10 Eylül gecesi İstanbul- İzmir yolunda 80 milyon Euro’luk gizli operasyon

İSTANBUL-İZMİR YOLUNDA POLİS KORTEJİNDEKİ TIR’LAR

O gece İzmir 9 Eylül Kurtuluş Günü’nü coşkuyla kutluyor. Kordonboyu’nda binlerce insan şarkılar söylüyor. Oysa aynı saatlerde Kordonboyu’ndaki tarihi bir binada büyük bir heyecan yaşanıyor.

Çünkü aynı saatlerde İstanbul-İzmir karayolundaki TIR trafiğinde çok gizli bir TIR konvoyu yoluna devam ediyor.

Kamyonların farkı, önde ve arkadaki polis kortejinden de belli oluyor.

Bu kamyonlarda altın kadar, hatta daha kıymetli bir yük var.

Kamyonlar Picasso’ya ait eserleri taşıyor.

Bu eserler İzmir’de Arkas Sanat Merkezi’nde geçen hafta açılan Picasso sergisine geliyor.

İki parti halinde getirilen eserlerin toplam değeri 80 milyon Euro...

KUYRUK NUMARASI OLMAYAN KARGO UÇAKLARINI TAKİP

Aslında daha önce Sabancı Müzesi’nde açılan Picasso, Ai Weiwei, Anish Kapoor gibi sergiler için de bu tür operasyonlar yapılmıştı.

Ama bunun ötekilerden farklı bir yanı vardı. Öteki sergilerde gelen eserler direkt olarak kargo uçakları ile İstanbul’a iniyordu.

Dolayısıyla havaalanından sergi alanına kısa bir karayolu nakliyesi söz konusuydu.

Oysa bilmediğimiz bir şey var.

İzmir’e büyük kargo uçakları inmiyor. Dolayısıyla Picasso’nun eserleri önce İstanbul Atatürk Havalimanı’na geldi. Oradan karayoluyla İzmir’e nakledildi.

Bu da çok büyük bir güvenlik konusunu gündeme getirdi.

Eserler nakledilirken her aşamasında birkaç merkezden takip ediliyor. Ancak kargo uçaklarında kuyruk numarası olmadığı için uçağın havada gelişini takip etmek zor.

LASTİĞİ PATLAYAN UÇAĞIN HEYECANI

Bu tür eserlerin nakliyesi konusunda uzmanlaşmış lojistik şirketleri var.

Bunlardan en iyisi sayılan ikisi de tur şirketi.

Bergen ve Simurg...

Picasso’nun eserlerini Bergen şirketi taşıdı.

İlk uçak İstanbul’a indikten sonra polis nezaretinde karayolundan taşındı.

Tabii bu taşımaların her aşamasında Paris’ten gelen bir uzman yetkili hazır bulundu.

Her şey çok güzel giderken, ikinci uçağın lastiği patlayınca büyük bir heyecan yaşandı ama hiçbir sorun çıkmadı.

Bu tür sergilerde ambalajlama ve nakliyenin yanında en önemli konulardan biri de eserlerin sigorta edilmesi.

Picasso sergisinin sigortasını Arkas Vakfı yüklendi. Ancak Paris Müzesi de yardımcı oldu. Müzenin daha önceki sergilerinde çalıştığı sigorta şirketinin uyguladığı özel fiyattan yararlandılar.

Bir kısmına Alliance sponsor oldu.

PİCASSO’YU GÖRMEK İSTEYEN SANATSEVER GÜMRÜKÇÜLER

Eser taşımanın bürokrasisi de çok önemli.

Sanat meraklısı bir gümrükçüye düşerseniz, hele hele sandıklarda taşıdığınız eser Picasso ise açtırıp görmek istiyorlar.

Ayrıca bunların tekrar dışarı çıkarılması için oldukça büyük bir meblağın sergi boyunca Maliye Bakanlığı adına bloke edilmesi gerekiyor.

Bunu da Fransa’nın İstanbul başkonsolosluğunun verdiği bir teminat mektubu ile hallettiler.

Eserler polis korteji ile salı günü İzmir’deki Fransız Konsolosluğu binasının Arkas Kültür Merkezi haline getirilen bölümüne geldi.

