Türkiye bunu konuşuyor - Ahlak barometresi 'tıkır tıkır'

EDEPSİZLİK KAFANIZDA

Hadise, kendisiyle ilgili acımasız yorumlara kendi sosyal medya hesabından cevap verdi. ‘Edepsizlik sizin kafanızda’ hashtag’i açan popçu “Edebi kıyafetle ölçene cahil denir” dedi. Mevlânâ’nın bir sözüne de atıf yaptı: “Cahil ile sohbet etmek güçtür bilene. Çünkü cahil ne gelirse söyler diline.”

YAŞAM HAKKINA MÜDAHALE

Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı Canan Güllü ‘kadının kıyafeti üzerinden yargılanması’ konusunda ciddi mücadeleler veren bir isim. Güllü, toplumsal bakış açısına atıfta bulunuyor: “Geçmişten bugüne kadını ahlaki yönden kıyafetiyle terbiye etme istemi devam ediyor. Bu külliyen yanlış. Bu insan haklarına, yaşam hakkına müdahale. Tabii ki paylaşacak, tabii ki giyecek” diyor.

O TARAFA BAKMA!

Kadınların bir standart içinde ‘ahlaklı-ahlaksız, örtülü-örtüsüz, inançlı-inançsız’ gibi din ve siyasetle terbiye edilmeye çalışıldığını söyleyen Güllü, şort giydiği için darp edilen hemşire Ayşegül Terzi’yi hatırlatıyor. Güllü “Orada sanığın şöyle bir cümlesi vardı, ‘Benim inancıma uymuyor’. Son yılların moda tabiri bu. Senin inancın sana uymayanı gösteriyorsa bakmazsın! O tarafa bakma! Kendinizi terbiye edemediğiniz konuda kadınları suçlama hakkınız yoktur” diyor.

KIYAFETE SALDIRAN ‘HASTALIKLI’

KADEM’in kurucu başkanı Doç. Dr. Sare Aydın Yılmaz “Şortundan dolayı şiddete maruz kalan kardeşimizin nasıl yanında yer aldıysak, Beşiktaş’ta sokağın ortasında başörtüsü çekilen kadının da yanındayız” diyerek konunun bir başka açısına dikkat çekiyor. Yılmaz, kıyafet ya da cinsiyet üzerinden girilen ayrışmanın toplumun birbirine tahammül sınırını yansıttığını söylerken “Mini etekliye de başörtüne saldıran da hastalıklı” diyor.

NEFRETİN KARŞISINDAYIZ

Son yıllarda, genel itibarıyla kılık kıyafet üzerinden birbirimize tahammülü geliştirdiğimize inanan Yılmaz, “Ancak uçtaki örnekler de bitmiş değil. Bu örnekler insanın sığlığını, cinsiyetçi ve ideolojik bakış açısını, nefretini ortaya koyan olaylar. O insanların davranışlarının toplumun tamamına mal edilmesi  yanlış. Bunları kınıyoruz. Bu
nefretin karşısındayız” diyor.

KADIN KADININ DÜŞMANI

Oyuncu Tuğçe Özbudak kıyafeti değil ama estetikleri yüzünden ‘linç’ edildi. Arıyorum. Kırgın bir ses tonuyla giriyor lafa: “Sanırım sosyal medyada en çok linç yiyen kadınlardan biriyim. Bu estetik olayından sonra özellikle. Ve inanmazsın bana bu şiddeti uygulayan kadınlar. Kadın kadının en büyük düşmanı!

AHLAK BEKÇİSİ MİSİNİZ?

Bir kadını dış görünüşü, giyimi ile ‘içini bilmeden’ edepsizce yargılamanın ‘yanlış’ olduğunu söyleyen Özbudak, “İsterse mini etek giyer ama gider evinde namaz kılar. Kimse ahlak bekçisi değil!” diyor.

Özellikle sosyal medyadan ‘Allah katında yerin yok’ gibi mesajlar aldığını anlatan güzel oyuncu “Sanki birinin annesini babasını kestim. Bunları söyleyenler kadın. Hiç kimse kusura bakmasın ‘kadına şiddet’ diyoruz ama kadınlar da bunu yapıyor. Kadını da erkeği de aynı şiddetten besleniyor.”

NEREDEN BAKSAN TUTARSIZLIK

Sertan Öksüz moda fotoğrafçısı. “Ahlak yargısı sizin kafanızda. Baktığınız fotoğrafta ne gördüğünüz aslında sizin hayata bakış açınız, değer yargılarınız” diyor. Özellikle bir moda çekiminde ‘illaki dekolte olacak’ kaygısı yok. “Ama bazı müşteriler ‘hayatındaki kadınlara giydirmekten imtina ettiği kıyafetleri’ katalogda ‘mutlaka’ istiyor. Bu da nereden baksan tutarsızlık” diyor.

GİTTİĞİM ORTAMA GÖRE GİYİNİRİM

Ömür Gedik kapalı-açık fark etmez kadınların kıyafeti üzerinden ötekileştirilmesine karşı. “Herkes, giydiğine kendi karar verir. Saygı göstermek gerekir. Şiddete, tahammülsüzlüğe karşı ortak bir tavır gerekli” diyen Gedik şöyle devam ediyor: “Cenazeye ya da konsere giderken ortama göre giyinen bir insanım. Gittiğim yere göre giyinmeye özen gösteririm. Tatile giderken başka, işe giderken başka! Bu konuda kimseyi yargılamak ise bana düşmez.”

KIYAFETE KARIŞMAK GÜVEN MESELİ

Eğitimci ve yaşam koçu Ümit Esen sanatçıların kıyafetlerini, gündelik yaşamımızdaki kıyafetlerle değerlendirmenin yanlış olduğu görüşünde. Esen “Onlar sanatçı. Giyim, davranış ve tavırlarıyla farklılar” diyor ve Zeki Müren örneği veriyor: “Çizme ve etek giymişti, çok da sevilmişti. İlişkilerde kıyafete karışmak partnerinizden ziyade kendine güvenmemekle alakalı.” Esen, bunun karşılıklı saygı ile ilgili bir durum olduğunu belirterek “Değerler üzerine kurulan ilişkilerde sözlü uyarıya gerek kalmaz, bu durum birbirinin özgürlük alanına girmeyecek şekilde dengelenir” diyor.