Miley Cyrus'a Madonna sürprizi

Geçtiğimiz sene boyunca nerdeyse her yaptığı olay olan Miley, elbette MTV’nin Unplugged serisi için de benzer bir formatta şov hazırlamış. Aslında MTV Unplugged’ın bu çekimleri için daha büyük dans kulübü benzeri bir mekan istemiş olsa da, Unplugged serisinin formatı gereği bu isteğini gerçekleştirememiş. ‘Bangerz’ albümünden de birçok şarkıyı akustik formatta seslendirdiği konserde, ‘We Can’t Stop’ şarkısında Cyrus’a Madonna eşlik etmiş. Madonna’nın ‘Don’t Tell Me’ şarkısıyla mash-up yaptıkları düet dün internette muhtemelen en çok tıklanan videoydu. MTV Unplugged konserinin akustik bir alt yapıda olması ve Cyrus’un müzikal becerisini gösterebilmesi açısından, uzun zamandır hakkında çıkan kötü eleştirilere iyi bir yanıt olacağı düşünülüyor.

NEIL YOUNG 15 TEMMUZ’DA İSTANBUL’DA!

Bu yazın büyük konser haberleri gelmeye başladı. Uzun yıllardır merakla beklenen Neil Young, Crazy Horse grubuyla birlikte 15 Temmuz’da İstanbul’da Küçük Çiftlik Park’ta sahne alacak. İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın Vodafone Red sponsorluğunda gerçekleştireceği konserin biletleri 1 Şubat Cumartesi satışa çıkıyor. Yılların birikimi bir beklenti var, özellikle sahne önü biletleri tükenmeden erken davranın derim!

GRAMMY’DEN TRENT REZNOR’A ÖZÜR

Biliyorsunuz geçtiğimiz Pazar günü Grammy Müzik Ödül töreninde Trent Reznor ve grubunun ödül töreni sonundaki performansı, program yayın süresini aştığı için yarıda kesilmişti. Trent Reznor’da yaşanan saygısızlık sonrası tepkisini Twitter’dan çok sert bir şekilde yazmıştı. Şimdi cevap ve özür dileme sırası Grammy’nin yapımcısı Ken Ehrlich’te. Geçtiğimiz gün açılamada bulunan yapımcı, aslında özellikle törenin sonunu en enerjik biçimde kapatmak gayretinde olduklarını bu yüzden de Reznor ve grubunu çok büyük bir hevesle kapanışa dahil ettiklerini belirtmiş. Diğer yandan yıllardır Grammy’e katılmayan Trent Reznor’un sahne almasının onlar için çok önemli olduğunu belirtmiş ve onu üzdükleri içinde mutsuz olduklarını belirtmiş. Törenin beklenenin üzerinde sürmesinden kaynaklanan zaman problemi sonucunda, yayını bitirmek zorunda kaldıklarını açıklayan Ehrlich kendince günah çıkartmış. Şimdi tüm müzik medyası Reznor’un bu özür açıklamasına vereceği cevabı bekliyor.

Müzikli Kariyerler #4 Mine Erkaya

‘Müzikli Kariyerler’ röportaj serisi bu hafta bir ses mühendisini ağırlıyor. Bilgi Üniversitesi’nde Müzik Bölümünde Öğretim üyesi olan Mine Erkaya ile müzik üzerine kariyer yolculuğunu konuştuk.

Müzikli Kariyerler röportaj serisi için belki de en ilgi çekecek örnek sizin kariyer yolculuğunuz. Mühendislik okuyup, mezuniyet sonrası bu sektörde devam etmemişsiniz. Müzik üzerine bir kariyer kurma fikri sizde ne zaman ortaya çıktı?

Müziğe ilkokulda mandolin çalarak başladım. Ortaokul yıllarım 80'lerin sonlarına denk gelir. O dönemde Klavye daha cazip geldi. İkiz kardeşim Oya Erkaya ile beraber Klavye çaldığımız bir müzik grubu kurduk. Lise bitimine kadar Hafif Batı Müziği tanımına uygun parçaları hobi olarak icra ettik.O dönemlerde Boğaziçi Üniversitesi'ni gidip görmüş, çok etkilenmiştim. Boğaziçi Üniversitesi'nde herhangi bir bölümde okumaya istekliydim. Nitekim mühendislik denk geldi, okudum, bitirdim.Üniversite yıllarımda Boğaziçi Üniversitesi Müzik Kulübü (BÜMK) çatısı altında müzik icra etmeye devam ettim. Mezuniyetimin hemen öncesinde mühendislik bilgilerim ile müziği harmanlayabileceğim bir alan aramaktaydım. O dönemde Ses Mühendisliği/Sound Engineering eğitimi almak fikri çok cazip geldi.

90'ların sonunda ses mühendisliği eğitiminizi yurt dışında tamamlamışsınız. O zaman Türkiye'de bu anlamda yeterli eğitim yok muydu?

