Oğuz Atay’ın günlüğü nasıl kayboldu?

Bu kez Oğuz Atay kazısını daha da ileriye götürmüş. Holden Yayınları tarafından yayımlanan ‘Oğuz Atay Sözlüğü’nde Atay’a dair pek bilinmeyen ayrıntıları didik didik etmekle kalmıyor, yazarın yaşamını eserleri bağlamında yeniden yorumluyor. İşte edebiyat dünyasında çok tartışılan ve kitapta yer alan ilginç maddelerden biri:

“Günlük’ün kaybı ve yeniden bulunuşu: Oğuz Atay’ı Yeniköy’deki evinde sık sık ziyaret eden Engin Ardıç, Barlas Özarıkça, Ayhan Aktar gibi genç hayranlarının ilk dikkatini çeken, kimi rivayetlere göre ortadaki sehpada, kimi rivayetlere göre çalışma masasında duran kahverengi plastik kaplı bir defterdi. Oğuz Atay’ın bir süredir yazmakta olduğunu söylediği ‘Günlük’ bu muydu acaba? Kimse emin değildi tabii ki, zaten emin olmanın da tek bir yolu vardı: Okumak! Oğuz Atay’ın ölümünden sonra, evin balkonuna tırmanarak içeri girip kahverengi plastik kaplı defteri koltuğunun altına sıkıştırarak gözden kaybolan kişi veya kişilerin de yaptığı buydu aslında Olric! Büyük ihtimalle, kendileri hakkında ne yazdığını merak etmişlerdi; küçük ihtimalle, Günlük’ün kaybolabileceğine dair bir endişe sürüklemişti onları böyle bir teşebbüse. Öyle ya da böyle, Günlük yıllarca ortalıkta görünmemişti işte. Sonra birdenbire, nasıl olmuşsa olmuş, kahverengi kaplı plastik defter, bizim Gürsel Göncü’nün avuçlarında buluvermişti kendisini! Bereket Gürsel bencil davranmayacak, Cevat Çapan’la konuştuktan sonra, o sıralar Milliyet gazetesinde çalışmakta olan Ömer Madra ile Enis Batur’a teslim edecekti defteri. Hemen arkasından da, Oğuz Atay’ın ölümünden tam yedi yıl sonra doğumunu müjdeleyen o ünlü dizi başlayacaktı Milliyet’te. Arkasından, Enis Batur, Özge Atay’la birlikte İletişim Yayınları’nın yayın yönetmeni Murat Belge’yi ziyaret edecek ve Oğuz Atay’ın bütün kitaplarının yeniden basılmasına karar verilecekti...”

EKREM REŞİT REY VE BARBAROS HAYRETTİN

UNUTULMUŞ yazarlar ansiklopedisinin önemli maddelerinden biridir Ekrem Reşit Rey. Daha çok tiyatro türünde eserleriyle ve kardeşi Cemal Reşit Rey’in bestelediği operetleriyle bilinir. Bunların arasında iki kardeşin imzasını taşıyan ‘Lüküs Hayat’ en popüler olanıdır. Oysa sahneye konulduktan sonra yıllarca kapalı gişe oynamış pek çok oyunu olsa da basımı yapılmadığı için unutulup gitmiş.

Ekrem Reşit Rey’in operetleri ve tiyatro eserleri kadar unutulan bir diğer yanı, romancılığı. Türkiye’de pek bilinmese de bu özelliği ona Fransa’da büyük bir popülerlik sağlamıştı.

DÜNYAYA TANITTI

Ekrem Reşit Rey’in romanları Fransa’nın en büyük yayınevi olan Gallimard tarafından yayımlanır. Eserlerini Fransızca yazan Rey’in ilk romanı ‘Désorientée’ (Yoldan Çıkmış Kadın) 1930 yılında çıkar. Gazetelerde övgü ile bahsedilen roman, okurlar tarafından da çok ilgi görür. Ardından dört yıl boyunca üzerinde çalıştığı ‘La Vie de Khaireddine Barberousse’ gelir. Barbaros Hayrettin ile ilgili biyografik eseri, Gallimard’ın ‘Ünlü Adamların Hayatı’ serisinde yayımlanır. Büyük yankı uyandıran eser, Ekrem Reşit’e Fransa Edebiyatçılar Derneği üyeliğini kazandırır. Eser, Çince de dahil olmak üzere pek çok dile çevrilir ve Ekrem Reşit, Fransız hükumeti tarafından Officier d’Académie rütbesinde Palmes Académiques nişanına layık görülür.

Gallimard ile 6 kitaplık bir anlaşması olan Ekrem Reşit Rey’in ne yazık ki diğer kitapları araya 2. Dünya Savaşı’nın girmesiyle yayımlanamaz.

Kas hastalığı olarak bilinen myopati sebebiyle 13 Temmuz 1959’da vefat eden ve Edirnekapı Şehitliği’ndeki aile mezarlığına defnedilen Ekrem Reşit Rey’in üzerindeki unutulma tozları yakında kalkacak ve hak ettiği ilgiyi görecek.

Çünkü 90 yıl önce Fransa’da best seller olan ve onu tüm dünyaya tanıtan ‘Barbaros Hayrettin’ kitabı Kırmızı Kedi etiketiyle okurla buluşacak.

DİZİSİ DE GELİYOR




OSMANLI İmparatorluğu’nun ilk kaptan paşası ve Kaptan-ı Deryası Barbaros Hayrettin Paşa önümüzdeki günlerde Ekrem Reşit Rey’in romanı dışında, hayatını anlatan diziyle de gündemde olacak. TRT tarafından yayınlanacak tarihi dizide Barbaros Hayreddin Paşa veya gerçek adıyla Hızır Reis’i Ulaş Tuna Astepe, kardeşi Oruç Reis’i ise Engin Altan Düzyatan canlandırıyor.