Çağdaş mimarlığın cennetine nasıl düştüm?

Sözünü ettiğim Vitra’nın geçtiğimiz günlerde kadın voleybol takımı Avrupa şampiyonu olan Eczacıbaşı VitrA ile hiçbir ilgisi yok.
1950’lerde İsviçre’de Birsfelden’de Fehlbaum ailesi kurulmuş olan Vitra dünyada tasarım mobilyanın en önde gelen markalarından biri.
İsim benzerliği nedeniyle vaktinde iki Vitra arasındaki bazı davalar açılmış olsa da bugün Bülent Eczacıbaşı ile CEO’luk görevini birkaç ay önce daha genç bir aile bireyine devretmiş olan Rolf Fehlbaum iyi dost.
“ Çağdaş Mimarlığın Cenneti” diye hep duyduğum Vitra kampüsünü görmek İstanbul’da Mozaik Design’in sahibi Yaman Erturan’ın daveti üzerine nasip oldu.
Erturan, tasarım dünyasının yakından tanıdığı bir isim.
İstanbul’daki beş mağazasında, Vitra dahil dünyadaki ünlü tasarım markalarının temsilciliğini yapan Erturan, İstanbul’da pek çok ünlü patronların ofislerini döşemiş.
20 yılı aşkın deneyimiyle tasarım yarışmalarının, tasarım panellerinin vazgeçilmez ismi.
Özetle tasarımın bizde bugünkü noktaya gelmesinde payı büyük.



Marmara Depremi’nde, yakın arkadaşı Pritzker ödüllü Japon mimar Shigeru Ban’ı (Davos’ta da bu yıl ödül almıştı) kağıt evler yapması için buraya davet ettiğini not düşeyim.
Neticede Yaman Erturan’ın rehberliğinde Vitra kampüsünü gezdik hafta sonunda.
Çağdaş mimarlığın pek çok “ikon isminin” bir arada olduğu kampüs, içinde Amerikalı ünlü mimar Frank Gehry’nin imzasını taşıyan Çağdaş Tasarım Müzesi’yle birlikte çok sayıda ziyaretçi çekiyor.
Gehry’nin, Bilbao’daki Guggenheim Müzesi’nden önce Avrupa’daki ilk binası 1989 yılında yaptığı bu Çağdaş Tasarım Müzesi.
Erturan’ın deyişiyle müthiş bir vizyoner olan Rolf Felhbaum’un talebiyle, Gehry, Vitra’ya fabrika binaları da yapmış.
Vitra fabrikalarının tümü zaten ünlü mimarlarından elinden çıkmış.
Kampüsün ilk fabrika binaları Dolapdere’de Koç Çağdaş Sanat Müzesi’nin yapımını üstlenmiş olan İngiliz Nicholas Grimshaw mimarlık ofisine ait.
Demet Sabancı Çetindoğan’ın Haliç’teki müzesinin mimarı olan Zaha Hadid 1993 yılında daha önce yangın geçirmiş olan kampüse bir itfaiye merkezi yapmış.
Şimdi boşaltılmış olan mekana itfaiye merkezi demeye bin şahit ister.
İç bükey hatlarıyla gerçek bir sanat eseri.
Japon mimar Tadao Ando’nun konferans salonu da öyle.
Kiraz ağaçlarının arkasında belli belirsiz seçilen konferans salonu sadeliğiyle dikkat çekiyor.
İtalyan mimar Renzo Piano’nun, yaşamını bir fıçıda sürdüren Sinoplu filozof Diyojen’den esinlenerek yaptığı 2 metreye 2 metrelik minimalist ev de kampüste.
Diyojen Evi’nin özelliği tamamıyla çevreci olması.
Portekizli mimar Alvaro Siza, Japon Sanaa ve İsviçreli Herzog&de
Meuron Vitra kampüsünün diğer ünlü isimleri.
Bizim yıllardan beri Godot’u bekler gibi İstanbul’a beklediğimiz bu ünlü mimarları bir arada aynı alanda görmek oldukça etkileyici elbette.
Daha etkileyici olan fabrika binalarını ünlü mimarlara teslim etmeyi seçen bir vizyon.
Şöyle düşünün.
Mozaik Design için Vitra kampüsünden mal yükleyecek olan bir treyler - örneğin Adana Ekspres- Frank Gehry’nin elinden çıkmış bir fabrikadan mal yüklüyor.
Gözümle görmesem inanmazdım.