Artık kravat da kurtaramaz
Sosyal medyada konuşulmadığı, gazetede de üçüncü sayfaya sıkıştığı için belki de duymadınız ama son 3 günde 5 kadın cinayeti işlendi. Polis memuru Bilal Ağır ayrılmak isteyen eşi Yasemin Ağır’ı, Serdar Özgün 5 çocuğunun annesi Güler Gül’ü, Kadir Meşe 4 aylık hamile eşi Hazal Alpyörük’ü, 43 yaşındaki Önder Bulut 3 çocuğunun annesi Nazife Bulut’u öldürdü. 16 yaşındaki Sıla Şentürk’ün, Hüseyin Can Gökçek tarafından katledilmesiyse bardağı taşıran son damlaydı. Cinayetlerin ardından kamuoyu vicdanını yaralayan bir konu da yeniden gündeme geldi ve Adalet Bakanlığı ‘acil’ kodu ile harekete geçti. Kadın katilleri bundan böyle ‘Kravat taktı’, ‘Pişmanım’ dedi, ‘Tıraş oldu’ gibi bahanelerle iyi hal indirimi alamayacak. Nasıl mı?
HAKSIZ TAHRİK İNDİRİMİ DE KALDIRILSIN
Avukat Ayşegül Mermer, “İyi hal indirimi kravat, elbise, bıyık, saç, sakal değil, failinin gerçek pişmanlığı üzerinden uygulanan bir ceza indirimidir ve hâkimin taktir yetkisine bağlıdır” diyor ve TCK’nin 62. maddesi gereği uygulanan iyi hal indirimi sebeplerini şöyle özetliyor: “Mahkeme heyeti, failin cezasında failin geçmişi, sosyal ilişkileri, fiilden sonraki ve yargılama sırasındaki tutum ile davranışlarını göz önüne alarak 6/1 oranında indirime gidebilir. Ki parantez açalım; ‘Pişmanım’, ‘Karımı seviyordum dedi’ ya da ‘Yargılama sırasında efendi durdu, boynunu büktü’ gibi davranışlar burada kastedilen. İyi hal indirimi takdiri bir indirimdir, uygulanması zorunlu değildir. Ancak bu indirimler cezayı önemli ölçüde azaltabilmektedir. Mesela faile ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine, müebbet hapis; müebbet hapis cezası yerine, yirmi beş yıl hapis cezası verildiği olur.”
KIYAFET İNDİRİM SEBEBİ OLAMAZ
Kadına şiddet uygulayan zanlılara iyi hal indiriminin kaldırılacak olmasına, ‘Çok yerinde bir karardır. Çünkü iyi hal indirimleri, katilleri cesaretlendirmekte, şiddeti körüklemektedir’ yorumunu yapan Avukat Mermer, kadın cinayetleri ve kadına şiddet davalarında iyi hal ile haksız tahrik indiriminin de kaldırılması gerektiğini savunuyor. Mermer, “Haksız tahrik indirimi, kişinin haksız bir fiilin kendisinde meydana getirdiği hiddet veya şiddetli elemin etkisi altında suç işlemesi halinde ceza sorumluluğunu azaltan bir ceza indirimi nedenidir. Ancak kadın cinayetleri davalarında faillerin öyle savunmaları ile karşılaşıyoruz ki... Nutkunuz tutulur! Erkekler yasada tanımlı indirimleri biliyorlar. ‘Erkekliğime laf etti’, ‘Bana küfretti’, ‘Başkası ile görüşüyordu’, ‘Mini etek giydi’ gibi iftiralar atarak yasayı suiistimal ediyorlar. Asıl mesela bu! Hiçbir tahrik bir kadını öldürmek için sebep olamaz” diyor.
İŞTE ÖRNEKLER
- Halide Özpolat 13 Mayıs 2016’da 36 yıllık eşi Ali Rıza Özpolat tarafından vurularak öldürüldü. Ağırlaştırılmış müebbet cezası alan sanık duruşmada “Karım bana bakmıyordu ve yemeğimi yapmıyordu” dedi, cezası 24 yıla düşürüldü. Sanığın mahkemedeki ‘iyi’ davranışları göz önüne alınarak ceza 20 yıla düşürüldü.
