‘Samsun’a çıktım...’

Umum ordu ile temas ve bu vasıta ile temin-i teşkilat.”

Bu satırlar Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün hatıra defterinden... Atatürk, Samsun’a çıkarak teşkilatlarla temasa geçmeye, teşkilatları güçlendirmeye ve genişletmeye başladığını, bütün orduları bilgilendirdiğini, milli direniş için birleşmeleri, bir araya gelmeleri için uyardığını not etmiş. Kolordularla arasındaki haberleşmeleri yazmış. Son satırda, “Genel ordu ile temas ve bu vasıtasıyla teşkilat temini” ifadesi ile de yapması gerekeni kaleme almış.

Atatürk’ün Samsun’a ayak basmasının yüzüncü yılında törenleri izlerken aklıma geldi. Acaba Atatürk Samsun ile ilgili not defterlerine ne yazmıştır diye merak ettim. Not defterlerini karıştırdıktan sonra sizlerle de paylaşmaya karar verdim.

Atatürk’ün not defterleri Genelkurmay Başkanlığı Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı’nın arşivinde bulunuyor. Atatürk’ün Osmanlıca ve Latin harfleri ile kaleme aldığı notları içeren defterler Türk Silahlı Kuvvetleri Atatürk Araştırma ve Eğitim Merkezi uzmanları tarafından bugünkü yazıya aktarıldı ve sonrasında da yayımlandı.

Defterlerde askeri konularla ilgili değerlendirmeleri ve siyasi, toplumsal, ekonomik olaylara ışık tutabilecek görüşleri yer alıyor. Ruh dünyası da yansımış defterlere... Hatta şiirler ve şarkı sözleri de yer alıyor.

Her kütüphanede bulunması gereken eserler. Hem yürüttüğü mücadeleyi, hem olaylara bakış açısını, hem de insani yönünü anlamak açısından mutlaka okunmalı.

Samsun’a çıkışının ardından not defterinde Amasya, Erzurum, Sivas kongrelerine ilişkin yapılması gerekenler, görüşler yer alıyor. Kurtuluş Savaşı sürecinde not defterine yazdığı bir bölümü de sizlere aktarmak isterim. O günleri şöyle anlatmış:

“Bir milletin felaketten kurtulmasında, doğru yolun gösterilmesinde ileri gelenlerin, mevki sahibi kişilerin önemi. Bugün bir ileri gelenimizin iffet ve namusunu, milli gayret ve vatanseverliğini menfaat hislerinin üstünde tutması sayesinde gördük.

Milletin gerçek kurtuluşunu elde edebilmesi için, mutlaka milletin toplumsal eksikliklerini anlamak ve iyi gitmeyen yönlerini ilmi ve fenni bir şekilde tedavi çarelerine başvurmak lazımdır. Bir milletin felaket içinde olması, bir devletin yok olma tehlikesi, toplumsal ve ahlaki hastalık sonucunda olur.

Milletin hakiki kurtuluşu için toplumsal eksikliklerini kavrayarak, bu sayede hastalığı esasından tedavi etmek lazımdır.

Tedavi ancak ilmi ve fenni bir surette olursa şifa verir.”

O FOTOĞRAF

KAVGASIZ, sorunsuz, birliktelik görüntülerine ne kadar hasret kalmışız. Tek bir kare fotoğraf, yan yana dizilmiş liderler, ne konuştuklarını duymasak da hepimize bir “Oh” dedirtti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Atatürk’ün Samsun’a çıkışının yüzüncü yılı sebebiyle tüm liderlerle birlikte olmak istedi. Özel kalem müdürü liderlerin özel kalem müdürlerini tek tek arayarak davet etti. Sonuçta tüm gerginliğe rağmen yan yana geldiler. Saadet Partisi Lideri Temel Karamollaoğlu hariç hepsi kırmızı kravat takmıştı. El sıkıştılar, poz verdiler. Çok merak ettim, sohbet edip etmediklerini sordum. Özel bir sohbet olmamış. Keşke biraz da sohbet etselerdi, edebilselerdi... Yine de küçük ama önemli bir adım. En azından Atatürk ve Samsun ruhunda birleşebildiler. En azından birlikte poz verdiler. O fotoğrafta emeği olanlar var, o gizli aktörlere de teşekkür ederiz. “Oh” dedirten fotoğrafın devamının da gelmesi dileği ile...