ABD’nin gelecek yıllar endişesi: BRICS

Muhtemelen zirve birçok açıdan tarihindeki en kritik toplantı olacak. 33 devletten temsilcinin yanı sıra BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in de katılımı bekleniyor. Türkiye ise bu toplantıya resmi üyelik başvurusunu yapmış olarak katılacak. Zirvenin gündemine bir sürpriz olmazsa genişleme kararlarının gelmesi beklenmiyor. Sadece Türkiye değil şimdiden 34 ülke başvurmuş durumda.

ÇİN’İN GELECEK PLANI

Dünya sistemi bir anlamda ABD üzerine tapulu; işleyiş buna göre gidiyor. Ancak uzun yılların ardından ilk kez ABD adeta kendi dünyasına meydan okuyan bir oluşumla karşı karşıya.

- BRICS henüz bir oluşum, nedenlerine aşağıda değineceğim. Ancak hamisi gerçekte Çin.

- Çin’in beklentisi gelecek yıllar için kendi para birimini, Yuan’ı öne çıkarmak. Yuan’ı küresel para birimi yapabilmek.

ABD’NİN UMUT İLE SAVAŞI

- ABD’nin endişesi bugün için değil; Çin’in güçlenmesi, oluşumun tam teşekküllü bir örgüte dönüşmesi, bir anlamda düzene meydan okuyanların yeni bir düzen oluşturma olasılığı.

- Kısacası ABD, karşısında yer alanların ya da alternatif arayanların umudu ile savaşıyor. Buna gelecek yıllara ilişkin endişe de diyebiliriz.

- Üstelik katılmak isteyenler arasında Suudi Arabistan, Mısır gibi ABD ile iyi ilişkileri olan ülkelerin de olması bu endişeyi daha da artıyor.

OLUŞUMDAN ÖRGÜTE HAZIRLIK

BRICS’in kurucu üyeleri Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika Cumhuriyeti’nden oluşuyor. Şimdiden 34 ülke katılım için başvuruda bulundu. Gelelim oluşum meselesine...

BRICS henüz uluslararası bir örgütün altyapısına sahip değil. Ancak çalışmalar uzun bir süredir yapılıyor ve üyelerin önüne gelecek:

- Bir süredir yürütülen teknik çalışmalarda üyelik ve işbirliği kriterleri taslak olarak belirlendi.

- İşbirliğinin sadece ticaret odaklı olması yeterli bulunmuyor. Bu işbirliğinin pek çok alanda geliştirilmesi için de çalışma kâğıtları hazırlandı.

- BRICS ülkelerinin Asya ve Ortadoğu’yu kapsayan ticaret için demiryolu ağı konusundaki çalışmaları da hızlandırdığını söyleyelim. Bu projeler, kuzey ve güney yönlü ulaşımı artırarak ticaret yollarını geliştirmeyi amaçlıyor. Bu kapsamda, Batı bölgelerinin tarihi ticaret yollarındaki demiryolu ağlarının modernizasyonunun yanı sıra konteyner değiştirilmesi gibi çözüm önerileri de masada.

GÖZLER ERDOĞAN-PUTİN GÖRÜŞMESİNDE

Bir süre önce Putin’in Ankara’ya olası bir ziyaretinden bahsediliyordu. Ancak bu ziyaret olmadı. Şimdi iki lider Kazan’da görüşecek. Ortadoğu’daki gelişmelerden Ukrayna Savaşı’na, iki ülke arasındaki ticari konulardan S-400’e ilişkin ABD’den yapılan açıklamalara, Suriye meselesine kadar birçok konu iki liderin gündeminde olacak.

ESAD İLE GÖRÜŞME VAR MI

İstihbarat başkan yardımcıları düzeyinde dörtlü görüşme yapıldı, yani Türkiye, Rusya, İran, Suriye masaya oturdu. Ancak bu görüşmeden bir sonraki aşamaya geçecek bir karar çıkmadı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın olumlu mesajlarına kararlı bir yanıt gelmedi. Kısa vadede hem Rus kaynaklar hem de Türk kaynaklar bu görüşmenin gündemde olmadığına dikkati çekiyor. Dörtlü masanın yabancı kaynakları, Türkiye’nin masaya demokratik seçimler ve yeni anayasa talebini getirmesinin Esad tarafından şimdilik endişeyle karşılandığını belirtiyor. Nedeni ise Esad’ın mültecilere yani özellikle kendine muhalif mültecilere sınırlarını açması durumunda seçimlerde kendi aleyhine sonuç çıkma ihtimali... Hatta muhalefetin bir parti kurarak karşısına çıkma ihtimali. Sonuç olarak Türkiye, iki ülke ilişkileri için haklı güvenlik endişelerini de paylaşarak görüşme isteğini birçok kez dile getirdi. Esad’ın kararında Rusya’nın büyük etkisi olacağını biliyoruz. Bu nedenle Erdoğan- Putin görüşmesinin en kritik başlıklarından biri olacak.

KAZAN GÜVENLİK NEDENİYLE BOŞALTILDI

Dünya liderlerini ağırlayacak Kazan güvenlik nedeniyle bir anlamda boşaltıldı. Yoğun güvenlik önlemleri alındı. Oteller bölgesi dahil olmak üzere her alana zirve için hazırlanan kartlar olmadan girilemeyecek.