Servetin bedeli

Sovyetler Birliği dağıldıktan sonraki özelleştirme furyasında ortaya çıktılar. Komünist okullarda öğrendikleri her şeyi bir anda unutup milyar dolarlık servetlere sahip oldular. Kazandıkları paralarla en güzel mankenlerle çıkıp en lüks yatları satın aldılar. Ancak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin başa geçtikten sonra bir kısmının düzeni bozuldu, kimi iflas etti, kimi hapse girdi. Kimiyse desteğini Putin’e çevirip servetine servet kattı. İngiltere’deki Chelsea Futbol Kulübü'nün sahibi Rus milyarder iş adamı Roman Abramoviç de bunlardan biriydi. Abromoviç’in onca servetine rağmen İngiltere’den vize almada sorun yaşaması, gözleri yeniden Rusya’nın Sovyetler’den sonra doğan zengin sınıfına, oligarklara çevirdi.

Dünyanın en zengin işadamlarından Rus oligark Abramoviç'in geçen Cumartesi günü oynanan Chelsea'nin Manchester United'ı 1-0 yendiği Federasyon Kupası final maçında tribündeki yerini almaması dikkat çekmişti. BBC'ye bilgi veren Abramoviç'e yakın bir kaynak, 51 yaşındaki Rus iş adamının vizesini yenilemek için başvurunu yaptığını ancak vizenin henüz çıkmadığını söyledi. Abromoviç, Rusya’daki oligarklar arasında Devlet Başkan Vladimir Putin'e yakın bir isim olarak biliniyordu.

Peki Abromoviç gibi isimlerin başını çektiği bu oligarklar kimlerdir?

1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasını takip eden süreçte Rusya'daki özelleştirme furyası, birçok orta düzey işadamını bir anda milyar dolarlık servetlere sahip oligarklar haline getirdi. Dönemin Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin'in zaman içinde iktidarını korumak için sırtını dayadığı oligarklar, kısa sürede ülke ekonomisini ve siyasetini yönlendirir hale gelmişti. Ancak 2000'in başında devlet başkanlığı koltuğuna oturan dönemin Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) Başkanı Vladimir Putin, siyasete girme hevesindeki bazı oligarkların düzenini altüst etti. Petro-dolar’la, hammadde ticaretiyle büyüyen yeni nesil oligarkların kimiyse zevke ve sefaya devam etti, sırtlarını Putin’e dayayıp servetine servet kattı.

Oligarkların ülke idaresine etkileri ve dolaylı yönlendirmeleri de hep tartışıldı.

Büyük bölümü hızla zenginleştiler, kısa sürede Forbes’un ‘En zenginler listeleri’ni altüst ettiler. Büyük servet sahiplerine yakıştırılamayan ne varsa çekinmeden giriştiler. Kişiye özel konserlere milyon dolarlar saçıp bir futbol takımına Makedonya bütçesine denk paralar harcadılar. Petrol zengini Arap şeyhlerini magazin sayfalarının arkalarına ittiler.

Ama kesişen hikâyelerinin seyri paralel gitmedi. Kimi zevke ve sefaya devam etti, kimi Putin’in gazabına uğradıktan sonra Sibirya’da bir hapisanede unutuldu. Putin’in yakın çevresinde yer alan Abromoviç gibilerse Rusya ile İngiltere arasında son dönemde ‘ajan kriziyle’ yükselen tansiyondan direkt etkilendi. Zira bence Abromoviç’in İngiltere vizesinin geciktirilmesinde, Putin ile yakınlığının etkisinin olmadığını düşünmek saflık olur.

ABRAMOVİÇ’İN KÜNYESİ

Yaşı: 51

Formasyonu: Orman mühendisi

Serveti:9.3 milyar sterlin (Yaklaşık 56 milyar lira)

Zenginliğinin kaynağı: Yeltsin döneminde Sibneft doğal gaz şirketini ele geçirdi.

Özel merakı: Chelsea futbol takımının sahibi, sanat koleksiyoneri

Siyasetle ilişkisi: 10 yıla yakın bir süre Çukotka valiliği yaptı