Paylaş
Oysa dünya tarihini değiştiren, Hitler’den bile daha zalim, Büyük İskender’den daha fazla savaş kazanmış en kanlı askeri komutan o.
*
110 trilyon askerden oluşan bir ordusu var.
Daha geçen yıl 800 binden fazla insanın ölümüne neden oldu.
*
Onun adını hiç duymadınız.
Çünkü adı bugüne kadar sadece tıp ve biyoloji kitaplarında yazılıydı.
İlk defa bu yıl Oxford Üniversitesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Timothy C. Winegard onun adını bir tarih kitabına yazdı.
Kitabı iki ay önce yayınlandı ve büyük ilgi gördü.
Peki kimdir bu zalim General Anofel?
Bildiğimiz “Anofel” sivrisinek...
Daha doğrusu 400 ayrı türü bulunan bir sivrisinek cinsi.
30-40 tür sıtmaya (malarya) neden oluyor.
En tehlikelisi “falciparum” denilen parazit.
*/
Karl Marx 1882’de şöyle yazmıştı:
“İnsan kendi tarihini yapar, ama istediği gibi yapamaz...”
“Mosquito” (Sivrisinek) kitabını yazan Timothy C. Winegard ise tarihi en fazla değiştiren canlının sivrisinek olduğunu söylüyor.
Ona göre “General Anofel”, yani başkomutan sivrisinek ve onun orduları, tarihin değişmesinde Büyük İskender, Napolyon, Hannibal ve Hitler’den çok daha büyük rol oynadı.
Ona göre yeryüzünde sivrisinek diye bir canlı olmasaydı, bugün dünya bambaşka bir yer olacaktı.
İşte bu harika kitabı okudum ve bugün size anlatıyorum.
Sivrisinek insanlık tarihini nasıl değiştirdi?
.....................................
Timothy C. Winegard: “Mosquito: A Human History Of Our Deadliest Predator”, Dutton, 2019
SİVRİSİNEK ORDUSU KAÇ KİŞİ, İNSAN ORDUSU KAÇ
BU yazıyı okuduğunuz saniyeye ait pratik bir bilgi.
Şu an bugünün, yarının veya öbür günün herhangi bir anında dünyada 110 trilyon sivrisinek yaşıyor.
Ve biz insanoğlu var olduğumuzdan bu yana 110 trilyonluk bu sivrisinek ordusuyla savaş halindeyiz.
Üstelik 110 trilyonluk sivrisinek ordusuna karşı biz sadece 7.7 milyar kişiyiz.
GENERAL ANOFEL’İN SİLAHLARINA KARŞI BİZİM BÜTÇEMİZ NE KADAR
SİVRİSİNEK ordusunun savaşan, yani canlıları ısıran savaşçıları sadece dişi askerleri.
Bu askerlerinin elinde 15 ayrı öldürücü biyolojik silah var.
Biz ise sprey, tente, kimyasal ilaçlarla savaşıyoruz. Bu savaş için yılda harcanan para 11 milyon dolar.
GENERAL ANOFEL’İN FETHEDEMEDİĞİ 4 ÜLKE
İNSANOĞLU dünyanın her yerinde sivrisineklerle savaş halinde.
Sadece 4 yerde sivrisinek yok. Bunlardan biri milli takımımıza tuvalet fırçası gösterilen İzlanda.
Öteki üçü ise Antarktika, Seyşel Adaları ve Fransız Polinezyası’nın mikro adaları.
ANOFEL’İN ORDUSU BUGÜNE KADAR KAÇ İNSAN ÖLDÜRDÜ
Size belki hiç inandırıcı gibi gelmeyecek ama doğru.
Bugüne kadar ve bugün hâlâ insanın 1 numaralı düşmanı sivrisinek.
Homo sapiens dediğimiz insan türünün ortaya çıkışından bu yana yeryüzünde 108 milyar insan yaşadı.
Bunun tahminen 52 milyarını sivrisinekler öldürdü.
2000 yılından geçtiğimiz yıllara kadar sivrisinekler her yıl ortalama 2 milyon insanın ölümüne yol açtı. Son çalışmalarla bu rakam geçen yıl 850 bine düşürüldü.
GENERAL ANOFEL ÖNCE DİNOZOR ORDUSUNU YENDİ
Amber taşlarının içindeki fosillere bakılırsa, canlıları ısıran böcekler 190 milyon yıl önce ortaya çıktı.
