Zeytin hasadı başladı

14 milyon zeytin ağacı ile Türkiye’nin sofralık zeytin üretim merkezi Manisa Akhisar’ın Ticaret Borsası Başkanı Alper Alhat, bölgede 7-8 yıldır kaliteli zeytinyağı üretimi için çalıştıklarını, 67 fabrikada 22 bin üretici ile soğuk sıkım zeytinyağı üretildiğini söylüyor, şöyle devam ediyor: “Pandemi ile dünyada herkes daha sağlıklı bir yaşam arayışına girdi. Yediğimiz, içtiğimiz de elbet bu işin bir parçası. Soğuk sıkım zeytinyağı da sağlıklı ve güvenilir gıda olarak tam da bu noktada öne çıkıyor. Bölge olarak Tarım Bakanlığı ile başlatılan ortak bir projenin de parçasıyız. 28 derecenin üzerinde zeytinyağı sıkan tek bir fabrikamız yok! Bu işe geç başladık ama en iyisini yapıyoruz. Türkiye’de sofralık zeytinin yüzde 70’ini üretiyoruz. Zeytinyağı ihracatı payımız ise yüzde 10-15 civarında. Hedefimiz, farklı kalite ve çeşit ile bu payı artırmak.”

VERGİ İNDİRİLSİN

Zeytinyağının üretici çıkış fiyatında geçtiğimiz yıldan bu yana yüzde 50’den fazla artış yaşandı. ‘Artış devam eder mi?’ sorusuna Alhat, “Sadece zeytinyağı fiyatlarında değil, tüm bitkisel yağ fiyatlarında bu sene yaklaşık yüzde 110’luk bir artış var. Dolar kuru, kuraklık, üretim azlığı (geçen seneye kıyasla yüzde 25’lik düşüş var) bu durumda etkili oldu. Buna rağmen zeytinyağı çiçek yağı ile kıyaslandığında daha az zamlandı ki üreticinin özverisi büyük. Bu dönemde devletten hiç destek göremedik. yüzde 70’i ithal olan çiçek yağı üreticisi için vergiler indirildi ancak zeytinciler destek alamadı. Bizler de zeytinyağı raf vergisinin 8’den 1’e indirilmesini talep ediyoruz” diyerek yanıt veriyor.

20 LİRAYA ZEYTİNYAĞI OLMAZ

Akhisar, Türkiye’nin en büyük zeytin bölgesi. Zeytinyağında ise markalaşma ve tanıtım atağındalar. Bu işi de ünlü bir isim, Ayhan Sicimoğlu üstlenmiş durumda. ‘Ne alaka?’ diyenler için yazayım Sicimoğlu İspanya ve İtalya’da butik zeytinyağcılığı üzerine araştırmalar, programlar yapmış da bir isim. Şimdilerde kendi adını taşıyan 3 ayrı -Klasik, Yeşil Altın, Kızıl Altın- zeytinyağı serisi çıkarıyor. Ertuğrul Özkök’e göre yeşil altın serisi İtalya’nın Puglia bölgesinde üretilenlerden daha güzel. Sicimoğlu’nu önlüğü giymiş, zeytin hasadı yaparken yakalıyorum. Şöyle anlatıyor: “Akhisar benim için Türkiye’nin Toskana’sı. Ayvalıklılar kızmasın ama denizden daha yüksekte, daha iyi rüzgâr alan bir bölge. Ben ‘butik’ zeytinyağı üretiyorum. Soğuk sıkım, sızma. Türkiye’de ise zeytinyağı hem sıcak hem soğuk yemeklerde kullanılır ama maalesef bizde zeytinyağı kültürü, farkındalığı pek yoktur. Anadolu’da bir restorana veya bir lokantaya gittiğinizde zeytinyağı isteyin ayçiçek yağı getirirler. Her ne kadar ülkemizde ‘zeytin yağlılar’ gibi bir kategori olsa da bu durum zeytinyağının kullanımını kısıtlamış ve gelişimini engellemiştir. Bir de Türkiye’de insanlar zeytinyağı diye bugüne kadar hep kötü yağ yemişler ve adı da acı yağ kalmış. O nedenle Ege, Akdeniz dışında yemeklerde pek tercih edilmiyor. Öyle ki zeytinyağı üretiminde 4. ülke olmamıza rağmen tüketimde 1.5 kilo ile sonuncuyuz.”

SIKI DENETİM ŞART

Sicimoğlu, ülkemizde zeytinyağı üretiminde yapılan en büyük hatanın kusurlu yağların tüketiciyle buluşmasından kaynaklı olduğunu ve tüm yağların sıkı kontrol edilmesi gerektiğini belirterek, “Biz sofralık zeytine önem veren bir milletiz. Zeytinyağı tüketimimiz az ama sofralık zeytin tüketiminde Mısır ile yarışırız. Çiziğinden seleye, kırmasına, dolgu zeytine kadar çeşit çeşit. Her sabah kahvaltı sofrasında bir tabak çekirdek çıkar. ‘Zeytin, peynir, ekmek’ üçlüsü önemlidir. O nedenle de en iyi zeytinler sofraya gider. Neredeyse çürümeye başlayan, geç hasat yapılan zeytinler de yağ olur. O yağda da bir çürüme kokusu, acılık olur. Kimse de yemeğe koymak istemez. Bana diyorlar ki ‘Abi litresi 20 liraya yağ aldım.’ Palavra! Onun adı zeytinyağı değil o zaman. Biz, 10-15 kilo zeytinden 1 litre yağ çıkarıyoruz. Zeytinin geçen sene kilosu 6 liraydı yani anlayacağın 1 litre yağ içerisinde zaten 90 liralık zeytin var. Daha sıkacaksın, şişeleyeceksin, etiket basacaksın...” diyor.

FAYDASI SAY SAY BİTMİYOR

İç hastalıkları uzmanı Dr. Ayça Kaya, zeytinyağının içindeki C, E, A ve K vitaminleri, omega-3, omega-6, sodyum, magnezyum, kalsiyum, potasyum gibi mineraller sayesinde vücuda birden çok faydası olduğunu belirterek, “İçerisindeki E vitaminin zenginliği sayesinde güçlü bir antioksidan kaynağı olmakla beraber cilt dokusunun yenilenmesine, beslenmesine yardımcı olarak yaşlanmayı geciktirir. İçerisindeki tekli doymamış yağ asitleri sayesinde kolesterol düşürücü etki göstererek kalp-damar hastalıkları riskini düşürür, içerisindeki polifenollerle hücre duvarının güçlenmesini sağlayarak damar elastikiyetini arttırır. Bağırsak hareketliliğini düzenler, sindirimi kolaylaştırır, kabızlığı önler, rektum ve bağırsak kanseri riskini azaltır. Çocuklarda ise içeriğindeki E vitamini sayesinde beyin-kemik dokusunun gelişmesine yardımcı olarak büyüme ve gelişimlerine olumlu katkıda bulunur” diyor. 

LİTRESİ 40-50 LİRA

Kartal Burak Torun ve Volkan Torun da Manisa Salihli’de zeytin üreticisi. Bu yıl rekoltenin iyi olduğunu ancak genel talebi karşılamaya yetmeyeceğini belirten Torun kardeşler, “Asit oranı 0.3-0.5 arasında olan zeytinyağımız litresi 40-50 liradan alıcı bulacak” diyor.