Christie’s’in çağdaş sanat sorumlusu Francis Outred’e göre Tahran’daki modern sanat müzesi dünyanın en önemli koleksiyonuna sahip. Ancak İran rejimi bunların sergilenmesine izin vermiyor
12. Bienal için İstanbul’a akın eden binlerce yabancıdan biri de ünlü müzayede evi Christie’s’in Savaş Sonrası ve Çağdaş Sanat sorumlusu Francis Outred. Yarı İngiliz, yarı İranlı Outred’in İstanbul’a ikinci gelişi bu. Bienalin yanı sıra ilginç Türk sanatçıları arayışında gün boyu galerileri geziyor. Sohbetlerde kulağına çalınan yeni galeri ve sanatçı isimlerini not ediyor. İstanbul sanat piyasasında olup bitenleri dikkatle izliyor. Francis Outred’e göre, 50’lerde ortaya çıkan Pop Art, 70’lere damgasını vuran kavramsal sanattan sonra şimdi ‘küresel sanatı’ konuşuyoruz. “İnternet ve insanların kolaylıkla seyahat etmeleri ‘küresel sanatı’ besleyen bir şey. Sanatçılar, koleksiyonerler, müzayedeciler hareket halindeler. Birbirlerinden etkileniyorlar, fikir alışverişinde bulunuyorlar” diye çağdaş sanatın bugünkü halini anlatıyor. Küresel sanat pazarı için İstanbul yükselen bir yıldız. Ama İstanbul’un tüm tarihsel geçmişine, kültürel mirasına rağmen Dubai küresel sanat pazarında birkaç adım önde. Birleşik Arap Emirlikleri sanata yatırımın ne kadar önemli olduğunu keşfetmiş zira. Dünyanın en ünlü müzeleriyle anlaşmalar imzalamış.
KÜRESEL KRİZDE TAM TERSİ OLDU
Francis Outred anlatınca şaşırdım. Tahran’daki Modern Sanat Müzesi dünyanın en önemli koleksiyonuna sahip. Andy Warhol ve Francis Bacon’un önemli eserleri Şah döneminde satın alınmış. Meğer Farah Diba çağdaş sanatı iyi bilen, koleksiyona önem veren bir isimmiş. Devrimden sonra müzenin depolarına kaldırılan bu önemli koleksiyon sekiz yıl önce Hatemi döneminde bir ara gün ışığına çıkartılmış. Ahmedinejad iktidara gelince tekrar depolara gönderilmiş. İran halkını bunlardan mahrum etmek ne yazık. Francis Outred’e küresel krizin küresel sanatı etkileyip etkilemediğini söylüyorum. Bakın ne diyor? “2007 yılında küresel kriz kendisini hissettirmeye başladığında herkes sanata yatırımın hızla gözden düşeceğini sanıyordu. Ancak tam tersi oldu.” Dediğine göre, zenginler hisse alacaklarına daha az riskli sanat eserlerine yatırım yapmaya başlamışlar. “Sanat eserinin değeri düşse bile hiç olmazsa duvarında güzel bir şey kalıyor” diyor gülerek.
DUBAİ’DEKİ CHRISTIE’S MÜZAYEDESİNDE TÜRK SANATÇILAR
Christie’s için Güney Amerika kadar Asya ve Ortadoğu’daki pazarlar da önemli. Ünlü müzayede evi önümüzdeki 25 Ekim tarihinde Dubai’deki Türk ve İranlı sanatçıları kapsayan bir müzayede düzenliyor. Francis Outred’in verdiği bilgiye göre, beş Türk sanatçısının eserleri satışa çıkartılacak. İstanbul Modern’de önceki gün başlayan ‘Hayal ve Hakikat’ sergisinde eserleri olan Azade Köker’in ‘Elma’ adındaki eseri Türk sanatçılar arasında en pahalı olanı. Tahmini satış fiyatı 90 bin ile 70 bin dolar arasında. Yine İstanbul Modern’de modern ve çağdaş kadın sanatçılarla ilgili yeni sergide izlediğim Gülay Semercioğlu’nun ‘Işığı Ören Soyutlamalar’ eserinin tahmini satış fiyatı 25 bin ile 30 bin dolar. Dubai’deki müzayedede eserleri satışa çıkartılacak diğer Türk sanatçıları ise Murat Germen, Ahmet Elhan, Ansen.