Gastronominin küresel trendlerini Ebru, Gizem, Ayşe izliyor

Yıllar önce Türk Mutfağı’nın tanıtımıyla ilgili inatla yazmaya başladığımda ortalıkta “Sosyal Gastronomi”, “Gastro Diplomasi” gibi akımlar yoktu.

Mutfakta çalışanlara iyi ve adil koşullar sunulmasını talep eden “Adil Mutfak Hareketi” ni de doğrusu duymamıştım.

Global Gastro Ekonomi Zirvesi’nde bu trendlerin dünyada ve Türkiye’de önde gelen temsilcilerine kulak verme fırsatını bulurken, gastronomi dünyasının rakamları da karşımıza çıktı.

Gastronominin turist çeken ülkelere neler kazandırdığını Türk Mutfağı gibi bir hazineye sahip bizler içimiz sızlayarak bir kere daha dinledik.

Trendlerden başlayalım dilersiniz.

Sosyal Gastronomi,  dezavantajlı kesimlerin mutfak eğitim sayesinde yaşamlarını değiştirmelerini sağlayan bir hareket.

David Hertz ve Ebru Baybara Demir

HERTZ VE AYŞE TÜKRÜKÇÜ

Zirvenin birinci oturumunda konuşan Brezilyalı David Hertz 15 yıldan beri bu hareketin içinde ve hareketin öncülerinden.

Brezilya’da dezantajlı gençlere ücretsiz yemek kursları vererek meslek kazandıran Gastromotiva adında bir örgütün kurucusu.

Şimdiye kadar 1200 aşçı yetiştirmiş.

Dünya Ekonomik Forumu tarafından “Genç Küresel Lider” seçilen Hertz favela gençlerini, işsiz göçmenleri, cezaevinde yatanları eğitmiş.

Konuşmasında “Elimizde gastronomi gibi insanları iyileştirecek, dünyayı değiştirecek bir araç var” diyor.

Konuşurken veriler arkasındaki tabloya yansıyor:

Küresel gıda üretiminin üçte biri çöpe gidiyor, 124 milyon obez çocuk ve yetişkin var ve dünyada 815 milyon kişi kronik açlık çekiyor.

Konuşmasının sonunda David Hertz’in sahneye çağırdığı bir isim Beyoğlu’nda iki yıl önce evsizlere yemek veren Hayata Sarıl Lokantası’nın kurucusu Ayşe Tükrükçü.

Ayşe Tükrükçü ve Arda Türkmen

11.00 ile 18.00 arası ücretli yemek yenen lokantada 18.00’den sonra evsizlere, parasız öğrencilere, ihtiyacı olanlara yemek veriliyor.

Mehmet Gürs, Arda Türkmen, Didem Şenol, Civan Er, Maksut Aşkar, Şemsa Denizsel gibi ünlü şeflerin gelip yemek yaptığı Hayata Sarıl Lokantası 14 ayda 38 bin evsizi doyurmuş.

Ayşe Tükrükçü öte yandan aynen David Hertz gibi gençlerin hayatını gastronomiye değiştiriyor.

En son mutfağında yetişen bir genci şef Arda Türkmen’in ekibine göndermiş.

TAYLAND ÖRNEĞİ BİZE YOL GÖSTEREBİLİR 

Sosyal Gastronomi’nin Türkiye’deki bir diğer temsilcisi Sevgili Ebru Baybara Demir.

İstanbul’daki zirveye katılmadan önce Hertz’i Mardin’de ağırlayan Demir’in hem Mardin’in turizmine,  gastronomisine, hem kadınlara meslek kazandırma anlamında neler yaptığını biliyoruz.

En son Anadolu’nun en eski buğday cinsi Sorgül’ü toprakla buluşturan Ebru, Suriyeli mülteci kadınları da “Topraktan Tabağa” projesine dahil etmişti.

Zirvede konuşulan bir başka trend “Gastro Diplomasi”ye gelirsek bu kavram, kültürlerarası köprülerin gastronomiyle kurulmasını, ülkelerin Gastro Diplomasi sayesinde markalaşmalarını ön plana çıkartıyor.

Paul Rockower

Bu akımın önemli isimlerinden biri Amerikalı Paul Rockower zirvenin konuşmacılarından idi.

Öğle yemeğinde sohbet ettiğimiz Rockower, farklı kültürlerden insanlarla iletişim araçları arasında sanat kadar gastronominin de önemli bir yer tuttuğunu söylüyor.

Yani “yumuşak güç” dediğimiz şey.

Amerikan Dışişleri Bakanlığı’nda bu alanlarda çalışmalar yapmış olan Rockower, Gastro Diplomasi’nin bir devlet politikası olarak ilk kez Tayland tarafından kullanıldığını belirtiyor.

Tayland Hükümeti 2001 yılında dünyada 3 bin Thai lokantası açmak için “Global Thai Lokanta Şirketi” ni kurmuş.

Lokanta açmak isteyen Taylandlı girişimcilere kredi sağlamış, şeflere eğitim vermiş.

Bugün çeşitli ülkelere yayılmış Thai lokantalarının sayısı 15 binin üzerinde.

ABD’de 5 bin Thai lokantası var.

Yurt dışındaki Türk Lokantalarının sayısını merak ediyorsanız TURYİD çatısı altında sadece 250.

Turkish Coffee Lady Gizem Şalcıgil White ile

GASTRO DİPLOMASİ ÖNCÜSÜ GİZEM

Malezya, Peru, Güney Kore gibi ülkeler Tayland örneğini izleyen ülkelerden bazıları.

Kucağımızla gerçek bir hazineyle biz ne zaman harekete geçeceğiz acaba?

Rockower de Türk Mutfağı’nın dünyanın en iyi mutfağından biri olduğunu söylüyor.

“ABD’nin orta kesimi örneğin Dallas sizin mutfağınızı tanımıyor.  Asya, özellikle Çin de öyle. Çin’in küçük şehirlerinde sadece yemeğinizi değil Türkiye’nin tüm güzelliklerini yani tekstilini, hediyelik eşyalarını tanıtacak küçük marketler açsanız Çinliler kültürünüzle tanışır” diyor.

Rockower’in Gastro Ekonomi Zirvesi’ne önerdiği bir isim ABD’de “Türk Kahve Kızı” (Turkish Coffee Lady) diye bilinen Gizem Şalcıgil White.

Sevgili Gizem’i Türk Kahvesini ABD’de tanıtmak için kamyonla yollara düştüğü yıllardan beri izliyorum.

ABD’den sonra Avrupa’da böyle bir tanıtım yapmıştı Gizem.

Rockower’e göre, dünyada Gastro Diplomasi’nin en iyi örneklerinden biri genç kadının Türk Kahvesi’ni tanıtma projesi.

Projesine tamamen gönüllü başlayan, Kültür Bakanlığının ve özel sektörün desteğini alan Şalcıgil White en son Washington’un ünlü bir AVM’sinde bir minik Türk Kahvesi dükkanı açtı ve bunu yaygınlaştırmayı planlıyor.