George ve Roberta Poinar’ın, “What bugged the dinosaurs?” adlı kitabına göre dinozorların besin zincirinde en öldürücü yırtıcı hayvan zehirli silaha sahip ısırıcı böceklerdi.
Yani sivrisinekler.
Dinozorların yok olmasında onların büyük rolü oldu.
YUNAN ALTIN ÇAĞINI SİVRİSİNEK ORDUSU AÇTI VE YİNE O KAPATTI
Milattan önce 476 yılında Pers Kralı Darius dünya nüfusunun yarısı olan 50 milyon insanın yaşadığı bölgeye hükmediyordu. Batıya doğru ilerleyip Anadolu, Trakya ve Yunan topraklarını işgale başladığında dünyanın en güçlü ordusuna sahipti.
Yunan orduları ona karşı savaşta önce kaybediyordu. Ancak en büyük müttefikleri Trakya civarındaki bataklıklardaki sivrisinekler oldu.
Darius bu bölgedeki sulak alanlarda, ordusunun yüzde 40’ını dizanteri ve malaryaya kaptırdı.
Bu bugün Yunan medeniyeti dediğimiz yolu açtı.
Ancak sivrisinekler güvenilir bir müttefik değildir.
Darius’un ordusunu yok eden sivrisinek ve malarya, daha sonra Sicilya’yı fethetmeye kalkan Yunan ordusunu da Siraküza önlerinde perişan edecekti.
Sivrisinek ve malarya o savaşta Atina ordularının yüzde 70’ini kılıçtan geçirip yok edecekti.
Darius’un ordularını durdurarak Yunan altın çağını açan General Anofel, Siraküza önlerinde Atina ordusunu perişan ederek kendi açtığı Yunan altın çağını kapatacaktı.
BÜYÜK İSKENDER’İ KÜÇÜCÜK BİR SİVRİSİNEK Mİ ÖLDÜRDÜ
Büyük İskender’in ufku geniş, “kızılelması” çok büyüktü. “Dünyanın bittiği yere kadar” gitmek istiyordu.
İlk mağlubiyetini Hindistan’da İndus Nehri yakınlarında tattı.
Muson yağmurları zamanıydı ve artık karşısında, nehirlerin sularında durmadan çoğalan General Anofel ve sivrisinek lejyonları vardı.
Savaşlarda kazanan büyük komutan, önce arkadaşı Coenus’u, sonra ordusunun önemli bir bölümünü kaybetti.
Dönüşe geçti ve Ortadoğu’ya yöneldi. Dicle’nin öte tarafına geçti, Babil’e geldi. Şehrin etrafı bataklıkla doluydu. İçeride tüneller vardı.
Büyük İskender Ortadoğu’da Babil bataklıklarında öldü.
Önce büyük bir yorgunluk hissetti. Sonra ateşlendi. 12 gün sonra öldü.
Ölümü hakkında birçok şey yazıldı söylendi.
Ama bu kitabın yazarına göre onu öldüren Ortadoğu bataklıkları ve General Anofel’di...
Yani sivrisinek bir kere daha tarihin akışını değiştirmişti.
PONTİN BATAKLIKLARINDAKİ GİZLİ GERİLLA ROMA’YI NASIL KURTARDI
SİVRİSİNEK imparatorluğu ve ordusunun tarih boyunca en büyük yardımı yaptığı ve en az ihanet ettiği ülke İtalya olacaktı.
Kitaba göre Roma’yı Romulus ve Remus kurmuş, ama General Anofel korumuş ve kurtarmıştı. Roma yakınlarındaki Pontin bataklığı tarih boyunca sivrisinek lejyonlarının en büyük karargâhı olarak kaldı.
Büyük İskender, Napolyon, Atilla, Cengiz Han gibi tarihi etkileyen büyük asker imparatorlar bir bir tarih olurken, General Anofel, Pontin bataklıklarında yüzyıllarca tarihin en büyük ordularını yendi.
Roma’yı fethetmek isteyen Hannibal, kuzeyden, doğudan gelen barbar kavimler hep o bataklıkta sivrisinek ordularına ve malaryaya yenildiler.
SİVRİSİNEK LEJYONLARINI BİR FAŞİST TARUMAR ETTİ
İTALYA’da tarih boyunca kimse o meşum Pontin bataklığı ile baş edemedi.
Bataklığın sivrisinek lejyonları, sonunda bir kişiye yenildiler.
Mussolini iktidara gelince kimsenin başaramadığını başardı ve Pontin bataklıklarını kuruttu.
