Sigortasız çalıştırılanları tespitte SGK samimi (mi)?

Geleceklerinden çalmaktadır; çünkü, yıllarca ödenmeyen emeklilik primlerinden ötürü kişiler ileride emekli olamamaktadır.
Bugünlerinden çalmaktadır; çünkü, sigortasız çalıştırılanın kendisi gibi eşi ve çocukları da sağlık hakkından mahrum kalmaktadır.
Sigortasız çalıştırılan her bir kişiden dolayı SGK prim gelirlerinden olurken, Maliye de vergi gelirlerinden olmaktadır.
Şüphesiz, kayıtdışı istihdamla mücadele sadece SGK’nın işi değil. Topyekün bir mücadele gerekiyor...
Ama ilgililerin önce “kendi kapılarının önüne” bakmaları gerekmez mi?

Kabul etmek gerekiyor ki, 5510 sayılı Kanun ile sigortasız işçi çalıştırılması ile yapılacak mücadele de SGK’nın eli kuvvetlendirilmiştir. Bu yöndeki irade kanuni dayanağa kavuşmuştur. Öyle ki, bugün birçok kamu kuruluşu ve bankalar, istihdama ilişkin belgeleri SGK’ya göndermekte ve SGK’da sigortalılık kontrolü yapmaktadır.
SGK bu kontrolleri yaparken, bilgi ve belgeler kamu kurumlarından geldiği için bunlara itibar etmekte, dikkate almamazlık yapmamaktadır.
Bu yöntemle son birkaç yılda 200 bin civarında kişinin sigortalılık tescilinin sağlandığı belirtilmektedir.
Buraya kadar her şey tamam... Tamam da diğer kurumlardan gelen belgelere itimat eden SGK kendi müfettiş ve kontrol memurlarının tespitlerine o kadar da itimat etmiyor. Hatta bir bölümünü dikkate bile almıyor...

SGK, kendi denetim elemanlarının işyerlerinde düzenlediği ve sigortasız çalıştırılanların tespit edildiği tutanakların tamamını dikkate almıyor!
‘Olur mu böyle bir şey’ diyenleriniz çıkacaktır, ama olur!
Şöyle; SGK denetim elemanları işyerlerinde sigortasız çalışanları görüp tutanağa yazarak fiilen tespit ettiklerinde, bunların geriye yönelik hizmetlerinin en çok bir yıllık kısmı dikkate alınmaktadır. Kişi o işyerinde 3 yıldır çalıştığını söylese ve kontrol memuru da bunu tutanağına geçirse bile, SGK bunun en çok bir yıllık kısmını dikkate almaktadır. İşte böyle; diğer kurumlardan gelen bilgilerde böyle bir sınırlama yokken, kendi kontrol memurunun tutanağının en çok bir yıllık süresini dikkate alan bir yaklaşım...
Dahası, tutanakta diğer işçi ifadesi vb. yok ise, değil bir yıl geri gitmek, ancak tutanak günü dikkate alınarak işlem yapılmaktadır.
Kaçak işçilikle “mücadele” eden SGK sanki keçeye kılıç sallıyor gibi!
Şu halde, SGK sigortasız işçi çalıştırılması ile mücadelede sizce samimi mi?

Yukarıdaki uygulama 5510 sayılı Kanunun 86/8. maddesi ile Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 26. maddesinde düzenlenmiş bulunuyor...
Ama bu yaklaşım, bugünün işi değil... 1 Mayıs 2004’de başladı. Bu tarihe kadar böyle bir uygulama yoktu. 1 Mayıs 2004’de yürürlüğe giren (eski) yönetmeliğin 24. maddesinde bu yaklaşım benimsendi ve şimdi kanuni dayanağa da kavuştu...
İlginç olan, o gün ses çıkaran, yapılan yanlıştır diyenler, şimdi bu kanunu ve yönetmeliği hazırlayanlar olarak karşımıza çıkmış olmalarıdır..
Hazırlamanın da ötesinde onlar artık uygulayıcı durumundadırlar!

Bir kişi aynı anda üç işyerinde çalışırsa

? Böyle bir durumda üç işyeri de ayrı ayrı o kişiyi sigortalı olarak bildirmek zorundadır. Diyelim, birinci işyeri işvereni çalışan kişiyi 30 sigorta günü bildiriyorsa, diğer iki işveren “nasılsa 30 sigorta günün var, artık biz sigortalı bildirmeyelim” diyemezler. Bildirecekler...
Şu akla gelebilir: Her üç işyeri de o kişiyi çalıştığı ay için ayrı ayrı 30’ar gün sigortalı bildirirse, o ay için 90 sigorta günü mü olacak?
Tabii ki hayır!
Her üç işveren çalıştırdığı işçisini bildirdiklerinde o ay için sigorta gün sayısı 30 günden daha fazla dikkate alınmaz. Ama, yapılan bildirimlerdeki kazanç tutarları ayrı ayrı dikkate alınır. O da, tavanı aşmayacak şekilde...
Şöyle; diyelim birinci işveren 2.000 TL, diğer iki işveren de 1.000’er TL kazanç bildiriyorlarsa, sigortalı hesapları açısından sigorta gün sayısı 30, prime esas kazanç ise 4.000 TL olacaktır. Bu da sigortalıya bağlanacak emekli aylığının ve verilecek sigorta yardımlarının daha yüksek olmasına sebep olacaktır.