Koronavirüs Trump'ı alt edecek mi yoksa seçimin galibi mi yapacak

DÖNÜŞÜ MUHTEŞEM OLABİLİR

Bahçeşehir Üniversitesi Amerikan Araştırmaları Merkezi Başkanı Burak Küntay’a ilk sorum ‘Trump hastalığı 14 günlük karantinayla hafif atlatır ve sahalara dönerse ne olur?’ Küntay “15 Ekim’de yapılması planlanan ve Biden ile bir kez daha karşı karşıya geleceği ikinci münazarayı kaçıracak gibi duruyor. Birkaç gün ertelenebilir de iptal de edilebilir. Bu Trump için bir dezavantaj olur mu? Yapılan anketlere göre Trump’ın Biden’ın gerisinden gittiğini düşünürsek münazaranın gerçekleşmeyecek olması Trump’ın hanesine eksi yazmaz ancak artısından edebilir. Ki bu münazarada Biden’dan daha çok artı yapması gereken Trump’ın kendisi. Ayrıca Trump’ın en önemli özelliği sahada kendi partisinin üyelerini mobilize edebilmesidir. Böylesi kritik bir dönemeçte sahalardan en az 15 gün uzak kalması muhakkak sürece olumsuz etki edecektir” diyor.

‘ABARTTIĞINIZ COVID BUYDU’ DİYEBİLİR

Trump’ın koronavirüse yakalanmış olmasından dolayı piyasaların tepki verdiğini hatırlatan Küntay “Tepkinin devam edeceğini sanmıyorum ancak mevcut durumda bile kalsa Trump’ın yükselme eğilimine etkisi olumsuz olur çünkü ekonominin müspet anlamda burnunu kaldırması Trump’a artı yazacaktı” diyerek Amerika’da da seslendirilmeye başlanan bir senaryoyu ise şöyle anlatıyor: Trump 15 gün sonra normal bir şekilde çıkıp ‘Eh işte abarttığınız COVID buydu’ derse işte bu ona puan kazandırabilir. Bugüne kadar söylenen
neydi? 65 yaş ve üzeri risk grubu. Trump kaç yaşında? 74. Kampanya ekibi büyük bir olasılıkla bu resme oynayacak. Amma velakin tersi olur, Trump ölüme kadar giderse o zaman Amerikan siyasetinde kartlar yeniden karılır.”

SEÇİM İPTAL OLMAZ

Trump ve önde gelen Cumhuriyetçilerin COVID-19’a yakalanmasının ABD ve seçim süreci üzerindeki etkileri ne olacak? Cevabını 5 maddede Amerikan siyaseti araştırmacısı Yunus Emre Erdölen veriyor.

1. Öncelikle seçimler ertelenmeyecek, ertelenmesi için yasa ve anayasa değişikliği lazım.

2. Cumhuriyetçiler COVID-19 salgınının seçim sürecinde konuşulmamasını, Demokratlar ise konuşulmasını arzuluyordu. Bu noktada demokratlar 1-0 önde. Zira COVID-19 uzun bir süre daha gündemde olacak ve hatta siyasilerin yakalanmasıyla daha da fazla gündeme gelecek, seçim gündemlerinden biri olmaya devam edecek.

3. Önemsiz gördüğü bir hastalığa yakalanması Trump için sıkıntılı. Karantina sürecinde halka seslenmeye devam edecek mi? Göreceğiz. Ancak fiziki etkinliklerde artık yoğunlukla Pence ve kızı Ivanka Trump’ı göreceğiz gibi.

4. Trump’ın hastalığı nasıl, ne zaman atlattığına göre kampanyasına etkisi de değişecektir. Eğer hafif atlatır da sahalara dönerse bunu muhteşem bir şov malzemesine dönüştürebilir. Artı puan toplayabilir. Ancak şu da bir gerçek ki Trump en az 14 gün miting gerçekleştiremeyecek, kalabalıklarla buluşamayacak ve 2 hafta boyunca tek mecrası sanal dünya olacak.

5. Bundan sonraki başkanlık münazaraları % 90 iptal edilecek. 7 Ekim’deki başkan yardımcılığı münazarasının ise devam edecek gibi ve hatta Pence-Harris düellosunun önemi daha da arttı.

ADAYLARDAN BİRİ ÖLÜRSE NE OLUR

Araştırmacı Erdölen bu kaotik senaryoyu ise bakın nasıl özetliyor:

- “Bir partinin başkan veya başkan yardımcısı adayı resmen adaylık sıfatını kazandıktan sonra, 3 Kasım başkanlık seçimlerinden önce hayatını kaybederse yerine geçecek adayı Demokrat veya Cumhuriyetçi Parti’nin ulusal komitesi belirleyecek.

- Bu ulusal komiteler çoğunlukla partilerin yıllardır yönetiminde olan senatör, temsilci, yerel yöneticilerinden ve eski siyasetçilerden oluşuyor. Başkan adayı ölürse başkan yardımcısını değil, tamamen alakasız bir başka ismi de başkan adayı gösterebilirler.

- Fakat 2020’de çoğu eyalette erken oy verme veya posta yoluyla oy verme metodu kullanıldı, kullanılmaya devam ediliyor. Yani seçim bir anlamda başladı. Bazı eyaletlerde pusulaların değiştirilme imkânı ortadan kalktı veya çoktan pusulalar seçmenlere yollanma sürecine girdi.

- Ölen adaya verilen oylar sonucu seçilen başkanlık seçim delegelerinin yeni adaya oy verebilme imkânı olacak mı? Pusulalardaki
değişim süreci yargıya taşındığı zaman mahkemeler nasıl karar verecek? Hepsi ölümün ve yeni adayın seçilme zamanına bağlı.

- Yüksek mahkeme, 2020 yılında eyaletlerin başkanlık seçim delegelerinin, 1. olan adaya oy vermesini zorunlu kılan yasaların anayasaya uygun olduğuna karar vermişti. Bu nedenle çoğu eyalette, seçim delegeleri, eyalette 1. olan aday ölse de o adaya oy vermek zorunda kalabilir.

- Anlaşılacağı üzere ölümün oylamanın hangi sürecinde, ne zaman olacağına göre bu süreç de değişecek. Ancak bir başkan adayı ölürse yerine geçecek isme önseçim ile halk değil, tamamen parti yönetimleri karar verecek.

- Trump ölürse yerine parti içinde sevilmesi nedeniyle Başkan yardımcısı Mike Pence’in, Biden ölürse başkan yardımcısı adayı Kamala Harris veya New York Valisi Andrew Cuomo’nun seçilmesi olası ve kulislerde konuşulan olasılıklar.”