Ezoterizmin büyük dönüşü mü?

Doğrusunu isterseniz hayli karışık bir kavram.

Astroloji, masonluk, sayı bilimi, simya, sufilik, Yahudi mistisizminin kitabı Kabala’yı ve daha bir sürü şeyi kapsıyor.

Gizemli şeyleri, sembolleri, kainattaki enerjiyi, mistisizmi çağrıştırıyor.

Dinler ortaya çıkmadan önce insanlığın yaşadığı bir ‘altın döneme’ atıfta bulunuyor.

Dünyada satış rekorları kıran ‘Da Vinci Şifresi’, ‘Harry Potter’, ‘Yüzüklerin Efendisi’ de ezoterizmle bağlantılı kitaplar.

*

BENİM ezoterizme ilgim yok açıkçası.

Ancak geçenlerde, yurtdışına birlikte bir yolculuk yaptığımız bir işkadının boynunda Kabala’dan alınmış İbranice sözcüklerin yazıldığı bir kolyeyi görünce merakım uyandı.

Ardından Özer Çiller’in dizi ilanı.

Fransız Le Nouvel Observateur de bu hafta kapak konusunu ‘Ezoterizmin Büyük Dönüşü’ne ayırınca meseleye el atmak için yeterli işaretin olduğuna karar verdim.

‘Ezoterizm’ sözcüğü 19. yüzyılda ortaya atılmış ve kullanılmaya başlanmış.

Ama ‘ezoterizmin’ babası Sisamlı felsefeci ve matematikçi Pitagor ya da Pitagoras. (M.Ö. 500-570)

*

GEOMETRİDE Pitagor teoreminden tanıdığımız bu şahıs, kainattaki evrensel uyumda matematiksel bir boyut olduğunu iddia eder.

‘Ezoterik’ düşüncenin tohumlarını atana işte o Pitagor.

Bu düşüncenin gerçekten yeşermesi ise milattan sonra 2. ve 3. yüzyıllarda.

Antik çağlardan sonra, Haçlılar döneminde, Rönesans’ta ‘ezoterizm’ yine gözde.

Aydınlanma Çağı’nda ise pabucu dama atılıyor.

Zira akıl ve bilim her şeyin üzerinde.

İnsanın doğanın tek hakimi olduğu inancı yaygın.

*

EZOTERİZMİN ikinci büyük dalgası 19. yüzyılda.

Üstelik bu kez hem bilimi ve dini barıştırabileceği hem de ruhlarla ilişki kurulabileceği iddiasında.

19. yüzyılın ikinci yarısında ruh çağırma seanslarının müdavimleri arasında Victor Hugo, Oscar Wilde gibi yazarlar, şair Verlaine, müzisyen Claude Debussy gibi dönemin önde gelen sanatçıları var.

Günümüze gelirsek, ezoterik yönden ünlüleri en fazla cezbeden Kabala.

Gerçi, sufizme de gönül verenler var ancak sembol ve kodlarla kainatın gizli yönünü araştıran Kabala, Madonna’nın başlattığı modayla arayı açmış durumda.

*

BRITNEY Spears, Naomi Campbell, modacı Donna Karan, futbolcu Beckham ve karısı, Mick Jagger Kabalacı imiş.

Nouvel Observateur, Fransız felsefeci ve din sosyoloğu Frederic Lenoir’a modern toplumlarla ‘ezoterizm’in nasıl bağdaşabildiğini sormuş.

O da ünlü sosyolog Edgar Morin’in şu sözleriyle cevap vermiş:

‘İnsanoğlu hem bilge hem tuhaf. İnsanca yaşamak için mantığı kadar duygulara ve heyecana, bilim kadar mitlere de ihtiyacı var.’