Rinaldi Doğu Türkistan’da insan hakları konusunu içeren raporundan detaylı bilgiler aktardı.

Türkiye’den CHP milletvekili
Konferansa Türkiye’den katılan CHP Milletvekili Ahmet Haluk Gümüş Çin’in çok güçlü bir devlet olduğunu ve Doğu Türkistan sorununun diyalogla çözülmesi gerektiğini belirtti. Gümüş ‘Uygur sorunu sadece Türkiye’de değil dünyada yükselişe geçmiştir. Asya'daki güç mücadeleleri ve dengeleri göz önüne alınarak Uygur sorununa çözüm aranırken, Çin liderliğinin de Doğu Türkistan’daki çığlığı duyması ve anlaması gerekir ’dedi. Konferansta, Hindistan, Yeni Delhi-Asya Çalışmaları Merkezi’nden Dr. Mahesh Ranjan Debata, Belçika Gent Üniversitesi Çatışma Araştırmaları Grubu Profesörü Bruno De Cordier, Tehdit altındaki Halklar Derneği’nden Ulrich Delius ve ABD, Penn State Üniversitesi’nden Kılıç Buğra Kanat Çin’deki etnik sorunlar, Uygur bölgesindeki baskı ve şiddet olayları ile diyalog ve çözüm konularında birer konuşma yaptılar.