Soğuk hava kalp krizini tetikliyor

SOĞUK HAVADA KALP KRİZİ RİSKİ YÜZDE 20 DAHA FAZLA

Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Polat Canbolat, aslında her tür egzersizin kalp ve damar sağlığı için önemli ve gerekli olduğunu belirterek başlıyor söze. Tıpkı benim gibi, kendisinin de kar altında antrenman yapan gençleri, ara sokaklarda ellerinde kürekle ya arabasını ya da kapısı önündeki karı kaldırmaya çalışan özellikle de 60 yaş üstü emeklileri, kara saplanan arabasını tüm gücüyle ittirmeye çalışanları gördüğünü söylüyor ve diyor ki: “Bu aslında pek istemediğimiz bir durum. Şöyle ki; düzenli egzersiz kan basıncını düzenler, hipertansiyon riskini azaltır, insülini dengeler, diyabet riskini en aza indirir, damarlarda plak oluşumu ile kalp krizi riskini azaltır. Ancak haftalardır evde yatan, nadir sokağa çıkan, son yıllarda hiç antrenman ya da egzersiz yapmamış kişilerin, sıcak evden/arabadan bir hışım çıkarak, ‘Aman dur şu karı temizleyivereyim’ demesi ve kendini zorlaması kalbe fayda değil zarar getiriyor. Bilinçli egzersize evet ama 2-3 saatlik ağır ve yoğun tempolu işe hayır” diyor.

ÖDEM TUTUYOR

Peki, neden? Ne zararı var soğuğun? Şöyle cevaplıyor: “Kış aylarında yani soğuk havada kalp krizi geçirme riski yaz aylarına göre yüzde 20 fazladır. Bunun birçok nedeni var. Soğuk hava direkt kalp damarı üzerinde ‘vazokonstrüksiyon’ denilen büzücü bir etki yaratır. Yine soğuk havalarda kalp hızı ve kan basıncı artar ve terleme azalır, ki bu durum kalbin yükünü de arttırır. Dikkat edin kış aylarında pek çoğumuz ödemden şikâyet eder. Çünkü soğuk havada su-tuz tutulumu artar. Bu da ödem yapar ve kan basıncını yükseltir. Tansiyonu kontrol altında olanların dahi kan basıncı değerleri, soğuk havada yükselebilir ve işte bu ani çıkışlar kalp krizi riskini tetikleyebilir.”

SABAH ERKEN EGZERSİZ YAPMAYIN

Özellikle sabah erken saatlerde (Altı, yedi, sekiz ve dokuz gibi... Güneş iyice yüzünü göstermeden, ısıtmaya başlamadan) antrenman yapmanın, kalp krizi açısından daha riskli olduğunun altını çizen Doç. Dr. Canbolat, “Bizde bir inanış var. ‘Kar yağdı, mikroplar temizlendi. Erkenden çıkayım da antrenman yapayım, yürüyeyim. Temiz bir hava alayım’ diye... Ancak o saatlerde vücutta kortizon miktarı henüz düşük düzeyde oluyor, vücut ısınmamış oluyor. Kalp hızı yükselmemiş olduğu için de risk artıyor. Hele de soğuk havaya aniden çıkılmışsa... Kalp damarlarında spazm, göğüste sıkışma yaşanabiliyor.”

ISINMAK İÇİN İÇİLEN ALKOL DONDURUYOR

ALKOL tüketmenin vücuda geçişi bir sıcaklık verdiğine de değinen Doç. Dr. Canbolat, “Soğuk havalarda ısınılacağı düşünülerek alınan alkol aslında donmalara neden oluyor. Alkol; kalp damarlarını ve adaleyi bozarak genişleten bir madde olduğundan, el ve ayaklardaki deriye yakın damarlarda genişlemeye yol açıyor. Bu da tansiyonun düşmesine ve nabız artışına neden oluyor. Özellikle de damarlarında sorun olan kişilerde bu durum kalp krizi sonucu ölümlere yol açabiliyor. Sigarada da durum çok benzer. Görüyorum ben de elinde sigara ile kar küreyenleri... Ya da spor yapıyor sonra bir sigara yakıyor... Olmaz! En temel hatalardan biri bu. Sigara ritim bozukluğunu tetikliyor” diyerek uyarıyor.

ENFEKSİYON SONRASI TETİKLENEBİLİR

MALUM 2 yıldır COVID-19 ile uğraşıyoruz. Bir de üzerine kış geldi, alt ve üst solunum yolu enfeksiyonları sıklığı da arttı. ‘Tüm bu enfeksiyonlar kalbi ne kadar yoruyor?’ sorusuna ise Doç. Dr. Canbolat şu yanıtı veriyor: “Bu enfeksiyonlar kalp krizi riskini en az üç, dört kat artırıyor. Gribal enfeksiyonlar ile vücutta bağışıklık sistemi aktifleşiyor, inflamasyon denilen yangısal reaksiyon meydana geliyor. Bu reaksiyon sonucunda kalp damarlarında önceden oluşmuş plaklarda bir parçalanma ve üzerine pıhtı oturması sonucunda damar tıkanıklığı meydana gelebilir, ki bu süreç kalp krizine kadar ilerleyebilir. Ayrıca enfeksiyon sırasında vücuttaki sıvı kaybı ve ateş yükselmesi de kalp atışlarını hızlandırarak kalbin iş yükünü artırıyor.”

KALBİ SICAK TUTMANIN YOLLARI

- Özellikle de sigara içen ve kronik hastalığı olanlar soğuğa dikkat! Dışarı çıkmak için, mümkün olduğunca havanın daha ılık olduğu saatleri tercih edin ve çok terlemeden egzersiz yapın.

- Egzersiz yaparken vücudu dinleyin. Nefes darlığı, çarpıntı, göğüs ağrısı ya da sıkışmaya dikkat!

- Bir anda hız artışı/maksimum performans sergilemek yerine tempolu hareket edin. Hızınızı aşama aşama arttırın.

- Çok zorlayıcı egzersizler yapmayın; atkı, bere, eldiven takın ama çok da terlemeyin. Tansiyon düşmesine karşı dikkatli olun!

- Bol su için. Kaybettiğiniz teri su içerek tamamlayın.

- Çok aç veya fazla tok karna egzersiz yapmayın. Yemekten sonra en az iki saat süre olmalı!

- Sabah erken saatte ve akşam dokuzdan sonra da antrenmandan kaçının.