Tek derdimiz telefonu kaybetmekken...

14’üncü yüzyılın korkunç Kara Veba/Kara Ölüm salgını on milyonlarca insanın canını alarak ilerliyor. Tahminler 75 milyon ila 200 milyon insanın bu salgında hayatını kaybettiğini işaret ediyor.

İşte o dönemde salgından korunmak isteyen Venedik, dışarıdan gelen gemileri alargada 40 gün süreyle bekletiyor, denizcilerin, yolcuların veya yüklerin bu süre zarfında inmesine izin vermiyor.

40 günlük bu tecrit, gözetim, denetim sürecine borçluyuz “karantina” kelimesini.

2020 içinde ezber ettiğimiz kelimelerden biri olan “karantina”nın hikâyesini, kökenini merak edip öğrenenleriniz muhakkak vardır.

Her sene “yılın kelimesi”ni açıklayan Cambridge Sözlüğü, 2020’nin kelimesi olarak “karantina”yı seçti.

Bunun nedeni, 2020’de, ağırlıklı olarak da 18-24 Mart tarihleri arasında sözlükte en fazla aranan kelime olması...

Esasında en fazla aranan üçüncü kelime “karantina”, ancak ilk sıraları paylaşan “merhaba” ve “sözlük” kelimeleri insanoğlunun tatlı şapşallığını temsil ettiğinden pek ciddiye alınmıyorlar...

Yaşadığımız salgın süreciyle bağlantılı “kapanma/tecrit” ve “pandemi” kelimeleri de yılın en merak edilen kelimeleri listesinde boy gösterse de “koronavirüs” veya “COVID-19” aranmamış.

Mart sonu, nisan başı gibi dünya üzerinde 2.5-3 milyar insanın aynı anda karantina yaşadığı günler de gördük; kelimenin bu kadar merak edilmesine şaşıracak halimiz yok...

Cambridge Sözlüğü daha önceki yıllarda hangi kelimeleri seçmiş diye merak edenleriniz çıkabilir; onları hemen zahmetten kurtarayım...

2019’un kelimesi “ileri dönüşüm/yukarı dönüşüm” manasına gelen “upcycling” idi...

2018’de ise “nomofobi” yani “cep telefonsuz kalma korkusu”...

İki yıl önce bütün derdi telefonu kaybetmekken insanoğlunun geldiği hale bak!

KARANTAKIM, KARANERGEN

CAMBRIDGE Sözlüğü salgın sürecinde üretilen/türetilen yeni kelimeler de sunmuş takipçilerine...

Mesela “quaranteen” var; karantina ve ergen kelimelerini birleştirerek oluşturulan, gençlik başında dumanken ailesiyle eve tıkılmak durumunda kalan, bu “kâbusu yaşayan” gençler için kullanılıyor.

“Karanergen” mi diyeceğiz? Demeyelim, yazık!

Mesela “lockstalgia” var; bu da “melez” veya “portmanto” tabir edilen türden, iki farklı kelimenin kırılıp birleştirilmesiyle oluşturulmuş: “kapatma” ve “özlem”.

“Nostalji” çağrışımlı bu kelimeye “karaözlem” mi diyeceğiz? Demeyelim bence de!

Mesela sunulan kelimeler içinde en fazla alkışı alan “quaranteam” var bir de... “Karantina” ve “takım” kelimeleri birleştirilmiş. Bir grup insanın, aile üyesinin, ahbabın veya mesai arkadaşının karantinayı birlikte, takım olarak geçirmesi manasına geliyor.

“Karantakım” diyecek halimiz yok; demeyelim...

DR. SKULL HER YERDE

ÇUKUR ve Hekimoğlu televizyonun popüler, çok izlenen, çok konuşulan iki dizisi.

Önce ekim ayı sonlarında Hekimoğlu’nda belirdi bizim Vehbi’nin ruhu; geçen gün de Çukur’da!

Vehbi, Ankaralı harikulade rock efsanesi Dr. Skull’ın maskotu olan kafatasının adıdır bu arada.

Hem Çukur’da hem Hekimoğlu’nda şarkıları anılan, tişörtü “metal ateşine tutulmuş” ama babası tarafından “hasta” sanılarak doktora getirilmiş 17’lik metalci kardeşimizin üstünde beliren Dr. Skull’a duyulan bu muhabbet grubun eski güzel günlerden beri hayranı olanları elbette gülümsetiyor.

Ankara Fen Lisesi’nde Skull (kafatası) adıyla kurulan, hepsi tıp fakültesini kazanınca Dr. Skull adını alan efsane ekip 1990’larda hem şahane albümler yaptı hem de çaldığı her yeri salladı.

Sonra tıp kariyerlerine odaklandılar, profesör oldular, müzikle aralarına mesafeler girdi fakat...

Bu yıl kaybettiğimiz, canım dostum, güzel kardeşim Çağlan Tekil umudunu hiç yitirmeyenlerin adına Dr. Skull’ı birleştirmek için kararlılıkla, ısrarla çabaladı ve Dr. Skull geçen sene yine buluştu.

Geçen sene İstanbul’daki minik ama çok anlamlı, Ankara’daki dev ve anında “tarihi” olarak anılan konserlerine de gitmiş bir hayranları ve dostları olarak Dr. Skull’ı bir kez daha sevgiyle, coşkuyla selamlıyorum.

Bak neler oldu canım Çağlan; Dr. Skull her yerde!