Paylaş
Uluslararası ilişkilerde de kullanılan terim, içinden çıkılmaz, yüksek gerilimli durumları anlatır. “Meksika açmazı bozuldu” ifadesi ise bu tür bir gerilimin sona erdiğine veya durumun çözüldüğüne işaret edebilir. Suriye’de Meksika açmazı yeni aşamaya geçti, silahlar çekildi, saha toz duman. Bu aşamaya gelinmesinde, Rusya-Ukrayna savaşında Rusya’nın askeri ağırlığını Ukrayna’ya yönlendirmesi, İran-İsrail çatışmasında İran’ın milislerini Suriye sahasında azaltması, İsrail’in doğrudan Suriye’yi hedef tahtasına koyması, Beşar Esad’ın Türkiye’nin çağrılarına yanıt vermemesi ve dolayısıyla muhalefetle inatla uzlaşmaması, topraklarının büyük kısmına terör örgütlerinin hakim olması etkili oldu. Türkiye Suriye’de İdlib ile fitili yanan yeni sürecin başlaması ile ilgili olmadığını bizzat açıkladı.
SURİYE’DE FİTİL NASIL ATEŞLENDİ?
Peki Suriye’de fitil nasıl ateşlendi? Aslında göz göre göre gelen bir süreçti. Bu yüzden de Ankara bir süredir sahayı derinlemesine gözlem altında tutuyordu.
* İdlib’de rejimin ve destekçilerinin sivilleri vurması son damla oldu.
* Meksika açmazında tüm silahlar ateş alınca, saha karıştı.
* Bu süreci öngören, sahayı takip edenler, sürece önden dahil oldu. Sonrasında ise ilgili aktörler de bir şekilde sahaya indi, inmeye çalışıyor.
TÜRKİYE’NİN ÖNCELİĞİ
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan bir süre önce şu iki önemli cümleyi söylemişti:
* “Güney sınırlarımızı Akdeniz’den İran’a kadar bir güvenlik kuşağıyla terör örgütlerininin tehditlerinden arındırma projemizi adım adım sonuçlandıracağız.
* 2025’te hem diplomatik hem askeri yöntemlerle bu konuda yeni kazanımlar olacak.”
İşte bu iki cümle zaten Ankara’nın sahayı yakından takip ettiğini ve ona göre de her türlü hazırlığını yaptığını gösteriyordu. Oysa hem Suriye’deki son gelişmelerden önce, hem de bu son karışıklıkla birlikte cepheleşme, sözde anlaşma iddiaları, gizli ittifak dedikoduları aldı başını gitti. Peki gerçekte durum ne? Ankara’da üst düzey kaynaklarıma bu soruyu yönelttiğimde aldığım cevapları sizlerle paylaşmak isterim:
ÜÇ AYLIK HAZIRLIK SÜRECİ
* Esad’a yapılan çağrının yanıtsız kalması, muhaliflerle uzlaşmaması, İdlib’de son olarak sivil ölümleri, Ukrayna ve İsrail merkezli savaş noktaları Suriye sahasının karışacağını gösteriyordu.
* Milli İstihbarat Teşkilatı İbrahim Kalın başkanlığında üç aydır daha da yakından izlediği sahaya göre hem diplomatik hem de istihbarat çalışmaları ile her türlü hazırlığını yaptı.
* HTŞ’nin harekete geçmesinin ardından ve Suriye sahasındaki tüm aktörlerin de pozisyon alacağı öngörüsünden hareketle istihbarat teşkilatı da tam saha alana indi.
MİT ÖZEL OPERASYON EKİBİ SAHADA
* Rusya ile yaklaşık beş yıl önce yapılan Soçi mutabakatına göre Fırat’ın doğusundan terör örgütü unsurları temizlenecekti. Ancak Rusya bu sözü tutmadı.
* HTŞ ve muhaliflerin İdlib’te fitili ateşlenen ilerleyişi ile birlikte Ankara Tel Rıfat için harekete geçti.
* MİT operasyon ekipleri ile tam kadro sahaya indi. Temel hedef Tel Rıfat’ın terör örgütünden tamamen temizlenmesi. Bunun için SMO’yu sahada yönlendirip, destek veriyor.
RUSYA ÖNCEDEN UYARILDI
* Soçi mutabakatı çerçevesinde Tel Rıfat’ta devriye görevi yapmak üzere az sayıda Rus askeri bulunuyordu. Ankara-Moskava arasındaki hatla, Rusya uyarıldı, Rus askerleri Tel Rıfat’tan çıktı.
* Terör örgütü 10-15 bin gücü olduğunu iddia etse de, sahada üç bin olarak tespit edilen örgüt elemanları Tel Rıfat’dan kaçıyor. Kimi aşağıya, kimi Fırat’ın doğusuna gitmeye çalışıyor.
TEL RIFAT-MÜNBİÇ LOJİSTİK YOLU KESİLDİ
* Tel Rıfat hem terör örgütünün koridor oluşturma çabasını önlemek için hem de İdlib, Azez, Afrin, El-Bab arasındaki bağı koparmak için de önemli bir nokta. Şimdi MİT öncülüğünde Tel Rıfat’a hat çekiliyor. Böylece Münbiç’ten Tel-Rıfat’a lojistik destek gelmesinin de önü kesildi.
* Bu arada son süreçte Suriye’den bir istihbarat heyeti geldiği iddiası doğru değil. Henüz nitelikli bir temas yok.
* Türkiye’nin ABD ya da bir başka ülke ile de anlaştığı iddiaları da gerçeği yansıtmıyor. Ankara milli güvenliği çerçevesinde hareket ediyor.
SIRADA MÜNBİÇ Mİ VAR?
* Temel hedef terör koridorundaki tüm boşlukları doldurmak. Ancak Münbiç için verilmiş henüz bir talimat olmadığı belirtiliyor. Ancak sahadaki anlık gelişmeler yeni kararları gündeme getirebilir.
* Gelelim Fırat’ın doğusuna yani ABD’nin hamiliğindeki PKK-PYD-YPG terör örgütü yapılanması alanına... İşte burada yeni Amerikan yönetiminin nasıl bir tavır alacağı önem taşıyor.
ANKARA’NIN DİPLOMATİK TEMASLARININ PERDE ARKASI
ASTANA SÜRECİ HIZLANIYOR CUMA TOPLANTI DOHA’DA
Suriye’deki yeni süreç Ankara’da diplomasi trafiğini baş döndürücü bir seviyeye getirdi. Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov Astana Süreci’nin acil olarak canlandırılmasını istedi. Aynı talep İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi’den de gelince bu cuma günü Doha Forumu kapsamında Astana Toplantısı’nın yapılması için hazırlıklara başlandı.
ERAKÇİ’DEN ESAD MESAJI YOK
Süreçte Beşar Esad’ın Türkiye ile görüşme talebi iletip iletmeyeceği de merak konusuydu. Ancak ne Rus Dışişleri Bakanı ne de İran Dışişleri Bakanı görüşme konusunda bir yorumda bulunmadılar. İranlı Bakan Esad’dan bir mesaj getirmedi.
Paylaş