Neyse ki yoktu. Neyse ki diyorum çünkü bu sayede yurtdışında eğitimime devam edebilmek için çok geçerli bir nedenim oldu. Dünya çapında en kapsamlı Ses Mühendisliği eğitimini veren School of Audio Engineering (SAE) Institute London'a gittim. Şahane geçen 2 yılın ardından Türkiye'ye dönerek hızla iş hayatına atıldım.

Birçok albüm kaydında yer almışsınız. Sizi etkileyen stüdyo çalışmalarından bize biraz bahseder misiniz? Sanatçılarla çalışmak nasıl bir duygu, zor mu?

Ses mühendisleri olarak albüm üretim sürecinin tam anlamıyla ortasındayız. Bir aranjman var ama nasıl tınlayacak henüz bilinmiyor. Bu aşamada sadece müzisyen performansı, enstrüman/ekipman tercihi süreci etkilemiyor aynı zamanda ortamdaki ruh hali de eşit oranda süreci yönetiyor. O süreçte rasyonellik ve estetik arasında ince bir çizgi var. Bu dengeyi kurmak genellikle teknik masa başında duran kişi olarak bize düşüyor.

Albüm süreci sanatçıların da ciddi anlamda ter döktükleri bir süreçtir.Hemen bitirip rahatlama eğilimi olabiliyor. Bu aşamada tüm beklentileri kenara koyup, tüm ekibin o sürecin keyfini çıkartması lazım. İmaj Stüdyoları'nda Sezen Aksu'nun Sarı Odalar single çalışmasına katıldım. Müthiş performanslara tanık oldum.Mesleğimi icra ettiğim ilk yıllarda bu derece profesyonel bir projede yer almak başarılı bir çalışmanın elementleri konusunda beni yönlendirdi. İyi bir projenin ancak ve ancak iyi performans ile mümkün olabileceğini gördüm. Kötü icra edilmiş bir performansın kimseye faydası yok. Bir performansa doğru argümanlar ile müdahale edebiliyorsanız işinizde tercih nedeni oluyorsunuz. Ama gereksiz müdahaleler de bir o kadar tehlikeli. Bizim işimiz, doğru zamanda konuşabilmek adına bolca dinlemek!

Neden Türkiye'de çıkan albümlerin birçoğu hep yurt dışında mastering yapılyor ve miksleniyor. Burada uygun teknoloji mi yok, tecrübeli personel mi yok.

Türkiye'de kayıt ve miks süreçlerinde, teknik açıdan ele alındığında, personel açısından bir sıkıntı yaşanmıyor. Öte yandan mastering nispeten daha zorlu bir süreç. Kayıt ve Miks esnasında ortak ekipmanlar/oda kullanılabiliyor iken, Mastering için sadece tecrübeli bir kulak değil, aynı zamanda o işe özgü ekipman ve son derece düzgün frekans ve dinamik cevabı olan bir oda lazım.

Türkiye'de Çağlar Türkmen ve Cem Büyükuzun mastering denildiğinde ilk akla gelen iki isim. Plağa basım isterseniz ise Türkiye'de teknik olarak mümkün değil. Bu tip durumlarda plak için gereken mastering'i yurtdışında yaptırmak daha cazip gelebiliyor.

İstanbul'a artık çok büyük isimler geliyor, yüksek bütçeli organizasyonlar, konserler düzenleniyor. Böylesi organizasyonlarda ses kalitesi de çok farklı oluyor. Türk sanatçıların konserlerinde benzer ses kalitesini alamadığım çok olmuştur. Sizin tonmaister’lık geçmişiniz de var, konserlerdeki ses kalitesi personel ile mi alakalıdır, yoksa tamamen ne kadar para o kadar iyi ses sitemi ile mi alakalı bir durum?

Maalesef Türkiye'de konser yapılacağı zaman her şeye para harcanır, ses tesisatına da bütçeden ne kaldıysa artık o kadarlık harcama yapılır. Başarılı konser eşittir iyi ses tesisatı konusu maalesef anlaşılamıyor. Nedeni bence organizatörlerden çok sanatçı menajerleri diyebilirim. Sanatçı adına organizasyondan istekte bulunurken, sanatçı tonmaisterine öncelikli söz hakkı tanınması gerekiyor. Örneğin 5000 kisilik seyirciyi hangi alana sığdırıyorum, bu alana kaç Watt ses gücü gerekiyor, bu ses gücünü nasıl dağıtmak gerekiyor, teknik masa ne olacak/nerede duracak, hangi mikrofon/ekipman gelecek gibi konular bizde hep muamma. Oysa yabancı ekip en ince detayına kadar ekipman listesinin hesabını tutuyor. Zaten belirli hoparlör/monitor/teknik masa/mikrofon ile prova ettiklerinden konser alanına aynı teknik listenin gelmesi durumunda istenen ses kalitesine ulaşmak kolaylıkla mümkün olabiliyor.

