Televizyonda neler oldu?

En azından duyuyorlar: “Diziler tutmuyor, diziler yayından kaldırılıyor, kanallar çıkmazda.”
Halbuki daha birkaç yıl öncesine kadar ülkemiz dizileri dünyayı kasıp kavuruyor, dizileriyle Türkiye bir yumuşak güç olarak işaret ediliyordu. Bu konuda Monocle dergisine vaktiyle uzunca bir yazı yazmışlığım bile vardır.
Peki ne oldu?

** ** **

Geçtiğimiz ay www. ekranella.com sitesinin Ekranella 2014 Televizyon Yıllığı kitapçılarda yerini aldı. Bu yıllıkta Tayfun Atay’la bir söyleşi var. Atay meseleyi detaylarıyla anlatmış.
Özetle şunları söylüyor...
Kültürel olarak muhafazakar bir Türkiye yaratmak isteyen iktidar, istenilen dindar muhafazakarlığı reddeden dizilerdeki anlayışı değiştirmek için reyting sistemiyle oynadı.
Böylelikle muhafazakar burjuvazi reyting sisteminin içine girdi.
Reyting sistemi değişince içerik değişti.
Ama mesele çözülemedi çünkü kör parmağım gözüne muhafazakar, dindar temalar iş yapmadı.
Komediye, ağa dizilerine, yarışma programlarına sığınıldı.
Yabancı dizi seven, izleyen kitle de televizyondan iyice uzaklaştı.
Atay, bizim toplumda seküler hayatı özleyenlerin tek sigortasının popüler kültür olduğunu düşünüyor. Bunun için de “Güzel Köylü” örneğini veriyor: “İnsanlar kakara kikiri ve fantezileri okşanarak izlediler ve orucunu açıp izlediler bunu insanlar Ramazan’da. Demek ki insanlar bir noktada şöyle diyor: Tamam, din yeter, biraz gevşeyip rahatlamak istiyorum.”
Tamamen rahatlamasa da, sektörün muhafazakar taarruz karşısındaki krizi büyük ölçüde aştığını düşünüyor Atay. Dizileri “kapatma operasyonu”nun çuvalladığı kanısında.
“Galiba toplumdaki ikiyüzlülüğü, riyakarlığı fark edip tam da o ikiyüzlülüğe oynayan, onun meşrebinden giden, o ikiyüzlülüğü yansıtan, ayna olan ama bunu doğrudan değil, dolaylı bir şekilde yapanlar, kazanıyor, kazanacak” diyor.

** ** **

Zehra Çelenk’in Tayfun Atay’la yaptığı uzun ve tadından yenmeyen söyleşinin yer aldığı yıllık Artemis Yayınları’ndan çıktı. 470 sayfalık yıllıkta sadece 2014’te televizyonda olan bitenlerin dökümü ve yorumu yok, aynı zamanda www. ekranella.com sitesinde yazan yazarların dizilerle ilgili şahane yazıları var.
Diziler, oyuncular, sunucularla ilgili küçük anekdotlar var. “Niye bu diziler iki bölümde, üç bölümde yayından kalkıyor?” diye kafa yoran insanların yol gösterici konuşmaları var.
Ekranella 2014 Televizyon Yıllığı, oturup roman gibi okunacak bir kitap değil. Başvuru kaynağı olarak televizyonun durduğu odada, ortalarda bir yerde olacak. Televizyon izlerken aklınıza bir şey takıldığında, Google’a bakar gibi bakacak, yani “Ekranellayacak”, ilgili yeri okuyacak, kafanızı rahatlatacaksınız.