Sanat piyasasında 35 milyar Euro dönüyor

Geçen hafta Londra’da, Osman Hamdi’nin "İstanbul Hanımefendisi" tablosu 8.1 milyon YTL’ye satıldı.

Chelsea’nın patronu Roman Abramoviç’in ise geçenlerde iki tabloya servet ödediği söyleniyor.

İddialara göre, 33.6 milyon dolara bir Lucien Freud, 88.6 milyon dolara ise bir Bacon tablosu almış Abramoviç.

Dediğim gibi sanat piyasası inanılmaz hareketli.

Buna iki gün önce başlayan, dünyanın en büyük sanat fuarı Art Basel’de bizzat tanık oldum.

39 yıldan beri İsviçre’nin Basel kentinde düzenlenmekte olan sanat fuarına, 2006 yılından beri "Contemporary İstanbul" sanat fuarını düzenleyen İkon Events’ın sahibi Ali Güreli ve ekibiyle gittik.

"Contemporary İstanbul" ekibinin hedefi İstanbul’u 10 yıl zarfında dünyanın en önemli çağdaş sanat merkezlerinden birine dönüştürmek.

Yabancı koleksiyonerleri İstanbul’a çekmek.

40 BİN ZİYARETÇİ

2006 yılında "Contemporary İstanbul"u 26 bin kişi gezmiş.

2007 yılında ise bu rakam 40 bine dayanmış.

Fuara katılanların yarısı yabancı galeriler.

Yani İstanbul çağdaş sanat fuarı iki yıl gibi bir sürede hayli yol almış.

"Contemporary İstanbul" ekibi Art Basel gibi dünyanın önde gelen fuarlarını gezerek bağlantıları kuruyor.

Dolayısıyla 16 ile 19 Ekim tarihleri arasında Lütfi Kırdar’da yapılacak üçüncü çağdaş sanat fuarına bu yıl katılım daha da fazla olması bekleniyor.

Ali Güreli’nin dediği gibi "Art Basel olmak öyle kolay bir iş değil".

Ancak "Contemporary İstanbul"un direktörü Emin Mahir Balcıoğlu’na göre, İstanbul’un iki açıdan şansı var.

Birincisi, İstanbul’un artık dünyanın konuştuğu bir şehir haline dönüşmüş olması.

İkincisi, sanat çevrelerinin Çin, Hindistan, Türkiye gibi "gelişmekte olan pazarların" sanatçılarına giderek daha fazla ilgi göstermeleri.

Örneğin, "Contemporary İstanbul"un ilk etkinliğine sponsorluk yapmış olan Deutsche Bank sessiz sedasız genç Türk ressamlarının eserlerini satın alıyormuş.

Dünyanın en önemli çağdaş sanat koleksiyonuna sahip olan Deutsche Bank’ın Türk sanatçılarına bu ilgisi önemli bir gösterge.

BANKALAR SANATA YATIRIM DİYOR

Söz sponsorluktan açılmışken Art Basel’in sponsoru İsviçre’nin en büyük bankası UBS

"Contemporary İstanbul"un sponsorluğunu bu yıldan itibaren üç yıl süreyle Akbank üstlenmiş durumda.

Görüleceği gibi bankalar sanata yatırımla yakından ilgili.

Peki ekonomik durgunluktan etkilenmemiş görünen sanat piyasasında dönen paranın miktarı ne?

Sorum Ali Güreli’ye.

"Yılda 35 milyar Euro dönüyor bu pazarda. Bunun 8 milyar Euro’su çağdaş sanatta dönen para" diyor.

New York, 4 milyar Euro ile sanat piyasasında başı çeken şehir.

Peki ya Türkler ne kadar yatırıyor sanata?

Ali Güreli’nin tahmini bu yatırımın 100 ile 150 milyon Euro arasında olduğu.

Ve giderek büyüyeceği.

DÜNYANIN ZENGİNLERİ NEREDE, TÜRK YATIRIMCI ORADA

ART Basel haliyle dünyanın en zenginlerini çekiyor.

Resmi açılıştan önce özel ziyaretçilerin kabul edildiği gün Basel Havaalanı’na 200 özel uçağın indiği haberleri ilginin boyutunu gösteriyor.

Yukarıda sözünü ettiğim Rus milyarder Abramoviç örneğin fuara ilgi gösteren zenginlerden.

Hollywood’un ünlü oyuncusu Brad Pitt de öyle.

Art Basel fuarının bir başka sürprizi ise VIP salonunda karşıma çıktı.

Fuarın en üst katında son derece şık standda önce "Bodrum Evleri" yazısı dikkatimi çekti.

"Bodrum Evleri" Berggruen İnşaat ve Proje Geliştirme ile Pamir ve Soyuer’in ortak projesi.

Proje ünlü Amerikalı mimar Richard Meier tarafından tasarlanmış.

Evlerin fiyatları 2 milyon Euro’dan başlıyor.

"Bodrum Evleri"nin hemen yanında Türkiye inşaat sektörürün yakından tanıdığı bir isim Mehmet Bayraktar ile karşılaşıyorum.

Galleria, Ataköy Marina gibi yerlere imzasını atmış olan Bayraktar yedi yıldan beri Miami’de.

"Flagstone Property" adında bir grubun başında.

Miami Belediyesi’nden aldığı bir ihaleyle "Ada Bahçeleri" adındaki bir projeyi dünyanın zenginlerine tanıtmakta olan Mehmet Bayraktar ile ayaküstü sohbet ettik.

İHALE KOLAY DEĞİL

İçinde marinası da olan 640 milyon dolar tutarındaki proje son derece lüks konutlardan oluşuyor.

Mehmet Bayraktar’ın verdiği bilgiye göre 80 metrekare ile 350 metrekare arasında değişen dairelerin fiyatları 215 bin dolar ile 765 bin dolar arasında.

Mehmet Bayraktar "Miami Belediyesi’nden ihaleyi almak o kadar kolay olmadı. ABD’nin de kendine göre bürokratik işlemleri var" diyor.

Bayraktar sadece Amerikalı zenginleri değil Türklere de evlerini pazarlamayı planlıyor.

Bunun için Bebek’te bir ofis açmış.

VIP salonundaki üçüncü sürpriz Cem Kınay’ın Karayip’teki minik ada "Dellis Clay"deki projesi.

Cem Kınay yoktu ama projeyi tanıtan genç kadın fiyatları 2 milyon dolar ile 10 milyon dolar arasında değişen son derece lüks evlerin satışının başladığı bilgisini verdi.

İlk alıcıların arasında da Michael Douglas ile Catherine Zeta-Jones çifti varmış.

Art Basel’deki VIP salonunda milyon dolarlık evlerini pazarlamayı akıl etmiş başka ülkeden bir yatırımcıya rastlamadım.

Zenginler nerede, Türk yatırımcı orada.