Gittiğiniz ve 'ses kalitesi çok iyiydi' dediğiniz ilk 3 konser hangisidir ?

2005 yılında Cemil Topuzlu Açık Hava Sahnesi'nde dinlediğim Charlie Haden konseri albüm kalitesindeydi. Richard Bona'nın Cemal Reşit Rey Konser Salonu konseri sadece ses kalitesi açısından değil her anlamda beni büyüleyen bir konser oldu. Bir de ‘Surround Line Array’ deneyimini bize yaşattığı için Rogers Waters The Wall Live 2013 diyebilirim.

Mesleğiniz müzik olunca, müzikten bunaldığınız anlar da mutlaka oluyordur. Ne yapıyorsunuz böyle anlarda, yine müzik dinliyor musunuz kafanızı dağıtmak için?

Harika bir soru! Dürüst olmak gerekirse müzikten bunaldığım oluyor. Malesef kulaklarım yorulabiliyor. Öyle zamanlarda eş dost ile buluşup sohpet etmeyi, yalnız olduğum zamanlarda ise meditasyon/yoga ile rahatlamayı tercih ediyorum.

Takip etmekten zevk aldığınız müzik türleri nelerdir?

Klasik rock, indie rock/pop, kuzey avrupa cazı, avangard caz, deep house.

En son satın aldığınız, kaydı çok iyi dediğiniz Türkçe albüm hangisidir?

Bu soruya son derece teknik bir cevap vereceğim. Piyasayı takip etmek açısından Türkçe album sıklıkla alıp dinliyorum. Ses kalitesi anlamında beni en son 2008 yılı yapımı Tarkan'ın Metamorfoz albümü etkilemişti(2010 yılında çıkarttığı Adımı Kalbine Yaz albümünden daha başarılı). Dediğim gibi piyasa takibi açısından Türkçe popdinliyorum. Türkçe caz ya da rock müzik alanında ses kalitesi açısından son zamanlarda çok etkilendiğim bir albüm yok. Öte yandan müzikal anlamda 123 grubunu keyifle dinliyorum.

Benzer şekilde yabancı albüm hangisidir?

Nine Inch Nails'in uzunca bir aradan sonra çıkarttığı ‘Hesitation Marks’ benim 2013 favorim.Daft Punk'ın Random Access Memories'ini de atlamayalım. Benim o albumdeki favori parçam Get Lucky'den ziyade ‘Giorgio by Moroder’. 2013 bitmeden Arcade Fire'in çıkarttığı Reflektor albümünü ise ses kalitesinden çok müzikal anlamda keyif aldığım yabancı albüm listeme alabilirim.

Sizin işinizde daha iyi nasıl olunuyor, örnek aldığınız birileri var mı?

Öncelikle kulaklarımıza iyi bakacağız. Sonra da çok dinleyeceğiz. Bu iş yaparak öğrenilir. Sıklıkla deneyimlemek gerekiyor. Benim hayranlıkla takip ettiğim iki isim Andy Wallace ve Butch Vig.

Bu mesleği seçecek olanlara önerileriniz nelerdir?

Bu soruya, bu mesleği okusunlar diye cevap vereceğim. Hele rekabet çağı olarak günümüzde usta çırak ilişkisi ile öğrenilecek bir meslek değil. Sağlam bir altyapı kesinlikle şart. Ayrıca öğrencilik sürecinde daha çok soru sorulabiliyor, daha kolay cevap alınabiliyor. Yukarıdaki önerilerime ek olarak bu alanda bol bol okumaları gerektiğini de hatırlatmak isterim.

KARIŞIK KASET

Bir ses mühendisiyle röportaj yapınca, onun müzik zevkinden de faydalanmak gerekir diye düşündüm. Böylece yazının Karışık Kaset’i de Mine Erkaya’nın listesiyle doldu.

Liste Spotify’da ‘Karışık Kaset by Mine Erkaya’ adıyla da hazırlandı.

Keyifli dinlemeler…

1.Amos Lee- Keep It Loose, Keep It Tight

2.The Black Keys -Too Afraid To Love

3.Danger Mouse, Daniele Luppi feat. Jack White- Two Againts One

4.Arcade Fire - We Exist

5.X Ambassadors - Unconsolable

6.La Roux - Bulletproof

7.Au Revoir Simone - Somebody Who

8.123 - Green Bag

9.Bugge Wesseltoft – Try

10.Nine Inch Nails - Find My Way

11.Herbert - Suddenly

12.Asaf Avidan - One Day

13.Amp Fidler- I Believe In You

14.Riff Cohen - Jean Qui Rit Jean Qui Pleure

15.Bubituzak-Tayyare

16.Norah Jones - Say Goodbye