Kriz paketinden neler çıktı

Kanun ile yaşanan krizin çalışanlar üzerindeki olumsuz etkisini azaltmaya dönük düzenlemeler yapıldığı gibi, bazı olumlu düzenlemeler de yapıldı.

Kısa çalışma ödeneğinin miktarı artırıldı, süresi Uzatıldı

İşsizlik sigortası Kanununa göre, işverenlerin; genel ekonomik kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltması veya işyerinde faaliyeti tamamen veya kısmen geçici olarak durdurması halinde, durumu derhal gerekçeleriyle İŞKUR’a, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı sendikaya bir yazı ile bildirmesi gerekir. Bu talebin uygunluğuna ise Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı karar verir.

İşte, belirtilen nedenlerle işyerinde geçici olarak en az dört hafta işin durması veya kısa çalışma hallerinde işçilere çalıştırılmadıkları süre için işsizlik sigortasından kısa çalışma ödeneği ödenir. Kısa çalışma süresi, zorlayıcı sebebin devamı süresini ve her durumda üç ayı aşamaz. İşçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için, çalışma süreleri ve işsizlik sigortası primi ödeme gün sayısı bakımından işsizlik ödeneğine hak kazanma şartlarını yerine getirmesi gerekir.

Ancak, 2008 ve 2009’da kısa çalışma için yapılan başvurulara münhasır olmak üzere, kanundaki kısa çalışma için öngörülen azami üç aylık süre, 6 ay olarak uygulanır; kısa çalışma ödeneği miktarı normal zamanlarda işsizlik ödeneği miktarı kadarken, 2009’da kısa çalışma ödeneği miktarı % 50 oranında artırılarak ödenir ve kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemeler, başlangıçta belirlenen işsizlik ödeneği süresinden de düşülmez.

Şu halde, 2009 için verilecek kısa çalışma ödeneğinin alt sınırı 399.60 TL, üst sınırı da 799.20 TL olacaktır.

Mali müşavirler belge vermekten kurtuluyor

5510 sayılı Kanuna ilave edilen ek 1. madde ile artık, işverenler tarafından 8’inci, 9’uncu ve 11’inci maddelere göre SGK’ya yapılan sigortalı ve işyerlerine ilişkin bildirimler; 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanunun 3’üncü maddesi, 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 62’nci maddesi, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 48’inci maddesi ve 4857 sayılı İş Kanununun 3’üncü maddesi hükümleri uyarınca Bakanlık ile ilgili bölge müdürlüklerine ve Türkiye İş Kurumuna yapılması gereken bildirimlerin yerine geçecek. Konu bir yönetmelikle ayrıca düzenlenecek.

Buna göre; SGK’ya verilen işe giriş bildirgesi, işten ayrılış bildirgesi ve işyeri bildirgesi diğer kanunlar gereği Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na verilemesi gereken EK 1 ve EK 2, Bölge Çalışma Müdürlüğüne verilmesi gereken işyeri bildirgesi, İŞKUR’a verilmesi gereken İşten Ayrılış Bildirimi yerine geçecek.

Belirtelim ki, bu uygulama 1 Ağustos 2009’da yürürlüğe girecek. O tarihe kadar eski bildirimler devam edecek.

SGK işten ayrılış bildirgesine ceza geldi!

5510 sayılı Kanunun 102. maddesi birinci fıkrasına eklenen (j) bendi ile de 5510 sayılı Kanunun 9’uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre sigortalılığı sona erenlere (4/a’lılar) ilişkin bildirimi süresi içinde ya da Kurumca belirlenen şekle ve usule uygun olarak yapmayanlar veya Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler hakkında, her bir sigortalı için asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacak. Önceden 4/a sigortalılarının işten ayrılıştan itibaren 10 gün içinde verilmesi gereken işten ayrılış bildirgesinin süresinde verilmemesi halinde idari para cezası yok iken, artık buna da bir asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacak. Bu hüküm de, 1 Ağustos 2009 tarihi itibariyle uygulanmaya başlanacak.

Emekli aylıkları haczedilemeyecek

Esasen, SGK tarafından verilen gelir, aylık ve ödenekler; SGK’nın kendi prim alacakları ile nafaka borçları dışında haczedilememektedir. Ancak, kanundaki bu hükme rağmen uygulamada, SGK emeklilerinin aylıkları alacaklıları tarafından haczedilebilmektedir. İşte bunun önüne geçmek için artık, haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun(Emeklinin) muvafakati bulunmaması halinde, icra müdürleri tarafından reddedilecek.

Tarım işçi emeklilerinin çalışması halinde aylıkları kesilmeyecek

Tarımda süreksiz işlerde çalışıp kendi istekleri ile prim ödemek suretiyle emekli olan Tarım SSK’lıları, emekli aylığı bağlandıktan sonra çalışmaları halinde emekli aylıkları kesilmekteydi. Bunların destek primi ödemek suretiyle çalışmaları da mümkün değildi. Artık mümkün. Buna göre, 1 Ekim 2008’den geçerli olmak üzere tarım SSK emeklileri de destek primi ödeyerek çalışabilecekler. Bu tarihten itibaren kesilmiş emekli aylıkları ise destek primine tabi tutulmak suretiyle geri kalan tutarları adı geçenlere iade edilecek.