Yılda bin kişi ekonomi sınıfı sendromu yüzünden uçak şirketlerini dava ediyor

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Periferik Damar Cerrahisi Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Uncu, ilk olarak 1954’te Venezuela- ABD arasında 14 saatlik yolculuk sonrası bir doktorun bacağında toplar damarda pıhtı oluştuğunun bildirildiğini söylüyor. Hareket kabiliyeti az olan ekonomi sınıfı yolcularında daha sık görülen sözkonusu sorun, 1977’den sonra daha çok konuşulur oldu. Prof. Dr. Uncu, “Uçak yolculuğuyla ilişkili ölüm sebepleri içinde 2’inci sırada ekonomi sınıfı sendromu geliyor. Tokyo Havalimanı’nda yılda 150 kişi iner inmez pıhtı tanısıyla tedaviye alınıyor. Buna rağmen yüzde 4’ü ölüyor” diyor.

RİSK, SEYAHATTEN SONRA 2 HAFTA SÜRÜYOR

Uzun yolculuklara çıkanların binde beşinde belirgin tromboz daha bilinen adıyla pıhtı oluyor. Bir de tanı konamayan daha küçük pıhtılar gelişebiliyor. Prof. Dr. Uncu, “Seyahat sırasında baldır ağrısı, kramp, iğnelenme belirtileri olur. Ancak yolcuların aklına pıhtı gelmez. Pıhtı bacaktan akciğere fırlarsa, göğüs ağrısı, nefes darlığı, terleme, çarpıntı görülür. Bu da çoğu zaman kalp kriziyle karıştırılır. Uzun yolculuk sonrası ölenlerin yüzde 18’inde sebep ekonomi sınıfı sendromu. Seyahat sonrasında da 2 hafta risk sürer” diyor.

KRİTİK EŞİK 3 SAAT

Uçak yolculuklarında 3 saatten sonra risk başlıyor. 6 saatten daha uzun yolculuklardaysa risk oldukça yükseliyor. Sadece uçak değil, otomobil ve otobüs yolculuklarından sonra da görülebilse de en sık uçak yolculuklarından sonra karşılaşılıyor.
Prof. Dr. Uncu, “Yolcular uçakta özellikle pencere kenarında hareketsiz oturuyor. Ekonomi sınıfı sendromu görülme sıklığı yerinde sabit oturanlarda 4 kat fazla. Dolayısıyla yoculara hareket etmelerini öneriyoruz. Bunun dışında, kuru kabin atmosferi ve azalmış sıvı alımıyla birlikte, uçakta düşük hava basıncı ve oksijen azlığı da sendromda etkili” diyor.

İşte risk grubundakiler

* 50 yaş üzeri yolcular, * Doğum kontrol ilacı kullananlar, * Varisi olanlar, * Obezler, * Yeni ameliyat geçirmiş olanlar, * Kanser hastaları, * Hamile /lohusalar, * Fazla sigara kullananlar, * Genetik yatkınlığı olanlar, * Kadınlarda risk biraz daha yüksek.

Önlemek için bunları unutmayın

Yolculukta: * Saatte bir, 5-10 dakika ayak egzersizi yapın, * Yerinizden kalkıp uçak içinde dolaşın, * Hafif yiyin, * Fazla alkol ve kahve içmeyin, * Bol sıvı alın, * Pıhtı önleyici anti-embolik çoraplar kullanın, * Tayt, korse gibi dar giysiler giymeyin, * Yüksek riskli gruptaysanız doktor kontrolünde, seyahat sabahı cilt altından heparin iğne olun, * Asprinin bu sendromu önlediğine dair bir kanıt bulunmuyor.