Temizlik savaşçısı
TALEBİN fazla, arzın ise yok denecek kadar az olduğu yıllardır. Babaları vefat eden Nurettin, Nejmettin, Hayrettin ve Muhittin Avcı kardeşler de o yıllarda hayatlarını devam ettirmek için çalışma hayatına adım atar. En büyük kardeş Nurettin Avcı’nın işçi olarak girdiği sabun fabrikasından maaş yerine aldığı Arap sabunlarını Nejmettin ve Hayrettin Avcı kardeşler pazarda satar... Güzelyalı’daki dükkanda bir yandan Arap sabunu yarım kiloluk torbalara koyan Avcı kardeşler, 1980’de ise kristal çamaşır sodasını üretmeye başlar... Zamanla üretimine yeni temizlik ürünleri de ekleyen Avcı kardeşler, pazarın yanında Ege’nin köylerini karış karış dolaşarak yollarına devam eder. 1978’de kurulan Avcı Kimya, 1992’de o dönemin çok sevilen çizgi film kahramanı ‘Vikingler’den esinlenerek Viking Temizlik’e dönüşür. 6 metrekarelik bir dükkanda başlayan temizlik öyküsüne bugün Kemalpaşa’da 53 bin metrekarelik tam otomasyonlu fabrikada devam ettiren Avcı kardeşlerin gündeminde, yurt dışına bağımlılığı azaltmak ve rekabette bir adım öne geçmek adına hammadde üretimi var. 2010’da TÜBİTAK ve San-Tez destekli projelere başlayan Avcı kardeşler, bir kaç ay içinde Avrupa’da ve Türkiye’de ilk olacak esanslarda kalıcılığı artıran fiksatör ile çevre dostu polimer üretmeye hazırlanıyor. Avcı kardeşler ayrıca nisanda lansmanını yapacağı Viking Dynamic ile sektörde bir ilki gerçekleştirecek. Viking, yeni yumuşatıcısı ile ilk yıkamadan sonra giyilen çamaşırların ter kokmasını önleyecek.
İlk adım 6 metrekarede
Ticareti, sanayiciliğe dönüştürmeyi başaran ve bugün sektörünün önemli oyuncularından biri olmayı başaran Avcı kardeşlerin üç numarası olan, Viking Temizlik’in icra kurulu başkanı ve Genel Müdürü Hayrettin Avcı ile markanın ortaya çıkış sürecini, gelecek planlarını konuştuk...
Aslında her şey 1976’da babalarının vefatıyla başlıyor. Hayrettin Avcı, o dönemi şöyle anlattı:
“Babam vefatından iki yıl önce taksi şoförlüğünü bırakmış ve araç alım satımı yapıyordu. Vefat ettiğinde de iki aracı vardı. Bizde o iki aracın biriyle borçlarını ödedik. Diğer aracı ise satıp parasını bankaya yatırdık. O dönem küçük ağabeyim Nejmettin ve ben okuyorduk. Annem bankadaki paranın faiziyle bizi okuttu. Büyük ağabeyim Nurettin ise askerdeydi. Nurettin ağabeyim askerden dönüşüyle birlikte yeni gelir kalemleri yaratmamız gerektiğine karar verdik. O bir sabun fabrikasında işçi olarak çalışmaya başladı. Maaş yerine de sabun aldı. Bu ürünü hemen paraya çevirmek içinde ağabeyimizin maaş olarak aldığı sabunu pazarda satmaya karar verdik. Nakit para kazanacağınız tek yer pazardı. Bizler 4 kardeş o zaman Muhitten 7, ben 14, Nejmettin 18 ve Nurettin 21 yaşındaydık ve Avcı Kimya’yı 1978’de Güzelyalı’da 6 metrekarelik bir dükkanda kurduk. O yıllar talebin fazla ama arzın az olduğu yıllardı. Pazarda o dönemin en popüler temizlik ürünü olan Arap sabunlarını yarım kiloluk torbalara koyarak satıyorduk. Tabi bunun yanına başka temizlik ürünleri de ekliyorduk. Bir yandan okul bir yandan dolum bir yandan da pazarda koşturuyorduk. Gece yarılarına kadar çalışıyorduk. 1980’de Nurettin ağabeyim sabun fabrikasından ayrıldı ve biz o yıl kristal çamaşır sodasını üretmeye başladık. Ardından bir araç satın aldık ve onunla da Ege’nin köylerini dolaşmaya başladık. Tabi köylerdeki kadınlar ellerini tahriş etmeyecek ve bol köpürecek ürünler istiyordu. Hatta 80 yaşında ellerinde deri kalmayan bir teyze, ‘ellerimi tahriş etmeyen deterjan var mı?’ diye sorunca biz o gün olmazsa olmazımızın kalite olması gerektiğine karar verdik. Bu ilkeyle yol aldık.”
