Riskli bölgelere giderken sarıhummaya dikkat

Sarı humma, veba ve kolerayı tarihte kaldı zannetmeyin. Hálá görüldüğü ülkeler var. Oralara yolunuz düşerse önerimiz dikkatli olmanız, varsa aşısını yaptırmanız.

Sarıhumma virüsü, Afrika’nın bazı tropikal bölgelerinde ve Amerika’nın orta ve güney bölümlerinde lokal olarak yaygınlık gösteriyor. 1980’lerin başından beri salgınların sayısı artıyor.

Sarıhumma insanlar ve maymunlarda görülür. Vahşi yaşamın hüküm sürdüğü yerler ve ormanlık bölgelerde, maymunlar enfeksiyonun başlıca deposu. Enfeksiyonun maymundan maymuna bulaşması sinekler aracılığıyla olur. Enfekte edici sinekler, ormanlık alana giren insanları ısırabilir. Genellikle yerel vakalara ve küçük salgınlara neden olur.

Kentsel bölgelerdeki bulaşmada maymunların rolü yok. Enfeksiyon sinekler vasıtasıyla insanlar arasında yayılır. Yoğun kitlelerin yaşadığı yerlerde enfeksiyonun görülmesi büyük sarıhumma salgınlarına yol açabilir. Afrika’daki nemli savana bölgelerinde sinekler hem insanları hem de maymunları enfekte eder. Böylece lokal salgınlara neden olurlar.

Hastalık başlangıçta ateş, kas ağrısı, baş ağrısı, titreme, iştahsızlık, mide bulantısı ve/veya kusma ve sıklıkla kalp atışında yavaşlamayla kendini belli eder. Hastaların yaklaşık yüzde 15’i birkaç gün içinde ikinci safhaya girerler. Yeniden ateş çıkması, sarılık gelişmesi, karın ağrısı, kusma ve kanama belirtileri. Bu hastaların yarısı ilk belirtilerin başlamasından 10-14 gün sonra ölürler.

Sarıhummanın yaygınlık gösterdiği yerlere seyahat edenler risk altındalar. Ormanlık bölgelere ve vahşi ortamlara giren kişiler için risk çok daha fazla. Enfeksiyona maruz kalmamak için, sinek ısırmalarına karşı koruyucu elbiseler, cibinlik, sivrisinek kovucu preparatlar gibi önlemler alınabilir.

Bazı ülkeler, yüksek oranda etkili olan sarıhumma aşısını şart koşuyor. Hastalığın bulaşma riskinin olduğu bölgeler veya ülkelere giden her yolcunun aşı olması öneriliyor. Aşı dokuz ayını doldurmamış bebeklere yapılmıyor.

AKLINIZDA BULUNSUN

Sarıhumma hastalığı olan ve ülkeye girişte tüm yolculardan on gün önce sarıhumma aşısıyla aşılandığını gösteren uluslararası aşı sertifikası isteyen ülkeler: Angola, Kolombiya, Benin, Kongo, Birleşik Tanzanya Cumhuriyeti, Liberya, Bolivya, Mali, Brezilya, Moritanya, Burkina Faso, Nijer, Burundi, Nijerya, Orta Afrika Cumhuriyeti, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Panama, Ekvador, Peru, Ginesi, Ruanda, Etiyopya, Sao Tome, Principe, Fildişi Sahili, Senegal, Fransız Ginesi, Sierra Leone, Gabon, Somali, Gambiya, Sudan, Gana, Suriname, Gine, Togo, Gine-Bissau Tonga, Guyana, Trinidad, Tobago, Kamerun, Uganda, Kenya, Venezüella.

Yol güzergahında sarıhumma hastalığının bulunduğu ülke varsa sarıhumma aşısı ile aşılandığını gösteren uluslararası aşı sertifikası isteyen ülkeler:Afganistan, Hindistan, Papua Yeni Gine, Amerikan Samoası, Hollanda Antilleri, Paraguay, Anguilla, Honduras, Pitkarin Adası, Antigua, Barbuda, Irak, Portekiz, Arnavutluk, Jamaica, Reunion, Avustralya, Kamboçya, Saint Helena, Bahamalar, Kazakistan, Saint Kitts, Nevis, Bangladeş, Kribati, Saint Lucia, Barbados, Lao Demokratik Halk Cumhuriyeti, Sen Vincent, Grenadinler, Belize, Lesotho, Samoa, Bhutan, Libya, Seysel Adaları, Botswana, Lübnan, Singapur, Brunei, Darussalam, Malawi, Solomon Adaları, Cezayir, Maldiv Adaları, Sri Lanka, Cibuti, Malezya, Suriye, Malta, Suudi Arabistan, Dominik, Mauritius, Svaziland, El Salvador, Mısır, Tayland, Endonezya, Eritre, Mozambik, Tunus, Fiji, Myanmar, Umman, Filipinler, Namibya, Ürdün, Fransız Polinezyası, Vietnam, Granada, Nepal, Yemen, Guadeloupe, Nikaragua, Yeni Kaledonya, Guatemala, Zimbabve, Güney Afrika, Pakistan, Haiti, Palau.