Anne ben bir süredir...

Çok önemli, kritik bir an.

“Çok değerli bir paylaşım. Bana anlattığın, itiraf ettiğin için çok teşekkür ederim. Ancak sen de bunun bir sorun olduğunun farkındasındır, bu sorunu çözmemiz önemli” yanıtını vermeniz gerekiyor. Bağırmadan, kızmadan, tepki göstermeden...

Okuduğunuz bu “olması gereken” davranış biçimini, Yeşilay Başkanı Mücahit Öztürk anlattı. Hatırlayacaksınız, geçen yaz 18 yaş altı çocuklarımızın tütün ve tütün ürünleri ile madde bağımlılığı sorununa; yasaya rağmen çocuklara tütün, tütün ürünü ve alkol satışı sorunlarına bu köşede yer vermiştim.

Yeşilay Başkanı ve yöneticileri ile geçen hafta görüştük. Başkan Mücahit Öztürk, çocuk-ebeveyn arasında en önemli konunun “iletişim” olduğunu söyledi. İletişim kanalları açık olacak. Tepki göstermek yerine, “neden içtiğini, neden denediğini, ne hissettiğini” sormak gerekiyor. Çocuğunuz tütün, tütün ürünü, alkol ya da madde kullanıyorsa, “Bu sorunu çözmeliyiz, birlikte çözebiliriz, profesyonel destek almalıyız” demek gerekiyor. Bu süreçte Mücahit Öztürk’ün bazı kritik uyarıları da var:

Süreçte çocuk, anne-babayı kandırdığını düşünmemeli. Külyutmaz ebeveynler olmak önemli.

Çocukların, ergenlerin özgürlük alanı olacak ama bir yere kadar...

Bağımlılıkta ilk sırada yer alan risk faktörü, merak ve çevre. Çevre, yani arkadaş faktörü kontrol altında tutulmalı. “Aşırı yasakçılığın yasaklananı cazip kılabileceğini” unutmadan, arkadaş çevresi konusunda çocuk uyarılmalı.

YEŞİLAY DANIŞMANLIK MERKEZLERİ

Bağımlılıkla mücadelede profesyonel yardım önemli ve şart. Yeşilay, 36 ilde 39 danışmanlık merkezi oluşturdu. Soruları yanıtlamak için de danışma ve destek hattı var. Ücretsiz hizmet verilen danışmanlık merkezlerinde gizlilik esas. Okullarda çocukların eğitimi, yönlendirilmesi için rehber öğretmenlere de seminerler verildi.

TEKNOLOJİ HASTALIĞINA DOĞRU

Dünya Sağlık Örgütü, “online oyun ve online kumar”ı da hastalık ilan etti. Sosyal medya ile ilgili çalışmalar ise sürüyor. Ancak çocuk doğduğu andan itibaren önlem almak gerekiyor. Yeşilay Başkanı, çocukların teknoloji ile olan ilişkilerinde ebeveynlere uyarıda bulundu, “Çocuğun ekran karşısında geçirdiği süreyi sınırlı tutmak gerek” dedi. Buna göre;

0-3 yaş arasını ekrandan uzak tutmak gerekiyor.

3-6 yaş arasında günlük toplam süre 20-30 dakikayı,

6-9 yaş arasında günlük toplam süre 40-50 dakikayı,

9-12 yaş arasında 60-70 dakikayı,

12+ yaş döneminde 120 dakikayı geçmemesi gerekiyor.

Ebeveynlerin içerik konusunda da hassas olmaları, içeriği mutlaka denetlemeleri isteniyor. Takibin 18 yaşına kadar yapılması öneriliyor. Online oyun ve online kumar bağımlılık boyutunda ise profesyonel yardım alınması şart.

EVRİM ŞART

Yoğun siyasi ve dış politika gündemi nedeniyle yazamamıştım. Ancak Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi MHP Grup Başkanvekili Murat Ilıkan’ın sosyal medya mesajını görünce yeniden aklıma geldi. Avcı toplayıcılar ve avcı hasatçılar yürüdü çevresinde... Şimdi nesli tükenmiş olan hayvan türleri de... Belki su içtiler o gölden. Evrim sürdü... 12 bin yıl geçti. Evrimin “genel çerçevede” olumlu yönde sürdüğünü düşündük. Yanılmışız... Hem de epey yanılmışız.

Evrimde avcı toplayıcıların seviyesine bile erişemeyen bazılarının göl kuruttuğunu gördük. Hazine söylentisi nedeniyle izin veren, izin alan, gölü kazan, gölü kurutan evrim dışı bir tür ile karşı karşıyayız. 2020 yılına girmek üzereyken karşı karşıya kaldığımız bu evrim dışı tür ve bu türün yol açabileceği tehlikelere karşı uzmanlar acil önlem almalı.

Murat Ilıkan sosyal medya mesajında, Yeni Zelanda Meclisi’nin bir yasa çıkararak Whanganui Nehri’ne insan statüsü tanıdığını paylaşmış. Nehir canlı bir varlık sayılmış, bir insanın sahip olduğu haklara sahip olmuş. İki yıl önce Hindistan’da Ganj ve Yamuna nehirleri için de insan statüsü tanınmış. El âlem nehre insan statüsü veriyor, bizim insanımız göl kurutuyor. Uzmanları acil göreve çağırıyorum.