General Anofel ve sivrisinek ordusu tarihteki ilk büyük hezimetini orada yaşadı.
Sivrisinekler ikinci darbeyi, faşist olmayan bir ülkede, Türkiye’nin Çukurova bölgesinde yiyecekti.
Cumhuriyet’in “sıtmayla savaş” mücadelesi başarıya ulaşacak ve işgal ordularından sonra sıtma lejyonları da Anadolu’dan sökülüp atılacaktı.
HIRİSTİYANLIK YAYILMASINI SİVRİSİNEKLERE Mİ BORÇLU
YAZAR, bazı kaynaklara atfen, Hıristiyanlığın özellikle İtalya’da yayılışında malarya ve vebanın önemli etkisi olduğunu iddia ediyor.
Bunun da Hıristiyanlığın “şifa arama” misyonuyla ilgisi olduğu söyleniyor.
Hazreti İsa’nın ölen bir kişiyi diriltmesi Hıristiyan takipçilere “şifacılık” misyonu yüklemiş. İlk Hıristiyan manastırları, malarya ve veba hastalıklarının en çok görüldüğü yerlerde kurulmuş.
Sıtma olan insanları kurtaran şifacı rahiplerin bu dinin İtalya’da yayılmasında çok etkisi olduğu anlatılıyor.
NETFLİX’TE SEYRETTİĞİMİZ PAPAYI SİVRİSİNEK ÖLDÜRDÜ
ROMA yakınlarındaki Pontin bataklığının sivrisinekleri Hıristiyanlığın düşmanlarını yok ediyordu ama Vatikan’a da korku veriyordu.
O nedenle papalar uzun yıllar Vatikan yerine daha uzaktaki Lateran Sarayı’nda yaşadılar. Buna rağmen en azından 7 papanın malaryadan öldüğü biliniyor.
Bunlar arasında Netflix dizisinde seyrettiğimiz asıl adı Rodrigo Borgia olan Papa Alexander VI da var.
Bu arada Lord Byron’un da sıtmadan öldüğünü hatırlatayım.
İNSANOĞLUNUN İKİ VE ÜÇ NUMARALI DÜŞMANI KİM
İNSANIN en büyük düşmanı sivrisinekse 2 numaralı düşmanı kim? Kendimiz... Yani insanoğlu.
Geçen yıl 580 bin insan başka insanlar tarafından öldürüldü.
Üç numarada yılanlar var. Onlar her yıl 50 bin insanın ölümüne yol açıyor.
Dört ve 5 numarada her biri 25 bin ölümle köpek ve kum sinekleri geliyor.
Onuncu sırada 1000 ölümle timsahlar var. Onu yılda 500 ölümle suaygırları, 100’er ölümle fil ve aslanlar izliyor.
En korktuğumuz hayvanlar olan köpekbalıkları ve kurtların yılda yol açtığı ölümler sadece 10.
Tek iyi haber şu: Sivrisinek HIV taşıyıcısı değildir. Çünkü kana zerk ettikleri salgı HIV taşımaz.
ÖLDÜRÜCÜ SİLAH - 10 SANİYE KEŞİF, 2 BIÇAK VE BİRİ HİPODERMİK 6 İĞNE
SİVRİSİNEK ordusunun bütün üyeleri dişi savaşçılar.
Ölümcül vuruşlarını şöyle yapıyorlar.
10 saniyelik bir keşif yapıyor. En büyük yardımcısı insan teri. O nedenle çalışan, koşan, terleyen insanlar daha büyük hedef. Parfüm de onu en çok çeken şeylerden biri.
Sonra en uygun damarı buluyor ve arka tarafını yukarı kaldırarak bu damarın üzenine çöküyor.
Çok sofistike 6 iğnesi var bunlardan bir doktorların kullandığı hipodermik iğneye benziyor. Damarı açmak için iki keskin bıçak kullanıyor.
Her defasında 3-5 miligram kan emiyor ve kanının içindeki suyu anında atarak yüzde 20’lik protein kısmını saklıyor.
Emme esnasında öteki iğnelerle kanın pıhtılaşmasını önleyen özel bir salgıyı kana enjekte ediyor.
MALARYA
Sıtma dünyada "malarin" (malarya) olarak biliniyor. Bu kelime İtalya'nın Pontin bataklıklarında doğdu. İtalyanca "mal" (kötülük) ve "aria" (hava) kelimelerinin birleşmesinden oluşmuş
SON 24 SAATTE YAŞANANLAR
Paylaş