S&P, Hazine'nin işini zorlaştırdı

Hayri ÇETİNKAYA

Uzun tatil döneminin ardından bugün yeniden açılan piyasalar için bayram süresince moral aşılayacak herhangi gelişme olmadı. Aksine, tatil öncesi olumsuzluklara yenileri eklendi.

Son gelişmeleri bilenler, ‘‘Keşke tatil biraz daha sürseydi’’ diye mırıldanıyorlar! Ama kurtuluşu yok.

Brezilya krizi ile tatile giren piyasalar için en önemli gelişme, geçen hafta uluslararası derecelendirme şirketi Standart & Poors'un (S&P), Türkiye'nin kredi notunu düşürmesiydi.

S&P, Türkiye'nin B pozitif olan uzun vadeli kredi notunu, B durağana (stable) çevirdi. S&P'nin gerekçesi, özetle, 18 Nisan'daki seçimler nedeniyle artan siyasi istikrarsızlık ve bankacılık sektöründe yaşanan olumsuzluklar.

Bazıları S&P'nin son açıklamasını, kredi notunda tam bir düşürme değil, bunun sadece görünüş değişikliğinden ibaret olduğu üzerinde duruyor. Bu bakış açısı ile bile, S&P'nin açıklaması, uluslararası piyasalara son derece olumsuz bir Türkiye tablosu sergilemeye yetiyor. Bu, global kriz nedeniyle, dış piyasalardan zaten borç bulamayan Hazine'nin işini iyice zorlaştıracak bir gelişme.

SEÇİME KADAR ZOR

Hazine, önümüzdeki 4 aylık dönemde, her ay 5 milyar dolar iç borç ödemek zorunda. Dış borç ödemeleri ve bankaların sendikasyonları da hesaba katılırsa, kısa vadeli finansman ihtiyacı 10 milyar doları aşıyor.

Bu ihtiyacın karşılanması ise ağırlıklı olarak dış kaynak bulunması ile mümkün. Bu koşullarda, bulunsa da dış finansmanın fiyatı çok yüksek olacak.

Oysa yılbaşından itibaren piyasalara, birazcık da olsa umutla girilmişti. Borsa ve bono piyasasında, yabancılar küçük çaplı alımlar yapmaya başlayınca faizler düşmüş, borsa yükselişe geçmişti.

Ama bu umut kısa sürdü. Brezilya krizinin ardından, notumuzun düşürülmesi geçen haftanın son günü açık olan piyasada, bono oranlarını yüzde 133'e kadar yükseltti. Piyasanın, bu gelişmeye asıl tepkisi bugün görülecek.

Bayram öncesinde uzun vadeli borçlanmayı deneyen ve bunda başarılı da olan Hazine yarın, üç aylık (147 günlük) bono ihalesi düzenliyor. Brezilya krizinin yanısıra, S&P'nin kredi notumuzu düşürmesinin hemen ertesinde düzenlenen bu ihalede, oranların biraz daha artabilir.

Fakat kısa vade olması nedeniyle ihaleye yüksek talep gelmesi ve Hazine'nin istediği kadar borçlanmakta zorlanması beklenmiyor. Borsa da ise tüm olumsuz koşullara rağmen, yıllık bilanço beklentilerinin etkisiyle hisse bazında hareketler ön plana çıkabilir.

Bu arada IMF'den küçük bir maddi yardım sözü, piyasalar için büyük sürpriz olur ve karamsar tabloyu da birden silebilir.

BREZİLYA GÖLGESİ

Brezilya Merkez Bankası'nın aldığı bazı istikrar önlemlerine karşın geçen haftanın ikinci yarısında döviz çıkışı tekrar hızlandı. Brezilya parası real'in, geçen haftanın ikinci yarısında dolar karşısında değer kaybının artması üzerine, bu ülkeden sadece iki günde 700 milyon dolardan fazla para çıkışı oldu.

Yabancıların Brezilya'dan hızlanan kaçışı üzerine, uluslararası piyasalarda, özellikle Avrupa ve Latin Amerika borsaları, geçen haftayı büyük düşüşlerle kapattı.

Asya'dan küçük çaplı toparlanma sinyalleri gelmekle birlikte, dünya borsalarının kısa sürede yükseliş trendine girmesi beklenmiyor. Ayrıca para cambazı George Soros'un, son kehaneti de tutarsa, kriz sırası ABD borsalarına geliyormuş. İşte o zaman, seyreyleyin dünyayı..