Gölden su çeken hat yenilenirken...

Özellikle bu yıl İznik Gölü’ndeki su seviyesinin rekor seviyede düşmesi ile Gemlik Gübre’nin gölden çektiği su çok konuşulmaya başlamıştı.
Konu hem siyasilerin, hem DSİ’nin gündemine de girmişti.
Çok bilinmeyenli bir konu olan bu su çekme olayı nihayet DSİ’nin açıkladığı resmi raporlar ve oranlarla ortaya çıkmıştı.
Gemlik Gübre’nin yıllık İznik Gölü’nden çekme yetkisinin 10 milyon metreküp olduğu, yine Gemlik Gübre’nin ifadesine göre de bu 10 milyon metreküp suyun tamamının hiçbir dönem kullanılmadığını da öğrenmiş olduk.
Bu açıklamalarda öğrendiğimiz konulardan birisi de 1970’li yıllarda İznik Gölü’nün Orhangazi sahilinden o dönemde kamu kurumu olan Azot Sanayi’ne yaklaşık 30 kilometre uzunluğunda bir boru hattında ciddi su kaçağı olduğunu, bu kaçakların bir kısmının boruların eskimesinden kaynaklı olduğunu, bir kısmının ise hat boyunca bazı bölgelerde hatta saplama yöntemi ile girilip su kullanıldığını öğrendik.
Bu noktada iddia edilen konulardan birisi de Gemlik Gübre’nin İznik Gölü’nden çektiği suyun bir miktarını Gemlik Serbest bölgede farklı sanayi kuruluşlarına ücreti mukabilinde sattığı.
Bu iddia elbetteki Gemlik Gübre tarafından reddediliyor.
Ancak bu konu da bilinmezliğini koruyor.
*
Nihayetinde yıllar önce bir devlet kurumu olan Azot Sanayi’nin ihtiyacı olan suyu İznik Gölü’nden kullanması ile ilgili yapılan protokol, bu protokolün 2000’li yılların başında özelleşen ve ismi Gemlik Gübre olan sanayi kuruluşuna devredilmesi, protokolün aynen geçerli olması, özelleştirme kapsamında bu hattın da su kullanım hakkının da Gemlik Gübre’de olduğunu biliyoruz.
Tabii ki kullanılan bu su bilabedel değil, ücreti karşılığında veriliyor Gemlik Gübre’ye.
İşte İznik Gölü’ndeki su seviyesinin düşmesinden sonra ortaya çıkan gerçeklerden birisi de Gemlik Gübre’nin kullandığı bu suyun bedelini hiçbir zaman ödemediği, devlete olan borç miktarının 30 milyon lirayı aştığı oldu.
Düşünsenize, bir firma devlete ait bir firmayı özelleştirme kapsamında satın alıyor.
Satın alırken, kullanılan su hakkını da alıyor.
Tabii bu bir protokolle imza altına alınıyor.
İmza altına alınan protokole göre de Gemlik Gübre kullandığı bu su için DSİ’ye bedelini ödemesi gerekiyor.
Ama firma ödemiyor.
Borç birikiyor.
*
Nihayet bu konuda son dönemde yeni bir protokol yapılıyor.
Firma bugüne kadar olan borcunu da, bundan sonra kullanacağı suyun bedelini de ödeyeceğini taahhüt ediyor.
Bu konuda durum nedir şu an için bilmiyoruz.
Ama bu konuda bir yerlerde bir boşluk olduğu, firmanın bu vurdumduymaz tavrının devam ettiğini de görebiliyoruz.
*
Bunlar, bugüne kadar bir kaç kez yine bu satırlardan dile getirdiğimiz hususlar arasında.
Şimdi yeni bir gelişme var.
Ömrü 45 seneyi aşan bu su hattındaki borular eskimişti.
Su kaçakları ve sızıntılar mevcuttu.
Bu da ciddi bir ekonomik kayıp anlamına geliyor.
Gemlik Gübre şimdi bu hattı yenileme çalışması başlattı.
Orhangazi’de Pompa bölgesinden başlayıp Gemlik’e kadar uzanan yaklaşık 30 bin metre uzunluğundaki bu hat tamamen yenilenecek.
Ancak ilk etapta hattın 8 bin metrelik kısmı yenilenebiliyor.
Çünkü kalan bölümler için hattın geçtiği arsa sahiplerinden izin alınması gerekiyor.
Bu da zor ve uzun süreli bir uğraş olacak gibi görünüyor.
Gemlik Gübre şimdilik İznik Gölü kenarındaki pompa istasyonundan 8 kilometre uzaklıktaki aktarma deposuna kadar olan bölümü yenileyecek.
Sonrasında ise kalan bölümü.
*
Hattın yenilenmesi firmaya da fayda sağlayacak, İznik Gölü’ne de.
Çünkü hattın eski olması bazı noktalarında da hatta saplama yöntemi ile su kullanılmasından dolayı ciddi bir su tüketimi söz konusu.
Hat yenilenince, bu kaçaklar azalacağı için İznik Gölü’nden çekilecek su miktarının da düşeceğini umuyorum.