Z kuşağı YouTube'a inanıyor

DAHA HIZLI VE PRATİK

Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Barış Erdoğan’a göre Z kuşağı zamanı ve kullandığı aracı kontrol etmek, kendi denetimi altına almak istemekte. Bu nedenle de yazılı basılan geleneksel haber kaynaklarından, belli bir yayın akışına göre yayım yapan radyo ve televizyonlarından uzak duruyorlar. Neden? Prof. Dr. Erdoğan şöyle anlatıyor: “Akıllı telefonları/tabletleri aracılığıyla internet haberciliğini takip etmek onlara daha hızlı ve pratik geliyor. Üstelik gençler haberi sadece alan, ‘edilgen’ bir pozisyon içinde olmak istemiyor. Haberin altına yorum yazarak, ona yön vererek etken bir rol de oynuyorlar. İnternet araçları onlara bu imkânı tanıyor.”

HEPSİ TÜRDEŞ DEĞİL

“Sosyal medya kanalları üzerinden takip edilen haber kaynaklarının önemli bir kısmının geleneksel medya organlarının internet bağlantıları olduğunu da unutmayalım. Ayrıca Youtube ve diğer sosyal medya platformlarındaki haber mecralarını türdeş olarak da görmemek lazım. Bunların içinde eski ana akım medyanın içinden çıkan kişiler tarafından kurulan haber kanalları ve platformları ya da Türkçe yayın yapan yabancı haber kanalları da var. Bu saydıklarım editoryal süzgeçten geçirerek haber yayını yapmakta. Bu kanalların dinamik, daha hızlı ve görece olarak daha bağımsız haber yapmaları, ana akım medyada yer bulamayan çeşitli temaları işlemeleri gençleri cezbediyor.”

MANİPÜLASYONA DİKKAT

İnternet ya da sosyal medya kanallarında yapılan habercilik bazen dezenformasyona da yol açabiliyor. Bu noktada haberin hangi mecrada yayınladığından çok hangi ilkelere göre hazırlandığının daha önemli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Erdoğan, “Gazetecilik etik kurallarını dikkate almayan kişilerin hazırladığı haberler bilgi kirliliğinin en önemli nedeni. Bu tip yayınlar yapanlar profesyonel olmadığı ive bir mesleki yapı içinden bulunmadıkları için kimseye karşı da sorumlu değiller. İstedikleri gibi manipülasyon yapabiliyorlar. İster geleneksel medyada ister internet üzerinden olsun gazetecilik etik ilkelerine uygun yayın yapan kişi/kurumları takip etmek, doğru ve sağlıklı bilgiye ulaşmak için önemli” yorumunda bulunuyor.

ALGORİTMASI TÜRK YAPISINA ÇOK UYGUN

Sosyal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim Araştırma Merkezi (SODİMER) Başkanı Prof. Dr. Levent Eraslan, internet ve sosyal medya analizleri yapan We Are Social’ın 2021 yılı araştırmasına atıfta bulunarak, Türklerin internette 7 saat 57 dakika, sosyal medyada ise 3 saate yakın vakit geçirdiğini hatırlatıyor. Ve diyor ki: “Neden YouTube? Çünkü Türkler duyarak ve izleyerek öğrenme temelliler. Bu nedenle YouTube’un algoritması Türk yapısına uygun ve hayli çekici. Geleneksel medyadan ayrılan habercilerin YouTube kanalı olması, görece sansürsüz yayın yapmaları, her görüşe uygun, farklı içerikler bulunması, yanı sıra TV kanalları ve gazetelerin de YouTube hesapları olması ve bu hesapları aktif kullanmaları, TV’ye göre daha kısa, 5-8 dakikalık, izlemesi kolay içerikler olması YouTube’un cazibesini arttırmakta.”

HER GÖRDÜĞÜNÜZ DOĞRU DEĞİL

“Her ne kadar YouTube ve sosyal medya mecraları haber almakta Z kuşağının en güvendiği kaynak olsa da dezenformasyon ve algı yönetimi de dikkate alınmalı. Bu mecralarda her anlatılan, her gösterilen doğru değildir, olacak diye de bir kural yoktur. Kirli bilgi akışının parçası olmamak için teyit önemlidir. Özellikle de YouTube’da, FETÖ’nün sözde basın mensupları da yüksek bir performans göstermekte.”