Bornova bamyası ve misket üzümü

“BİR milleti yok etmek istiyorsanız tohumlarını yok edin yeter.”
Bu sözü  Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tayfun Özkaya Seferihisar’da düzenlenen Tohum Takas Şenliği’nin tanıtım toplantısında söylemişti. Ben de, “Tohumuna sahip çık arkadaş” başlıklı bir yazı yazmış, piyasaya hakim olan ve genetiğiyle oynanmış tohumlardan (hibrit) tekrar üretim yapılamadığınını vurgulamıştım. Onlarca ileti aldım. “Mis gibi kokan domatesimi özledim” diyen de vardı, “Kabaktan üretilmiş karpuz istemiyoruz” diyen de. O yazı mı ateşledi bilmiyorum ama memleketimin her yanından sevindirici haberler alıyorum. “Yerli tohumla üretime katkı koymak istiyoruz, Bize yol gösterin” diyenlere tek sözüm oluyor. “Köyünüzde, yamacınızda, ninenizin, dedenizin çıkınında sakladığı o yerli tohumları üretime kazandırın ve tek birini bile zayi etmeyin. Çünkü yarınlara bırakacağınız en büyük miras tohumlarınızdır.”
 ¡¡¡
Salı günü Bornova Belediye Başkanı Prof. Dr. Kamil Okyay Sındır’ın 2 yılını anlattığı basın toplantısına davetliydik. Şahin Tepesi’ndeki sunumda Sındır, az zamanda çok işler başardığını söyledi, “İzmir’de en fazla yatırım Bornova’ya yapıldı” dedi. Ben Sındır’ı, özellikle Bornova bamyası ve misket üzümü için alkışlıyorum.
 ¡¡¡
Sındır’ın, özellikle şarapçılıkta çok değerli olan misket üzümünü anavatanına döndürme, Bornova bamyasının lezzetini insanlarımıza tekrar sunma girişimi var. Başkan Sındır, “Dünyada bir marka olarak tanınan, Bornova’nın misket üzümü yıllar sonra yeniden üretilecek. Düzensiz şehirleşme nedeniyle yok olan misket üzümü haziran ayından itibaren Çamiçi Köyü’nde beş bin metrekare alana dikilmeye başlanacak. Çubuklarını, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Manisa Bağcılık Araştırma Enstütüsü’nün hazırladığı misket üzümleri üç yıl içinde meyve verecek ve İzmir ünlü bir değerine yeniden kavuşacak” diyor.
8500 yıllık yerleşik yaşam tecrübesi olan ilçenin adını taşıyan ürünleri tek tek ön plana çıkaracaklarını söyleyen  Sındır, şunları söyleddi:
“Bu topraklar, Bornova bamyasının da üretim alanlarıydı. Bamya en çok bu bölgede ekiliyor, üretiliyor, Türkiye’ye buradan yayılıyordu. Üretim o kadar çoktu ki Türkiye’de ilk konserve fabrikası burada kurulmuştu. Bornova bamyası özel, iri olmasına rağmen kabuk sertliği olmayan, lezzetli, pişirilirken çok hoş koku yayan bir tarım ürünümüzdü. Bu çok özel çeşidi ne yazık ki yitiriyoruz. Sonbaharda adı tescillenmiş Bornova bamyası için tohumluk üretimi yapıp, çiftçiye ücretsiz vereceğiz ve üretimini yaygınlaştırmaya çalışacağız. Çeşidin var olmasını, yaygınlaşmasını sağlamaya çalışacağız.”
 ¡¡¡
Belediyeler, üretici değil elbette. Ama Sındır gibi herkes birkaç yerli ürünümüzü sahip çıksa, kaybolan değerlerimizi tekrar günlük hayata kazandırsa nasıl olur dersiniz?
Darvin’in söylediği gibi, “Bulunduğu yere uyum sağlamış, iklimiyle topraklarımız yaşamaya alışmış, hastalıklara karşı bağışıklık sistemi gelişmiş” tohumlarımız bizi dışa bağımlı üretimden ve oluk oluk döviz ödenerek yurtdışından getirilen hibritten kurtarır mı?

İşte elleri öpülesi analarımız, bacılarımız

“İzmir güzelliklerin, ilklerin şehridir. Her zaman öncü olmuştur” diyoruz. Bu sözlerimizi de işkembe-i kübradan sallamıyoruz. Onlarca örnek var ama ben sizlere birini daha vereyim. Güler Alkan, Şule İlkkurşunlu, İldeniz Atabey Şahin ve Derya Çelik... İzmir’in aydın ve öncü kadınları. Hem de elleri öpülesi kadınları. Eczacı olan bu kadınlarımız 2009’da ‘Evsel Atık İlaç Toplama ve Bertarafı Projesi’ yaptı.  İz-Ka’nın (İzmir Kalkınma Ajansı) desteklediği projeyle bugüne kadar 30 ton kullanım süresi geçmiş atık ilaç toplanıp doğaya zarar vermeden yoka edildi. Çevreci Eczacılar Kooperatifi’ni de kuran, insanlara ve doğaya zarar veren atık ilaçları toplamaya devam eden, “Bize gönüllü ilaç toplayan eczanelere, halkımıza ve medyaya teşekkür ederiz” diyen bu kadınlarımızın sizce elleri öpülmez mi?
Alkan, İlkkurşunlu, Şahin ve Çelik. Çok kutsal bir iş yapıyorsunuz. Dilerim bu çalışmalarınız tüm Türkiye’ye örnek olur ve tüm şehirlerde, yüzde yüz çevreci, Evsel Atık İlaç Toplama ve Bertarafı Projesi geliştirilir.

Çevre konusunda her türlü ihbarı, duyarsız çalışmaları ve resimleri bize iletebilirsiniz. Tabii güzellikleri de.
İbrahim Irmak Tel: 0533 414 24 57 cevreciiirmak@hotmail.com