- Emine Akgül, boşanma aşamasında olduğu ve uzaklaştırma kararı aldırdığı Levent Akgül tarafından vurularak öldürüldü. Hakkında ağırlaştırılmış müebbet cezası verilen Akgül, eşinin evinden ‘erkek sesi’ geldiğini söyledi. Mahkeme “ağır tahrik” indirimi uygulayarak cezasını 17 yıl 6 aya düşürdü.
- Koruma altında olan eşi Muhterem Göçmen’i bıçaklayarak öldüren Serdar Göçmen müebbet hapis cezası aldı ancak ‘Pişmanım, karımı çok seviyordum’ dediği için iyi hal indirimi uyguladı.
İNSAN ÖLDÜREN NASIL İYİ HALLİ OLABİLİR
Kadına şiddet-kadın cinayetleri meselesini uzun yıllardır takip ediyorum. Halide Özpolat cinayeti unutamadıklarımdan. Eşi tarafından sistematik işkenceye maruz kalan Halide Özpolat’ın kızı Zekiye Kaya son dava sonrası şöyle diyordu: “Benim annem çöp mü? Adalet yerini bulmadı... Babama boynunu büktü diye iyi hal indirimi verildi. Ne iyi hali Allah aşkına? İnsan öldüren biri nasıl iyi halli olabilir? Zaten kendi ‘Seni öldürür, elimi sallayarak da çıkarım’ diyordu. Eğer daha önce kadın cinayeti işleyenlere müebbet hapis verilseydi babam annemi öldürmeye cesaret edemezdi.”
CAYDIRICILIK ZEDELENİYOR
İstanbul Barosu Başkan Yardımcısı ve İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği Koordinatörü Avukat Nazan Moroğlu, kadına yönelik şiddetin bir insan hakları ihlali olduğu hatırlatması yaparak, “Uygulamada iyi hal indirimi olarak bilinen ‘takdir indirimi’ne yargılamayı yapan hâkim karar verir. Hâkim, bu takdir hakkını yasaya ve somut olaya uygun bir şekilde kullanmak zorundadır. Bu nedenle, bir insan hakları ihlali olan kadına yönelik şiddet, kadın cinayetleri davalarında iyi hal indirimi uygulanmamalıdır. Zira, iyi hal indirimleri cezaların caydırıcılığını zedelemekte yanı sıra kamu vicdanını da yaralamaktadır. Uzun yıllardır kadın kuruluşları olarak ‘Kadına şiddet, kadın cinayetleri olaylarında iyi hal indirimi yapılmasın’ diye Bakanlığa çağrı yapıyor, taleplerimizi iletiyorduk. Adalet Bakanlığının kadına karşı şiddet olaylarında hâkimin ‘iyi hal indirimi’ konusunda takdir yetkisinin sınırlandırılacağını açıklaması, bu yolda yasa değişikliği çalışmalarının hızlandırılması olumlu bir adımdır” diyor.
KAZANILMIŞ HAKLARIMIZA DİKKAT
Avukat Moroğlu, ‘Ancak’ diyerek, şöyle sürdürüyor: “6.Yargı Paketi” veya “Acil Eylem Paketi.” Adı ne olursa olsun, yapılacak tüm düzenlenmelerde, birey olarak kadının güçlendirilmesine özen gösterilmelidir. Son dönemde “aile arabuluculuğu” ve “kadının-çocuğun nafakası” konuları yeniden gündeme getirilmektedir. Bu konuda kadın kuruluşlarının, baroların görüşleri alınmadan herhangi bir adım atılmamalıdır. ‘Kadına şiddette iyi hal indirimi kaldırılıyor’ gibi olumlu bir adım gölgesinde kadınların kazanılmış haklarından geri adım atılmamalı, buna yönelik değişikliklerden kaçınılmalıdır.”
BİR NOT: Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın talimatı ile hızlandırılan düzenlemenin martta TBMM’ye sevk edilmesi bekleniyor. Bu kapsamda ısrarlı takibin de suç sayılması ve cezasının arttırılması planlanıyor.
