Tıbbın "halitosiz" dediği ağız kokusu farklı nedenlerden kaynaklanabilir. Kesin olan şu ki hoş olmayan nefes kokusu sorunu, sosyal ve psikolojik sıkıntılara yol açar.
- Ağız kokusu neden kaynaklanır?
Ağızda bulunan bakterilerin hidrojen sülfür içerikli ürünlerinden ortaya çıkar. Kötü ağız hijyenine sahip kimselerde bu tip bakteri sayısı artar.
- Ağız kokusunun tipleri var mı?
Ağız kokusu fizyolojik, patolojik ve psikolojik olmak üzere üç tiptir. Fizyolojik ağız kokusu, açlık ve beslenme alışkanlığına bağlıdır. Yüksek protein içerikli yani kırmızı et, balık, peynir ve süt ürünleri gibi gıdalarla bakterilerin etkileşmesiyle oluşur. Ayrıca soğan, sarmısak, turp gibi koku veren yiyecekler de nefes kokmasına yol açar. Alkol, kahve ve sigaranın etkisi de bu grupta yer alır. Etkili bir ağız temizliğine derhal cevap verebilir.
- Ya psikolojik koku?
Bazı hastalar başkalarının fark etmediği ağız kokusundan şikayetçi olabilir. Bu hayali halitozis adı verilen psikiyatrik bir durumdur. Ayrıca stresin ağız ve diş sağlığını da olumsuz etkilediği bilinir.
- Patolojik ağız kokusu nedir?
Diş fırçalama, ağız çalkalama gibi alışılmış ağız temizleme yöntemleriyle düzelmez. Kokunun kaynağına inilerek tedavi yapılması gerekir. Genellikle ağız-yutak hastalıkları ve çeşitli sistemik hastalıklarda ortaya çıkar. Ağız kokusu temel olarak ağız boşluğunun hijyeni ve diş-dişeti sağlık durumuyla ilişkili. Kokuya gıda artıkları, ağız mukozasından dökülen hücreler, tükürük ve ağızda toplanan lökositlerin artıkları yol açar. Ağız kaynaklıları da çoğunlukla dişeti hastalıkları, diş çürüğü, eski dolgu ve kaplama altındaki çürüklerden kaynaklanır. Kronik bademcik iltihapları, ağız içindeki mantar hastalıkları ve ağızda yara yapan hastalıkların seyrinde de ağız kokusu meydana gelebilir. Ağız kuruluğuna sebep olan tükürük bezi hastalıkları, şeker hastalığı, hepatitler, vitamin eksiklikleri, menopoz, duygusal gerilim, ilaçlar azalmış tükürük akımına yol açarak ağzın kendi kendini temizleme mekanizmasının ortadan kalkmasına ve ağız kokusuna yol açar.
- Ağız kokusuna yol açan ağız dışı sebepler var mı?
Burun tıkanıklığı olan kişilerde ağız solunumundan dolayı ağız kurur. Ağız hijyeni bozulur. Sinüzit iltihaplanması, burun veya ağız-yutaktaki yabancı cisimler de iltihaplanmaya yol açarak nefeste kötü kokuya sebep olabilir.
- Ağız kokusu nasıl tedavi edilir?
Önce kokunun kaynağı bulunmalı. Hastaları değerlendirmede diş hekimi, KBB uzmanı, gastroenteroloji uzmanı gibi ekiplerin beraber çalışması tedavinin başarısını arttırır. Ağızda oluşan koku sıklıkla diş tedavisi gerektirir. Halitozis’in tedavisinde en etkili yöntem ağız temizliği ve temel diş-dişeti bakımının yapılmasıdır.
Ağız kokusunu engelleme yöntemleri
n İleri dişeti hastalıkları ve/veya diş çürükleri tedavi edilmeli, ağız enfeksiyonları yok edilmeli.
n Ağız temizliğine özen gösterilmeli. Dişlerin tüm yüzleri ve dil sırtı temiz tutulmalıdır.
n Bakteri oluşumunu önlemek için ağzın oksijenlenmesine yardımcı olun. Şekersiz sakız çiğnemek bunun en kolay yolu. Bu arada mentollü pastiller kokuyu giderir gibi görünse de kuruluğa neden olur.
n Su içeriği bol sebze ve meyveler tüketin. Yiyeceklerinizin üzerine maydanoz doğrayın.
n Sarmısak, soğan ve baharattan kaçının ya da pişirerek yemeyi tercih edin.