Kurufasulyesiz vatandaşlık testi

Rusya, Özbekistan, Avusturya, Kazakistan, Kırgızistan ve Azerbaycan’dan gelen hanımefendilere ‘Atatürk kimdir?’, ‘Kurufasulye seviyor musunuz?’ gibi sorular yöneltilmiş.

Hepsi testi başarıyla tamamlamışlar, tebrik ederim.

***

Fakat bu testin geliştirilmesi gerektiğine inanıyorum. Soruları doğru cevaplamış olmaları tabii ki güzel ve yeterli ama memlekete uyum sağlayıp sağlayamayacaklarını bu sorularla anlamak mümkün değil.

Uygulanmakta olan testi başarıyla tamamlayanlar teorik olarak Türk vatandaşı olabilir, fakat pratikte daha farklı donanımlara sahip olmak gerekiyor.

Ben genel hatlarıyla şöyle bir sınav maratonu hazırladım. İlgilenen çıkar belki...

***

Davranış Bilimleri dalında sorumuz şöyle: ‘Faturanın son ödeme tarihi gelmiş. Elektrik İdaresi’ne gidiyorsunuz. 27 metrelik, dört ana koldan oluşan, sonra küçük kollara da ayrılan küçük ama sevimli bir kuyruk var. Ne yaparsınız?’

a) En arkaya geçer sıramı beklerim.

b) Kaynak yaparım. (‘Kaynak ne?’ diye soran zaten bitmiş bir insandır, ona göre.)

c) Ben faturamı son güne bırakmam ki!

Üç seçenekli bu soruya ‘b’ şıkkını seçerek cevap verenleri geçmiş kabul ediyoruz.

***

Vatandaş adayının siyasal konulara hakim olup olmadığını şöyle bir soruyla test edebiliriz: ‘Seçimde hangi partiye oy vereceksiniz?’

a) Beyim/hanımım hangisini derse. (Geçer)

b) Programını beğendiğim partiye. (Çakar)

c) ‘Kaçak kata göz yumarım; aha bak, yumdum bile’ diyene. (Geçer)

***

Vatandaşlık bilincinin seviyesini belirlemek amacıyla da şunu sorabiliriz: ‘Otomobil kırmızı ışıkta geçti, gözünüzün önünde bir yayaya çotonk diye vurdu ve kaçtı. Ne yaparsınız?’

a) Önce ambulans çağırır, sonra polisi ararım. İmkanım varsa hastaneye ben götürürüm. (Bittin sen. Polise o kişiye vurup kaçanın sen olmadığını anlatana kadar içerdesin.)

b) ‘Ay yazık!’ diye seyreden kitleye karışırım. (Potansiyel var sizde...)

c) Muhteşem Perşembe başlıyor televizyonda, ona yetişmeliyim. (Gel öpecem alnından!)

***

Bunlara ilaveten dayanıklılık testi kapsamında ‘Arife günü Mahmutpaşa’da alışveriş tamamlama’, ‘Hareket halindeki minibüse inip binme’, ‘Futbol maçı çıkışına tek başına ve silahsız bırakılıp eve dönebilme’ gibi testler uygulanabilir.

Popüler kültürümüze uyum sağlama yeteneğini ölçmek için de ‘Fatih Ürek kimdir? Eserlerinden örnekler veriniz’, ‘Şakşuka şarkısından bir bukle okuyunuz’, ‘Bildiğiniz Selami Şahin esprisi var mı?’ gibi sorular da yöneltilebilir.

Saygı, sevgi, birlik, bütünlük dileklerimle.