Pekmezden debriyaja

İlkokulun ardından babasıyla birlikte Anadolu’ya pekmez satar. Dönüş yolunda Uşak’tan şeker, Konya’dan aldığı unun ticaretini Denizli Bekilli’de yapar. Denizli-Bekilli arasında otobüs çalıştırır. Zamanla işleri büyütür ve otobüsçülük serüvenine önce İzmir-Denizli, ardından da İstanbul ve Ankara’yı dahil eder. Hac seferleri düzenler. Boş durmaz oradan da hurma getirir. Bir süre sonra ağırlığını gıda ürünlerinin ithalatına verir. Hasan Dönmez, otobüs işi yaptığı dönemde haşır neşir olduğu yedek parçaya da el atar. Yedek parça ticareti yaparken de kazancın enflasyonla erimesi Dönmez’i üretime iter. Ve Hasan Dönmez, 80’li yılların başında debriyaj baskı disklerinin üretimine başlar. Dönmez, bugün Dönmez Debriyaj ile birçok ağır vasıta araç için ürettiği debriyaj aksamlarıyla yoluna devam ediyor. Şimdi de Türkiye’nin ilk yerli ‘turbosunu’ üretmeye hazırlanıyor. Hasan Dönmez’in ayrıca, ağır vasıtanın yanı sıra hafif ticari grupla ilgili de üretim planları bulunuyor.

‘ÖĞRETMENİN MAAŞI BELLİ’ DEDİ VE...

Onun için ticari bir zeka dersek herhalde yanlış olmaz... Babasının okumasını istemediği Hasan Dönmez, adım attığı her sektörde hep artı bir değer yaratarak yol almış. Ve bunun zirve noktası ise Dönmez Debriyaj... Kısa sürede köşeyi dönmeden tırnaklarıyla kazıyarak bugünlere gelen Dönmez Debriyaj’ın kurucusu ve yönetim kurulu başkanı Hasan Dönmez ile girişimcilik öyküsü ve gelecek planlarını konuştuk. 1936 doğumlu olan ve babasının Denizli Bekilli’de pekmez üretimiyle uğraştığını anlatarak söze başlayan Hasan Dönmez, şöyle devam etti:
“İlkokul yıllarında da babamla birlikte Anadolu’nun birçok kentine ürettiğimiz pekmezi satmaya giderdik. Daha sonra babama okumak istediğimi söyledim. O dönemde okuyanlar en fazla öğretmen oluyordu. Babam, ‘Bak öğretmenin aldığı maaş belli. Biz daha çok para kazanıyoruz’ diyerek bu isteğimi olumsuz karşıladı. Ve kamyona yüklediğimiz pekmezleri Anadolu’ya satmaya devam ettik. Tabii, dönüş yolunda da Konya’dan un, Uşak’tan şeker gibi gittiğimiz yörenin öne çıkan ürünlerini alıp Denizli’de pazarladık. 60’lı yıllarda ise Denizli-Bekilli arasında otobüs çalıştırmaya başladık. Yeni bir iş kolu olsun diye bunu yaptık. Bir süre sonra pekmezi bırakıp, direksiyona geçtik. İzmir’e taşındık ve bu kez Denizli-İzmir arasında otobüs çalıştırdık. Zamanla İstanbul ve Ankara hattına da otobüs seferi koyduk. Hacca yolcu taşıdık. Boş dönmemek adına da oradan hurma getirdik. Bir süre sonra da otobüs işinde sıkıntılar yaşayınca yeni arayışlara girdik. Hurma ithalatına başladık. Sonra Singapur’dan karabiber, Pakistan’dan da kına getirdik. Kendi otobüsleri için gerekli olan yedek parçalardan yola çıkarak, bu parçaların ithalatıyla da işin ticaretine başladık.”

ENFLASYON KAZANCI ERİTİNCE

10 yıla yakın bir süre yedek parça ticareti yapan Hasan Dönmez, daha sonra enflasyon nedeniyle kazancı erimeye başlar. ‘Ticaretini yaptığımız parçaları neden üretmiyoruz’ fikrini kafasında oluşturan Dönmez, “1980’li yıllara geldiğimizde rahmetli ağabeyimle ‘sanayiye adım atalım’ dedik. ‘Nasıl olacak, ne yaparız, nerede oluruz’ derken Kısıkköy’deki mevcut 350 metrekarelik yerimizin yanında bir 350 metrekarelik daha yer alarak toplam 700 metrelik alan içerisinde ‘Dönmez Debriyaj’ firmasını 1986’da kurduk. Mercedes otobüslerin debriyajları için disk ve baskı üretmeye başladık. Derken işlerimiz büyüdü ve mevcut yerimiz bize dar gelmeye başladı. 1994’te İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi’ndeki yerimize geldik. 10 bin metrekare alan üzerine kurulu olan üretim tesisimizde çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Mercedes, Man, Volvo, Scania, Daf, Renault, Iveco, BMC, Ford, Chrysler, Kamaz, Maz gibi ağır vasıtaların debriyaj aksamlarının imalatını yapıyoruz. Bu alanda dünyanın sayılı üreticilerinden biri olmayı başardık” diyerek bugüne geliş sürecini aktardı.