Ancak gelen eserler hemen açılmadı. Binanın iklimine uyum sağlaması için 24 saat sandıklarda bekletildi.

17 Eylül günü sergi büyük bir davetli katılımı ile açılırken, birçok görevli yorgunluğu atmak için uykuya çekiliyordu.

KÜNYE… ÜCRETSİZ GEZİLEBİLEN BİR PİCASSO SERGİSİ

- Serginin adı: Picasso Akdeniz sergileri çerçevesinde “Picasso ve Gösteri Sanatı”.

- Küratör: Jean-Luc Maeso

- Direktör: Müjde Unustası

- Eserler nereden: 83 parça eser, Paris Picasso Müzesi, Julio Gonzalez Vakfı, Opera Garnier ve Brüksel’deki Kontopoulos-Prokopchuk koleksiyonundan geldi.

- Ziyaret saatleri: Müze 5 Ocak 2020’ye kadar pazartesi günleri hariç her gün 09.00-18.30 saatleri arası açık. Perşembe günleri ise 20.00’ye kadar gezilebiliyor.

Sergi ücretsiz geziliyor.

ÇÖPLÜKTE BULUNAN BİSİKLET GİDONUNDAN DOĞAN BAŞESER

FRANSA’daki Picasso Müzesi’nin müdürü Laurent Le Bon akademik kariyerden gelen bir insan.

Kariyeri küratörlükle devam etmiş ve şimdi Fransa’nın ulusal varlığı sayılan bu müzenin, kararnamesi Cumhurbaşkanı tarafından imzalanan yöneticisi.

Bu sergi için İzmir’e gelmiş...

Serginin açılışından önce kendisiyle sohbet ediyoruz.

HER YIL 11 MİLYON EURO PARA BULMAM GEREKİYOR

- SORU: Avrupa’da 2008 ekonomik krizinden sonra devletler müzelere daha az destek veriyor. Bu durumda müzeler de kendi başlarının çaresine bakmak zorunda kalıyor. Siz Picasso müzesini nasıl finanse edebiliyorsunuz?

LE BON: “Çok haklısınız. Mesela Paris’teki Picasso müzesinin yıllık bütçesi 14 milyon Euro. Devletin bize verdiği para ise 3 milyon Euro. Dolayısıyla her yıl 11 milyon Euro para bulmak zorundayım. Bu kolay bir iş değil ama ilginç.

- Kâra geçtiğiniz oluyor mu?

“Biz kamusal bir kuruluşuz ve kâr etme amacımız yok. Ama işimiz de müzenin tuvalet kâğıdından her kattaki düzenlemeye kadar her gideri karşılamak. Amacımız sanatsever insanların isteklerini tatmin etmek. Onlara hayal kurdurmak.

MÜZEMİZDE ALTI BİN ESER, ARŞİVDE 200 BİN BELGE VAR

- Peki siz bunu nasıl yapıyorsunuz?

Bizim müzemizde 6 bin parça eser var. Ama arşivimizde 200 bin parça belge var. Artık, sadece eserleri sergileyelim demiyoruz. Bunların ikisini bir araya getiriyoruz. Picasso’nun eseri, kimliği, şahsiyeti, karakteri, hümanizmi, hayatı ile bir bütün. Onu kutsallaştırmıyoruz, her şeyi ile anlatmaya çalışıyoruz.

İzmir’deki sergide bunu yaptık.

ORHAN PAMUK MÜZESİNDE İLGİNÇ BİR HİKÂYE ANLATIYOR

- Bir mülakatınızda Orhan Pamuk’un Masumiyet Müzesi’ni övdünüz. Nedir sizin gözünüzde o müze?

“Orhan Pamuk Masumiyet Müzesi ile bize çok önemli bir şey söylüyor. Hikâye anlatıyor. Aslında bir romandan hareketle bir müze kurmak çok zor bir iştir. Ama Orhan Pamuk bunu çok başarılı şekilde yaptı.

‘PİCASSO VE KADIN’ GİBİ KONULAR GERİDE KALDI

- Picasso sergilerinde yeni trend nedir?

“Picasso ve aşk”, “Picasso ve kadınlar” gibi konularda binlerce sergi yapıldı. Artık o konuları bilmeyen kalmadı. Oysa Picasso evreninde daha pek çok şey var. Picasso hepimizden daha güçlü.

