Hadi Uluengin: Putin geleneği

Hadi ULUENGİN

Yarın Rusya'da dananın kuyruğu kopacak diyemeyeceğim, çünkü belli ki step diyarında yalnız kuyruk değil, dananın boynuzu da, kellesi de çoktan kopmuş !

Dün, başkanlık seçimi arifesinde yayınlanan son yoklamaya baktım, Vladimir Putin'in yüzde atmışa yakın oy alacağı ve komünist rakibi Genadi Ziyuganov'u fersah fersah geri bırakarak işi ilk turda bitireceği sinyalini veriyor.

Tek korku, sonucu şimdiden kanıksamış ahalinin sandık başına gitmemesi ve böylelikle de barajın aşılamaması ki, özünde yine bir şey değişmeyecek.

Aşikar, Boris Yeltsin kulağından tutup ‘halefim’ diye takdim edene kadar kimsenin pek tanımadığı, sonra Çeçenistan savaşını fışfışlıyarak aniden büyük popülarite kazanan eski KGB ajanı en az bir dört yıl daha Kremlin'de oturacak.

Yukarıdaki KGB bağlantısı üzerinde durmak istiyorum...

* * *

RİVAYETE göre, Brejnev ertesinde kısa bir süre Moskova liderliği de yapan Yuri Andropov yıllarca yönettiği Gizli Servis'teki makam masasına oturduğunda, her sabah ilk iş olarak, kendi ülkesinde satışını yasakladığı Amerikan ‘Herald Tribune’ gazetesini okurmuş... Özel uçakla Viyana baskısı erkenden gelirmiş...

Doğrudur, çünkü ‘Pravda’ okuyarak dünya bilinebilir miydi ki ?

Zaten Andropov bir ‘reformcu’ydu (!). Gorbaçov iktidarını da o hazırladı.

Şunu söylemek istiyorum: Paradoksal gözükse bile, Stalin'in celladbaşısı Lavrenti Beria dahil Sovyet polis sistemin en üst kademelerinde daima bir ‘modernist tavır’ (!), daha doğrusu bir ‘rasyonel akıl’ geleneği hüküm sürdü.

Doğaldır ve aslında bu gelenek tüm kapalı toplumlara has bir özelliktir.

Çünkü, aynı ‘Pravda’ sayfasına tarım hasılatının rekor düzeye ulaştığı yalanını yazarak kamuoyunu manipüle edebilirsiniz ama, bulunduğunuz mevkiden dolayı elinize ulaşan ‘mahrem raporlar’ kolhozlardaki buğday üretiminin feci biçimde düştüğünü ve Kanada'dan tahıl satın alacak SSCB'nin bütün dövizini orada harcayacağını bildiriyorsa, hem gerçek enformasyona vakıf olduğunuzdan; hem de son tahlilde insanların karnını doyurmak veya onların açlık isyanını bastırmak görevi sizin sırtınıza yüklendiğinden, ister istemez daha mantıki düşünmek ve daha pragmatik çözümler aramak güzergahına saparsınız.

Kaldı ki, Rusya'da ve hemen her yerde ‘ajan’ (!) statüsü elde edebilmek için belirli bir entelektüel seviyeyi tutturmak gerekir.

Vladimir Putin gibi...

* * *

EVET, büyük ihtimalle yarın akşamdan itibaren Rusya cumhurbaşkanı olarak tanımlayacağımız şahıs, aslında ‘ışıklı despotizm’ çarlığının gizli polisi ‘OKHRANA’ya kadar bile çıkartılabilecek eski ve yerleşil bir geleneğin bugünkü ‘post - Sovyet’ uzantısını oluşturuyor.

Henüz on beş yaşındayken Leningrad KGB'sine girmek için müracaat eden; hukuk fakültesinden sonraki ‘teşkilat’ kariyerinin beş yılını Doğu Almanya'da geçirerek müteveffa SSCB'nin zaaflarını daha iyi gözlemleyen; araştırmalara rağmen Sen Petersburg'daki son görevi sırasında aman aman bir yolsuzluğuna raslanamayan; halefi Yeltsin'in tam tersine fazlasıyla ‘ciddi’ (!) bir görünüm sergileyen; Çeçenistan'da kasten gerilim konjonktürü üreterek Rus şovenizmini kendi hesabına kullanan; etrafına topladığı yeni kadroyu genç teknokratlardan seçen; periferik eğilimleri yavaş yavaş tekrar Moskova merkeziyetçiliğine döndüren; prestiji sıfıra inmiş orduyu pohpohlayarak ‘cihet-i askeriye’yle barışan Putin, kelimeleri çok dikkatle kullanıyorum, hali hazırda Rusya'da hüküm süren kaos sisteminin içinde ‘liberalizm’in değil ama ‘modernizm’in; ‘demokratizm’in değil ama ‘rasyonalizm’in temsilcisi ortaya çıkıyor.

Peki, ne yapmak istiyor ve başarıya ulaşma şansı nedir ?

Seçim sonuçları ertesinde, bu sorulara salı günü cevap arayacağım...