TURBOYA TAKACAK

Mevcut yerlerinin artık dar geldiğini paylaşan Hasan Dönmez, Kemalpaşa Bağyurdu OSB’de 14 bin metrekarelik kapalı alanı olan bir yatırım projelerinin bulunduğunu söyleyerek, gelecek planlarına ilişkin şunları aktardı: “Bu yeni yerin inşaatına 2016’da başlayacağız. Ağır vasıtanın yanında hafif ticari grup için de debriyaj aksamlarını üreteceğiz. Bunun dışında önemli bir projemizde 4 yıl önce çalışmalarına başladığımız turbo. Ticari vasıtaların yüzde 90’ında devir gücünü yükseltmek için kullanılan ‘turbo’ diye bir cihaz var. ‘Neden Turbo üretimini biz yapmayalım’ diyerek başladığımız yolda emin adımlarla ilerliyoruz. Türkiye’de turbonun montajı yapılıyor, ancak üretimi henüz yok. Bu anlamda Türkiye’nin ilk üreticisi olacağız. Bu 3 milyon Euro’luk bir yatırım olacak.”

BİR TEK AMERİKA’DA YOKLAR

Hasan Dönmez, bugün üretimin yüzde 45’ini ihraç ettiklerini söylüyor. Amerika dışında hemen hemen birçok ülkede varlar. Amerika’da da olmamalarının nedenini Hasan Dönmez, o ülkedeki araçların farklı yapıda olmasına bağlıyor. 5 kişiyle başladıkları üretim sürecine bugün 250 kişiyle devam ettiklerini söyleyen Dönmez, çalışanlarının yüzde 35’ini beyaz, yüzde 65’ini ise mavi yakalı çalışanların oluşturduğunu, “Her 7 elemandan 1 tanesi AR-GE bölümünde çalışıyor” ifadesini kullanarak hikayenin asıl şimdi başlayacağının mesajını verdi.

SIFIR HATA

Dönmez Debriyaj, alanıyla ilgili her şeyi kendi bünyesinde üretiyor. Fason üretim yapmıyor. Hasan Dönmez, “Kendi satış ağımız var, yurtdışında bayilerimiz var. Entegre bir tesisiz. Ürünlerimizi bayilerimiz aracılığıyla kendimiz satıp, genelde ‘after market’ pazarlarına veriyoruz. Yani satış sonrası değişen parçalarda bizim ürünlerimiz kullanılıyor. ‘Sıfır hata’ olması gereken ürünleri imal ediyoruz” diyor.

ÜÇÜNCÜ KUŞAK DENEYİM KAZANIYOR

Hasan Dönmez’in kurduğu Dönmez Debriyaj’da, ikinci kuşak da için içinde... Tabii, Hasan Dönmez, erkek egemen bir sektörde faaliyet göstermesi nedeniyle ilk başlarda kızları bu işlerden uzak durur. Dönmez, “4 kızım var. Ben üretime başladığımda onlar da okuyordu. Biri diş hekimi diğer üçü tıp doktoru. Dolayısıyla ilk etapta sektörün durumundan dolayı da uzak durdular. Bir süre sonra iki kızım şirkette çalışmaya başladı. Diğer iki kızım da emekli olduktan sonra aramıza katıldı. Biz bu aşamaları kurumsallaşarak geçirdik. Şu an profesyonel bir kadro ile faaliyetlerimizi yürütüyoruz. Ben yönetim kurulu başkanı, kızlarım da yönetim kurulu üyesi. Üçüncü kuşakta şu an deneyim kazanması için dışarıda çalışıyor” diyerek şirketin izlediği stratejiyi paylaştı.

KISA KISA

* Hasan Dönmez, bugüne kadar hep ayağını yere sağlam basarak bulunduğu konuma gelmiş. Hem yeni yatırımlar hem de yeni ürünlerle ilgili piyasalarda yaşanan gelişmelere rağmen risk aldığını söylen Hasan Dönmez, “Bugüne kadar çok şey gördüm. Bugün Türkiye’nin en iyi zamanı” diyor.
* Dönmez Debriyaj, iki markayla yoluna devam ediyor. Bunlardan biri ‘Dönmez’ diğeri ise özellikle Avrupa pazarı düşünülerek geliştirilen ‘Hammer Kupplungen’.
* Dönmez Debriyaj, bugün yıllık 200 bin debriyaj diski, 100 bin debriyaj baskısı, 100 bin rulman ve 10 bin adet de volan üretiyor.