AMH AMH söyle bana kaç yılım kaldı şu hayatta

Pek çok kadın biyolojik olarak en doğurgan olduğu yaşlarda eğitim ve kariyeri tercih ediyor. Ancak bu ertelemeler bazen ‘treni kaçırtıyor’. Gebelik kapasitesini bilmek, doğru planlama yapmanın da yolunu açıyor. “30 yaşına kadar bebek istemiyorum” diyen bir kadının AMH düzeyine bakarak, ona “üç yılın daha var, iki yıl korun sonra elini çabuk tut” demek mümkün.
AMH, son Üreme Tıbbı Derneği Kongresi’nin de oturum konularından biriydi. Üreme Tıbbı Derneği Başkanı Prof. Dr. Recai Pabuçcu’nun verdiği bilgiye göre, AMH’nin esas görevi yumurta gelişimini belli basamaklarda baskılamak. Aşırı yumurta gelişimini engelleyerek yumurta hacmini dengelemek.
Kadınlarda cinsel olgunluk dönemi (ergenlik) başladığında her iki yumurtalıkta ortalama 400 bin-500 bin adet yumurta hücresi bulunuyor. Her ay kabaca bin adedinin tükenmesiyle, ortalama 300-400 defa adet görerek de menopoza giriliyor. Bazı kadınlar genetik bozukluklar, doğumsal anomaliler, radyasyon veya kemoterapi gibi nedenlerle yumurtalıkların içindeki yumurta hücrelerinin beklenenden önce tükenmesi halinde erken menopoza giriyor. Prof. Dr. Pabuçcu, “AMH yumurtalık deposunun durumunu gösteren güvenilir gösterge. Bu hem doğal yolla gebelik şansı hem de tüp bebek tedavilerinin başarısını değerlendirmeye yarıyor” diyor.

HABERCİ HORMON

AMH’nin bir başka işlevi de, Türkiye’de sık rastlanan polikistik over sendromu tanısında ve bu hastalarda tüp bebek tedavisi sırasında gelişebilecek en önemli komplikasyon ovaryan hiperstimülasyon sendromunun öngörülmesi. Ayrıca bazı yumurtalık tümörlerinde de bir belirteç olarak kabul görüyor.
AHM ayrıca erkeklerde sperm yapımının gerçekleştiği sertoli hücrelerinin fonksiyonunun da göstergesi. Böylece kısırlık sorunu bulunan erkeklerde sperm yapımı hakkında bilgi verebiliyor. Pabuçcu, “Erkeklerde ergenlikten önce testosteron salınımı olmamasına rağmen, yüksek düzeyde AMH varlığı testis dokusunun önemli bir göstergesi. Androjen duyarsızlık sendromu gibi genital anomalilerin ayırıcı tanısında kullanılabiliyor” diyor.

ÖLÇMENİN AVANTAJLARI

* Adet döngüsü içinde herhangi bir gün bakılabilir.
* Tek ölçüm yeterli.
* Ultrasonda görülen yumurta sayısıyla yakından ilişkili.
* Yumurtalıkların foliküler yapısının en hassas belirteci.
* Tüp bebek tedavisinde kötü yanıt veya aşırı yanıtın ön görülmesinde yararlı.
* Yumurtalık rezervinden başka patolojilerin de değerlendirilmesine olanak veriyor.

DÜŞÜKSE TÜP BEBEK Mİ DENMELİ

Prof. Dr. Pabuçcu, “Diğer yumurtalık rezervini gösteren testler gibi, AMH değeri de hastaların tedaviye alınıp, alınmaması konusunda kesin bir belirteç değil. Ancak hastanın yaşı, FSH ve östradiol hormon ölçümleri ve ultrasonda folikül sayımı gibi ek değerlendirmelerle daha kesin bilgi verebilir” diyor. Öte yandan çikolata kisti olarak da bilinen endometriozis sorununda (ağrılı adet görme ve kısırlık şikayetiyle kendini gösteriyor) AMH değerleri genellikle düşük saptanıyor. Bu hastalarda tüm tedavi basamaklarının atlanarak bir an önce tüp bebek yöntemine geçilmesi öneriliyor.

ERGENLİKTEN DE HABER VERİYOR

AMH değerlerinin erkekler ve çocuklarda da kullanım alanları şöyle:
* Erkekte testis fonksiyonunu ve kısırlığını araştırmak,
* Çocuklarda erken veya geç ergenliğin araştırılması, cinsiyet bozuklukları, çift cinsiyet durumu ve inmemiş testisin ayırıcı tanısında.

Omega-3’ü balıktan alın
TAMAMLAYICI TIP

Omega-3 yağ asitleri içeren diyetler pıhtı oluşumunu azaltıp damarları genişletmek, trigliserid seviyesini düşürmek, ileri kalp yetersizliği olanlarda aritmiyi azaltmak ve kan basıncını düşürmek gibi çok önemli yarar sağlıyor. Amerikan Kalp Cemiyeti de beslenmede günde ortalama bir gram kadar omega yağ asidi alınmasını öneriyor. Bunun en iyi ve en sağlıklı yöntemi, omega yağlar içeren beslenme şeklini benimsemek ve özellikle düzenli balık tüketmek. Tedavi kılavuzlarına göre de haftada iki kez balık tüketmek gerekiyor. Ancak çok önemli çalışmalarda her gün balık yağı takviyesi almanın kalp damar hastalıklarını önlemede belirgin bir yararı olmadığı ortaya kondu.

Aşka bir de buradan bakın
ŞİFA KÜTÜPHANESİ

Mehmet İrfan, Genetik Kukla: AŞK’ta, aşka farklı bir yerden bakıyor. Aşk, kur, evlilik, aldatma, eş seçimi, boşanma gibi aşkla ilişkilendirilebilecek her türlü durumu biyolojik, genetik verilerle de irdeliyor. Ütopya Yayınevi, 13 lira.

Özge Ulusoy (manken)
SAĞLIĞIM İÇİN

* MUTLAKA YAPARIM: Günde iki litre su içerim. Akşam yediden sonra yemek yemem. Çok yoğun çalıştığım için sabahları enerji vermesi için ceviz ve badem yerim.
* ASLA YAPMAM: Makyajla uyumam. Yağlı şeyler yemem.
* MUTLAKA YAPACAĞIM: Zaman bulduğumda bir haftalık detoks yapmak istiyorum. Bir de kick-boksa başlamayı düşünüyorum.

UZUN LAFIN KISASI
YANLIŞ: Az uyumak, zayıf ve zinde tutar. Uyku değiniz şey zaman kaybı.
DOĞRU: Yetersiz uykunun birçok zararlı etkilerinin yanında, aşırı yemek yedirme ve dokularda yağ depolanmasına neden olma gibi etkileri de var.