Avcı yerini Viking’e bıraktı
1985’e kadar seyyar satış, bakkallara ürün verme ve pazar kanalında tüketiciyle buluşan Avcı kardeşler, daha sonra Güzelyalı’dan 2. Sanayi Sitesi’nde 60 metrekarelik bir yere taşınır. Zamanla burası da küçük gelir ve 1992’de Işıkkent’te 600 metrekarelik bir yere geçtiklerini anlatan Hayrettin Avcı, o dönemde ürün seçeneğinin arttığını, Ege’de market, bakkal ve toptancıya ürün veren, bayilikler oluşturmaya başlayan bir kurum haline geldiklerini söyleyerek, şöyle devam etti:
“Artık bir marka olarak sahada yerimizi almanın zamanı geldiğini düşündük. Avcı’yı tescil ettirmek istedik. Ama onun marka tescili olduğunu öğrenince yeni bir arayışa girdik. O dönem çok popüler olan Vikingler çizgi filminden esinlenerek Viking Temizlik olarak yolumuza devam etme kararı aldık. Viking’in anlamı deniz savaşçısı. Bizde temizlik savaşçısı misyonuyla hareket etmek kararı aldık. Tabi Işıkkent bir süre sonra bize dar geldi. Sürekli yanımızdaki yerleri alarak büyüdük ve 7 bin metrekareye çıktık. 2005’te ise bugünkü tesisimize Kemalpaşa’ya taşındık. 2006’da Vikipack’ı kurduk. O firma bizim ambalajlarımızı üretiyor.”
AVCI REKABETİ
Hammadde olarak dışa bağımlı olduklarını, bu nedenle küresel rakiplerle rekabette negatif durumda olduklarına dikkat çeken Hayrettin Avcı, “Bu felsefeden hareketle kendi hammaddemizi üretmek için 2010’da TÜBİTAK ve San-Tez (Sanayi Tezleri Programı) destekli projelere başladık. Üniversite sanayi işbirliği kapsamında Çukurova Üniversitesi ile işbirliğine gittik. Bu alandaki çalışmalarımız sonuç verdi. Şimdi Türkiye’de üretilmeyen, sektörün kullandığı bazı kimyasalları üreteceğiz. Bunun için de 2013’te Avcı Kimya’yı kurduk. İlk iki ürünümüzün patentini aldık ve birkaç ay içerisinde üretime başlıyoruz. TÜBİTAK ile esanslarda kalıcılığı artıran fiksatör ve San-Tez kapsamında da, çevre dostu bir polimer üreteceğiz. Bu iki ürün Hem Türkiye’de hem de Avrupa’da ilk olacak. Bu iki ürüne önümüzdeki süreçte yeni iki ürün daha eklenecek. Bunun için 1 milyon dolar yatırım yaptık” bilgisini verdi.
TER KOKUSUNA SON
Viking’in amiral gemisi konsantre çamaşır yumuşatıcı grubu. Hayrettin Avcı, 2014’te yeni bir konseptle geliştirdikleri Viking Duet ile sektörde bir ilki gerçekleştirdiklerini, hem kadınları hem de erkekleri mutlu eden ‘unisex’ kokulu konsantre çamaşır yumuşatıcısını ürettiklerini ve çok iyi satışlar elde ettiklerini söyledi ve ekledi:
“Viking her zaman inovatif ürünlerle pazarda farklılaşmıştır, yine konsantre yumuşatıcı grubunda Türkiye‘de ve Avrupa’da ilk olacak Viking Dynamic ürünümüzün lansmanını nisan ayında gerçekleştiriyoruz. Bu üründeki teknoloji sayesinde ilk yıkamadan sonra giyilen çamaşırların ter kokması önlüyor.”
ŞİRKET GELİN VE DAMATLARA KAPALI
Avcı kardeşler bir yandan markanın bilinirliğini artırmak için mücadele ederken bir yandan da şirketin gelecekte karşılaşabileceği yol kazalarının önüne geçmek adına 2007’de ‘Şirket ve Aile Anayasası’nı hazırlamış. Aile Anayasası ile 4 kardeşin unvanlarının da belirlendiğini ifade eden Hayrettin Avcı, şu bilgiyi paylaştı:
“Büyük ağabeyim Nurettin Avcı yönetim kurulu başkanı ve üretim proseslerinden sorumlu. Küçük ağabeyim Nejmettin Avcı ise ihracat ve private labele bakıyor. Ben hem icra kurulu başkanıyım hem de genel müdür. Perakende kanalı ve pazarlama bana bağlı. Küçük kardeşim Muhittin ise üretimin teknik sorumlusu. Anayasada ayrıca ikinci kuşağın ve sonrasının iş yapma şekli belirlendi. Birinci derece akrabaların dışında hiçbir kardeş ikinci dereceden başlayan yakınlarını işe alamaz. Birinci derecede ise sadece çocuklar şirkette çalışabilir. Çocuklarda 3 yıl şirket dışında deneyim kazandıktan sonra burada görev yapabilir. Yine gelin ve damatlar şirkete çalışamaz. Evli çiftlerden biri de şirketle yoluna ayırmak zorunda. Bu hem beyaz hem mavi yaka için geçerli.”
KISA KISA
* Tüketicinin yüzde 70’nin satın alma kararını rafta verdiğine dikkat çeken Hayrettin Avcı, tanıtım ve pazarlama odağının komşu referansı üzerine kurduklarını söylüyor.
* Geçtiğimiz yıl yaklaşık 6 milyar liralık deterjan ve ev temizlik ürünü tüketmişiz. Viking’in sektördeki payının yüzde 3,5 olduğunu aktaran Hayrettin Avcı, amaçlarının bunu yüzde 10 çıkarmak olduğunu söylüyor.
* Perakende, ihracat, private label üretimi ve ev dışı tüketim olmak üzere 4 kanaldan tüketiciyle buluştuklarını aktaran Hayrettin Avcı, 550’ye yakın ürün çeşidi ve 367 çalışanlarının olduğu bilgisini paylaştı.
* 2014’te cirosal anlamda yüzde 25 büyüdüklerini belirten Hayrettin Avcı, bu yıl ise hedeflerinin yüzde 31 olduğunu, “Ciromuzun yüzde 7’si ihracattan. 50’ye yakın ülkeye ihracat yapıyoruz” dedi.
