Zeytinyağı ihracatında hedef 1.5 milyar dolar

* Sayın Uygun, zeytin-zeytinyağı sektörü ihracatçılarımız 2024’ü nasıl tamamlıyor? Daha önceden belirlenmiş hedeflere ulaşılabilecek mi?
- İsmail Bey, 2024 Ocak-Ekim ayı döneminde geçen yılın aynı dönemine göre kıyasladığımızda siyah zeytin ihracatımız tutar bazında yüzde 17 artış göstererek 135 milyon dolar oldu, 133 ülkeye satış yaptık. Yeşil zeytin ihracatımız 123 ülkeye yüzde 5 artışla 41 milyon dolar olarak gerçekleşti. Zeytinyağı ihracatımız ise kısıtlamalardan dolayı yüzde 23 düşüşle 133 ülkeye 449 milyon dolar olarak, prina yağı ihracatımız da 76 ülkeye yüzde 23 artışla 41 milyon dolar oldu. Bu yılın ilk 10 ayında sektör ihracatımız 668 milyon dolar olarak gerçekleşmiş bulunuyor. Yıl sonu hedefimiz olan 1 milyar dolara ulaşmak için önemli ilerleme kaydettik, ancak ihracat kısıtlamalarının etkisiyle hedefin biraz gerisinde kaldığımızı söyleyebilirim.
* Zeytin-zeytinyağı sektörü ihracatçılarımız 2025 için neler düşünüyor, yeni yıl hedefleri nelerdir?
- EZZİB olarak sektörümüzün tek ihracatçı birliği konumundayız, Türkiye’yi ve sektörümüzü temsil ediyoruz. Yanı sıra ülkemizin ve sektörümüzün yurtdışı tanıtım faaliyetlerini kesintisiz sürdürüyoruz Ticaret Bakanlığı’nın uzak ülkeler stratejisi kapsamında Brezilya’ya yönelik 15-19 Mayıs 2023’te APAS 2023 Fuarı ile eş zamanlı yine Avustralya’ya yönelik 1-7 Eylül 2024 tarihleri arasında Fine Food 2024 Fuarı ile eş zamanlı sektörel ticaret heyeti ziyaretleri yaptık. Gelecek yıl içinde Natural Products Expo West Fuarı ile eş zamanlı olarak ABD’ye yönelik bir ticaret heyeti gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK) verilerine göre 2024/2025 sezonunda ülkemizde 200 milyonun üzerinde zeytin ağacından elde edilecek toplam zeytin rekoltesinin 3 milyon 600 ton, sofralık zeytin rekoltesinin 750 bin ton, zeytinyağı rekoltesinin ise 475 bin ton olmasını bekliyoruz. Bu durumda, önümüzdeki yıl beklenen yüksek rekolte sayesinde 100 bin ton sofralık zeytinle 200 bin ton zeytinyağı ihracatı hedefliyoruz."
* Peki, zeytin-zeytinyağı sektörü orta vadeli hedeflerini belirledi mi, belirlendiyse söz konusu hedeflere ulaşmak için neler gerekiyor?
- Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği olarak orta vadede, başka bir ifadeyle 2028 için belirlediğimiz 1.5 milyar dolarlık ihracat hedefine ulaşmak amacıyla sektördeki gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Bu doğrultuda yeni pazarlara giriş ve mevcut pazarlarda payımızı artırma yönündeki çalışmalarımızı kararlılıkla yürütmekteyiz.

Türkiye ile İngiltere arasında devam eden Serbest Ticaret Anlaşması görüşmeleri kapsamında zeytinyağı ihracatında gümrük vergisinin kaldırılması yönündeki görüşlerimizi Ticaret Bakanlığı’na ilettik. Uluslararası Anlaşmalar Genel Müdürlüğü ile yaptığımız toplantıda İngiltere’nin de Türkiye’den zeytinyağı ithalatı için gümrük vergisinin sıfırlanmasına olumlu yaklaştığı bilgisini edindik. Umut ediyoruz ki verginin sıfırlanmasıyla İngiltere pazarında ülkemiz önemli bir pazar payı elde edecektir.
Öte yandan, Avrupa Birliği’nin ülkemize zeytinyağı ihracatı için tanıdığı yıllık 100 tonluk kotanın yetersiz olduğunu düşünüyoruz. Kuzey Afrika’ya sağlanan geniş kotalar karşısında ülkemize verilen bu sınırlı kota sektördeki potansiyelimizin AB pazarına tam yansımasını engellemektedir. Söz konusu kotanın en az 30 bin ton seviyesine yükseltilmesi yönünde Bakanlığımızla gerekli görüşmeleri gerçekleştirdik ve taleplerimizi ilettik. Bu süreçte AB pazarındaki tüketicilerin kaliteli Türk zeytinyağına erişimini kolaylaştırarak, rekabetçi fiyatlarla daha geniş bir ürün yelpazesi sunmayı ve sektörel olarak uluslararası arenada rekabet gücümüzü artırmayı hedefliyoruz.
Son olarak, önümüzdeki süreçte birliğimizin sektörel olarak öncelikleri arasında katma değeri yüksek, ambalajlı ürün ihracatının artırılması da yer alıyor. Özellikle AB ülkeleriyle rekabet edebilmemiz için 2022’de kaldırılan ihracat sübvansiyonlarının yeni bir destek yöntemi ile devam ettirilmesi ambalajlı zeytin ve zeytinyağı ihracatımızın artırılması için hayati önem taşımakta. Ayrıca, sağlanacak desteklerin ihracatçı firmalarımızın enerji maliyetlerini ve kredi faizlerini karşılamada kullanılabilmesi gerektiğini de vurgulamak isterim. Bu destekler, özellikle KOBİ’lerimizin ayakta kalmaları ve sürdürülebilir ihracat yapabilmeleri için büyük önem taşıyor.

 
Not: Türk zeytin ve zeytinyağı sektörünün duayen ismi Cahit Çetin’i bir süre önce kaybettik. Cahit Bey’in özellikle Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği Başkanı olarak sektöre yaptığı hizmetler unutulmaz. Kendisini rahmetle anıyorum. Ruhu şad olsun, nur içinde yatsın!