PİCASSO MÜZESİ’NE NEDEN ‘TUZLU BİNA’ DENİYOR

- Paris’teki Picasso Milli Müzesi nasıl kuruldu?

“Müze Maree semtinde. O semt 1960’lı yıllarda kimsenin bakmadığı neredeyse metruk bir yerdi. Bu bina işte oradaydı. 14’üncü Louis’den önce burası bir aileye aitmiş. Bu aile kral adına tuz vergisini toplayan kişiymiş. O nedenle Buraya ‘Salee’ yani ‘Tuzlu bina’ deniyor. 1970’li yıllarda Picasso ile bu binanın kaderi birleşiyor.”

- Picasso çok modernist bir ressam. Niye böyle çok klasik bir bina seçmiş?

“Bir çelişki gibi görünüyor ama Picasso hayatı boyunca hep klasik binaları çok sevdi ve hep öyle binalarda oturdu.”

PİCASSO’NUN VATANI

- Picasso’nun gerçek vatanı neresidir? Paris mi? Fransa mı, İspanya mı, Barcelona mı?

“Picasso evrensel. Malaga, Barcelona, sonra Madrid, Paris tamam. Ama onun gerçek vatanı dünya.”

İZMİR SERGİSİNDEKİ BAŞESER NASIL DOĞDU

- Bu sergideki eserler nelerdir?

“Başeserler getirdik. Mesela 1942’de yaptığı boğa başı bir başeserdir. Onun orijinali sergileniyor burada. Arkasında da kuvvetli bir hikâye var. Savaş sırasında Picasso çöplükte bir bisiklet gidonu ve selesi buluyor. İkisini birleştiriyor ve bundan bir boğa başı yapıyor. Bütün dünyada başeser olarak biliniyor.

AİLE VERASET VERGİSİNİ ESERLERLE ÖDEDİ

- Bu bina nasıl seçildi?

“O da Fransa’da çıkarılan bir kanuna bağlı. Avrupa’da sadece Fransa’da çıkarılmış bir kanun var. Sanatçıların veraset vergileri eserleri ile ödenebiliyor. Picasso ölünce veraset vergisi eserleri ile ödeniyor. Böylece devlet de büyük sanatçıların eserlerini ulusal varlığına katıyor.

- Ailenin elinde bu kadar eser var mıydı?

“Picasso gençlik yıllarından beri çok sayıda eserini kendi elinde tutmuş. Ölünce aile üyeleri arasında anlaşmazlıklar çıkmış. Sonra anlaşmışlar ve veraset vergisini eserlerle ödemişler.”

İSPANYOL BÜYÜKELÇİ: İZMİR’DE BARCELONA ENERJİSİ VAR

SERGİ dolayısıyla Lucien Arkas dar çerçeveli bir yemek verdi.

Yemekte Paris’teki Picasso Müzesi’nin genel müdürü yanında İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer ve eşi Neptün Soyer, İspanya’nın Ankara Büyükelçisi Juan Gonzales-Barba ve eşi ile, Fransa’nın İstanbul Başkonsolosu Bertrand Buchwalter ve Sülün Buchwalter de vardı.

Soyer çok iyi Fransızca konuşuyor. Hukuk fakültesini bitirdikten sonra Cenevre’de lisansüstü eğitim almış. Ayrıca İngilizce de konuşuyor.

İspanyol Büyükelçi yaptığı konuşmada çok hoşuma giden bir şey söyledi.

“İzmir’de Barcelona’yla benzeyen bir enerji var” dedi.

PİCASSO KİME KAÇ SAAT MESAFEDE

İZMIR’den İstanbul’a yeni açılan yoldan geldim.

Yolda saat tuttum.

Yol üzerindeki şehirlerde yaşayan insanlar, öğrenciler İzmir’deki bu sergiye ne kadar mesafede...

- Manisa’ya 20 dakika.

- Balıkesir’e 1 saat 25 dakika.

- Bursa’ya 2 saat.

-İstanbul’a 3.5-4 saat...

Öteki tarafta Aydın, Muğla, Uşak, Denizli gibi şehirlere de 2 ile 4 saat mesafede...